Przytoczone pytania powstają w tradycyjnym procesie decyzyjnym, gdy jest dużo wątpliwości co do poprawności i kompletności informacji.
Jedna z prelegentek powiedziała także: „(...) mogłabym wejść do twojej firmy jutro i nie osiągnę nic, nawet jeśli zabiorę ze sobą 30 profesorów ds. sztucznej inteligencji, ponieważ nie rozumiemy twojej branży, nie rozumiemy twoich klientów, nie rozumiemy twoich problemów, nie rozumiemy twojej wizji. Musimy pracować z Tobą, ale jednocześnie musisz nauczyć się pracować z nami". To zdanie wskazuje na rangę i pozycję księgowego w procesie wdrażania sztucznej inteligencji – księgowy staje się konsultantem i doradcą dla specjalistów z tego zakresu.
Głos zabierała także była instytucjonalna hakerka, która powiedziała, że szczególny cel ataków hakerskich stanowi księgowość, ponieważ to w niej jest klucz do klientów i finansów firm. Cyberataki są rzeczywistością i to się nie zmieni. Należy nauczyć się z nimi żyć i pracować, ale warto skorzystać z porad, jak się przed nimi zabezpieczyć. Wskazano pięć kroków powstrzymania cyberataku.
1.
Zdrowy rozsądek, którego brak może narazić spółkę (osobę fizyczną) na atak typu phishing, ransomware i wiper. Phishing wydobywa dane z komputera, ransomware szyfruje zawartość komputera, a wiper czyści komputer. Mając świadomość tych zagrożeń, można się ustrzec wprowadzenia wirusów do komputera, np. podczas logowania się w sieci niezabezpieczonej, otwierania informacji nieznanego pochodzenia itp. Osobę pracującą przy komputerze należy traktować nie jako najsłabsze ogniwo (tak najczęściej mówi się o pracownikach w sytuacji zagrożeń cyberataków), lecz jako najbardziej odpowiedzialną za bezpieczeństwo danych. Z tym stwierdzeniem należy się zgodzić i uczulić księgowych na ich odpowiedzialność w tym zakresie.
2.
Bezpieczne hasła, które po prostu nie istnieją. Pracownicy nie zmieniają haseł, szczególnie w sytuacji, gdy muszą stosować różne hasła w czasie pracy. Istnieją programy wykradające powtarzające się często hasła w firmie. Polecanym zabezpieczeniem zamiast literowo-cyfrowo-znakowego hasła jest zabezpieczenie biometryczne, głosowe lub z użyciem linii papilarnych.
3.
Posiadane oprogramowanie, które prowokuje do ataku. Częściej atakowane są komputery ze starym oprogramowaniem niż z nowym. „Aktualizacja oprogramowania jest jak szczepionka przeciwko wirusom, która wzmacnia system odpornościowy".
4.
Powołanie specjalisty ds. zarządzania ryzykiem. Wbrew pozorom, taki specjalista od ochrony m.in. przed cyberatakiem nie musi być informatykiem, może to być prawnik, księgowy, specjalista zarządzania itp. Ważne, aby umiał diagnozować obszary narażone na ryzyko cyberataku i uwrażliwiał pracowników na przestrzeganie procedur bezpieczeństwa.
5.
Ewoluowanie wraz ze zmieniającą się technologią. Systemy bezpieczeństwa muszą ewoluować, żeby nadążyć za ewolucją technologii hakerskich. To swoiste pole walki intelektualistów destrukcji i obrony. W dążeniu do nielegalnego wzbogacenia się hakerzy wkraczają na nowe obszary. W 2018 r. cyberprzestępcy ukradli już kryptowaluty o wartości 760 mln dolarów na całym świecie.
W podsumowaniu tego zagadnienia stwierdzono, że istnieje nowy zawód „przyjaznych hakerów", którzy poszukują luk i zagrożeń w sys- temach zabezpieczeń informacji wrażliwych. Taki pozytywny haker potrzebował 13 minut, aby włamać się do zabezpieczeń Pentagonu. W czasie nowych form rywalizacji krajów, cyberbezpieczeństwo lub inaczej cyberprzestępstwa będą stałym tematem prac i dyskusji.
Wprowadzanie nowych technologii w prace księgowych nie ma na celu redukcji zatrudnienia. Celem jest szybkość przetwarzania informacji, odseparowanie informacji decyzyjnych od czynników emocjonalnych, a zatem zwiększenie potencjału informacyjnego jednostki. To także szansa dla księgowych na przyjęcie i rozwijanie nowych umiejętności w obszarze inteligencji emocjonalnej, której nie posiadają automaty.
Zarządzanie zgodnością
Technologia cyfrowa powoduje, że podmioty gospodarcze zasysają i eksportują informacje w trybie on-line. Nie ma czasu na analizowanie skomplikowanych relacji i zależności między podmiotem i otoczeniem oraz wewnątrz podmiotu. Cyfryzacja napędza się samoistnie – konieczność logicznego opanowania masy informacji wymaga zastosowania odpowiedniego narzędzia informatycznego. W Polsce w 2017 r. weszło w życie 27,1 tys. stron znormalizowanego maszynopisu nowych aktów prawnych. Zapewnienie zgodności działania przedsiębiorstwa w permanentnie zmieniającym się otoczeniu prawnym wymaga zastosowania nowych narzędzi badania zgodności.
Nowe technologie w świecie informacji powodują konieczność opracowania:
a) systemu zarządzania informacją, np. w postaci kokpitów menedżerskich,
b) adekwatnej struktury organizacyjnej oraz modelu biznesowego do posiadanej informacji,
c) kontroli wewnętrznej zgodności informacji decyzyjnych i sprawozdawczych – wymaga to opracowania i wdrożenia zasad takiej kontroli,
d) zasad śledzenia zmian w otoczeniu prawno-biznesowym i częstego dostosowywania wewnętrznych rozwiązań do zgodności z otoczeniem,
e) umowy o współpracy z firmami wyspecjalizowanymi w za- rządzaniu zgodnością na wszelkich płaszczyznach – pracowniczych, technicznych, technologicznych, organizacyjnych, prawnych, w celu outsourcingu funkcji zarządzania zgodnością określonego przedsiębiorstwa.
Zbigniew Luty prof. dr hab. inż., przewodniczący Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce
Jakie wnioski na przyszłość
? Uczestniczymy w przemianie zatrudnienia, którą nazwano gig-economy, czyli praca od projektu do projektu. Szacuje się, że do roku 2020 w USA 40 proc. pracowników będzie pracowało w warunkach kontraktowych (https://msp.money.pl/gig-economy). Jest to bardzo istotna zmiana warunków pracy, bezpieczeństwa zatrudnienia oraz kultury społecznego współżycia. Musimy dostrzegać tę przemianę i z wyprzedzeniem informować oraz szkolić księgowych w Polsce w kierunku podejmowania pracy kontraktowej.
? Zaciera się różnica między życiem prywatnym oraz pracą zawodową. Praca kontraktowa może być wykonywana w innym miejscu niż siedziba pracodawcy, szczególnie gdy technologia cyfrowa umożliwia pracę na odległość. Powstająca nowa kultura pracy powoduje przejście od work-life balance do work-life integration. Moim zdaniem, wymaga to przygotowania psychologicznego oraz umiejętności technicznych tej grupy pracowników, którą nazywa się millennialsami. Zauważmy, że obecne „biuro" może się mieścić w laptopie, a nawet w smartfonie. Stanowi to kolejny obszar kształtowania kwalifikacji księgowych.
? Cyfryzacja i automatyzacja biznesu powoduje trwałe zmiany w relacji pracodawca – pracownik. Inna staje się rola związków zawodowych, programów zdrowotnych, funduszy socjalnych, kosztów ponoszonych w związku z zatrudnieniem etatowym. Dostrzega się także potrzebę zmiany prawa podatkowego w związku z nową formą świadczenia pracy. Te zagadnienia powinny szczególnie zainteresować przedsiębiorców również w Polsce.
? O istotności tego zagadnienia świadczy fakt, że 20–30 proc. siły roboczej, zarówno w USA, jak i w 15 krajach UE (Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Hiszpania, Szwecja i Wielka Brytania) w 2018 r. stanowią samozatrudnieni, pracujący na własny rachunek oraz pracownicy tymczasowi – wynika z ubiegłorocznego badania McKinsey Global Institute (Informacja za: https://msp.money.pl/gig-economy).
? W związku z wprowadzeniem digitalizacji w rachunkowości szczególny nacisk należy położyć na szkolenia księgowych związane z umiejętnością interpretacji danych, komunikacji interpersonalnej, konstruowania strategii i wizji biznesu.
Istnieje technologia i algorytmy wpływania na reakcje oraz zachowania pracowników. Należy uświadomić księgowym, na czym one polegają, żeby świadomie uczestniczyli w modelowaniu swoich zachowań. Wellbeing może być przyjazny pracownikowi, może jednak stanowić także manipulację jego zachowania.
Świadomi przemian rynku pracy i nowych technologii księgowi będą podejmowali decyzje najbardziej dla nich bezpieczne i korzystne, a jednocześnie wspomagające procesy decyzyjne pracodawców.
