Coraz więcej wniosków o zastosowanie dozoru elektronicznego zamiast więzienia

Skazani za drobne przestępstwa coraz częściej kalkulują: lepiej odbyć karę w domu, niż iść do więzienia. Trend ten widać w najnowszych statystykach Ministerstwa Sprawiedliwości. W 2011 r. do sądów penitencjarnych wpłynęło niespełna 13 tys. wniosków o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, czyli z bransoletą na ręku (lub nodze). Tylko w pierwszej połowie 2019 r. takich wniosków było już blisko 20 tys.

W końcu coraz odważniej do SDE podchodzą też sądy, które orzekają np. zakazy zbliżania się do określonych miejsc. Karniści zacierają ręce: o to chodziło. Taki jest światowy trend.

Czytaj także: Nowelizacja prawa karnego: dozór elektroniczny bardziej powszechny

– To rzecz trudna do przecenienia – uważa Brunon Hołyst, kryminolog. Jego zdaniem to szansa dla niegroźnych sprawców drobnych przestępstw na pozostanie na wolności, choć mocno ograniczonej. W dodatku koszt odbywania kary w taki sposób jest dużo niższy niż w kryminale – uważa profesor.

Więzienie nie zdaje egzaminu

W 2015 r. karę z bransoletą na ręce odbywało 3,2 tys. osób. W pierwszej połowie 2019 r. 5,2 tys., czyli o 2 tys. więcej.

– To sukces systemu – uważa generał Paweł Nasiłowski, pełnomocnik ministra sprawiedliwości do spraw SDE. I dodaje, że najbardziej cieszy go, że o zgodę na wykonywanie kary pozbawienia wolności w SDE coraz częściej występują skazani tuż po uprawomocnieniu się wyroku.

– Nie czekają, aż trafią za kraty czy dostaną wezwanie do stawiennictwa do kryminału – tłumaczy.

– Stale rosnąca liczba chętnych na elektroniczne bransolety jest dowodem na to, że więzienie okazało się nieskuteczne. Jest narzędziem bardziej demoralizacyjnym niż pożytecznym. Jest też dużo tańsze i nie rujnuje relacji rodzinnych – wylicza dr Paweł Moczydłowski, b. szef więziennictwa. I trudno się z nim nie zgodzić.

Kara więzienia odbywana w systemie SDE kosztuje budżet państwa 440 zł miesięcznie. Pobyt jednego skazanego za kratkami jest dużo droższy: wynosi 3200 zł.

Są rysy

Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie jest jednak pozbawione problemów. Cały czas są w Polsce miejsca, gdzie istnieją problemy z zasięgiem. A bez dobrego zasięgu nie zadziała sprzęt i nie będzie jak skontrolować, czy skazany przebywa w konkretnym miejscu. Zdarzali się skazani, którym rodziny w takich sytuacjach kupowały wzmacniacze zasięgu, by tylko sprostać wymogom systemu.

Miejscem odbywania kary z bransoletką może być: dom, mieszkanie, hostel czy schronisko.

Czym jest SDE?

To najnowocześniejszy, nieizolacyjny system wykonywania kary więzienia. SDE kontroluje za pomocą urządzeń elektronicznych wykonywanie nałożonych przez sąd na skazanego obowiązków w domu w określonych godzinach. Każdy skazany ma wyznaczony szczegółowy harmonogram odbywania kary.

Od strony technicznej SDE składa się z nadajnika zainstalowanego w wodoodpornej i antyalergicznej opasce mocowanej na nodze lub przegubie dłoni (przypomina zegarek) oraz urządzenia monitorującego zamontowanego w miejscu odbywania kary. W razie nieobecności skazanego w pobliżu urządzenia system natychmiast daje znać kuratorowi.

Zakaz z nadajnika

Dużo gorzej było do tej pory z orzekaniem obowiązku powstrzymywania się od przebywania w określonych miejscach.

– W 2016 r. zastosowano trzy takie środki, a w pierwszej połowie 2019 r. – już 150.

Skąd ten wzrost? – pytamy generała Pawła Nasiłowskiego.