Od lat liczba rozwodów utrzymuje się na stałym poziomie. Dowód? W pierwszej połowie 2017 r. do sądów okręgowych w całym kraju wpłynęło 45,5 tys. spraw o rozwód. W całym ubiegłym rok było ich blisko 90 tys. Instytut Wymiaru Sprawiedliwości podliczył właśnie, ile państwo kosztuje jedna sprawa rozwodowa – prosta i bardziej skomplikowana. Otóż przeciętny koszt rozwodu w przypadku małżonków posiadających małoletnie dzieci kosztuje państwo 2,5 tys. zł; tam, gdzie w grę wchodzą dodatkowe badania – 3,519 tys zł. Najtańszy jest rozwód bez dzieci – kosztuje zaledwie 860 zł. A jakie koszty ponoszą strony? W Warszawie tzw. prosty rozwód adwokaci wyceniają na ok. 4 tys. zł; bardziej skomplikowany na 6–8 tys. zł. Ale padają też rekordowe kwoty – nawet 30 tys. zł. – Sprawa sprawie nierówna – mówi adwokat Jan Paschalski specjalizujący się w sprawach rodzinnych. I podaje przykład, że w mniejszych miastach zdarza się poprowadzić sprawę rozwodową za 2 tys. zł.
Cena czasu na sali
Jak wyceniono elementy założonego modelu? Na początek rozwód, na który składają się trzy rozprawy. Czas trwania pierwszej wyliczono na 34,8 minuty; drugiej – 50,5 minuty, a trzeciej 50,2 minuty. Oszacowana stawka godzinowa sędziego wnosi 85,63 zł; stawka urzędnika sądowego – 24,38 zł za godzinę, wysokość rekompensaty dla ławników – 9,16 zł (za godzinę). Z kolei przeciętny zwrot kosztów podróży oraz utraconego zarobku przez świadków (w szacunkach przewidziano cztery osoby) wynosi 94,13 zł; przeciętne wynagrodzenie za stawiennictwo na rozprawie dla biegłych sądowych – 105,50 zł. Ponad 50,5 minuty przewidziano na wysłuchanie jednego dziecka: podczas tej czynności czas pracy sędziego wyceniono na 85,63 zł, urzędnika (protokolanta) – 24,38 zł.
Tych pięć pozycji to zaledwie połowa kosztów procesu rozwodowego. Do tego dodać należy jeszcze wynagrodzenie za sporządzenie wywiadu środowiskowego– ok. 75 zł, i sporządzenie opinii diagnostycznej – 281 zł (badane dwie osoby dorosłe i dwoje dzieci). Wysłanie 20 pism – 1, 2 zł za każdą przesyłkę – wysyłka wszystkich pism 24 zł.
Drożej z lekarzem i biegłym
Kolejne szacunki IWS. Bywa, że potrzebna w takiej sprawie jest opinia biegłego medyka. Jej koszt obliczono na blisko 700 zł. Konieczność przesłuchania lekarza prowadzącego – 94 zł; pracownika socjalnego – 94 zł, a zapoznanie się z aktami spraw opiekuńczych i nieletnich – godzina pracy sędziego – ok. 86 zł.
Najtaniej bez dzieci
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2016 r. na 63,5 tys. orzeczonych rozwodów w 26 tys. (41,3 proc.) małżonkowie nie mieli wspólnych dzieci; w 22,8 tys. mieli jedno dziecko (36 proc.); w 12 tys. (19,1 proc.) – dwoje dzieci; w 1881 (3 proc.) troje, a w 453 (0,7 proc.) czworo lub więcej.
