Pokrzywdzony nie może tracić uprawnień przed sądem - wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Pozbawienie prawa do zaskarżania orzeczenia sądu odbierającego pokrzywdzonemu statusu oskarżyciela posiłkowego ogranicza ochronę jego praw i interesów w procesie karnym – orzekł Trybunał Konstytucyjny.

Aktualizacja: 17.05.2018 18:03 Publikacja: 17.05.2018 07:10

Pokrzywdzony nie może tracić uprawnień przed sądem - wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Nie jest też środkiem najmniej dolegliwym ani niezbędnym w rozumieniu konstytucji.

– Mamy zatem do czynienia z niedopuszczalnym ograniczeniem (pozbawieniem) pokrzywdzonego konstytucyjnego prawa do zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w pierwszej instancji – uznał Trybunał Konstytucyjny.

Sprawa trafiła do Trybunału na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Podnosił naruszenie prawa pokrzywdzonego do sprawiedliwego i rzetelnego procesu, stanowiące element prawa do sądu, a także prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji.

Trybunał uznał, że przyznana pokrzywdzonemu możliwość stania się oskarżycielem posiłkowym, a co za tym idzie, stroną postępowania sądowego, ma znaczenie fundamentalne z perspektywy ochrony jego praw i wolności, a także interesów w procesie karnym. Pozbawienie pokrzywdzonego możliwości zaskarżenia postanowienia odmawiającego mu tego statusu narusza jego prawo podstawowe wyrażone w konstytucji.

Rozpatrzenia wymaga natomiast, czy wyjątek ten jest uzasadniony na tle innych zasad i wartości konstytucyjnych. W ocenie TK nie spełnia przesłanki konieczności – niezbędności. Pozbawienie zaskarżalności wspomnianego postanowienia z pewnością, jak uważa Trybunał, nie jest najmniej uciążliwym środkiem wiodącym do osiągnięcia wskazanych wartości.

Ingerencja w prawo oskarżyciela posiłkowego (ubocznego) do udziału w postępowaniu sądowym ma charakter pełny i definitywny. Wskutek rozstrzygnięcia sądu oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu karnym przed sądem. Traci też status oskarżyciela posiłkowego i wszystkie wiążące się z nim uprawnienia.

– Ryzyko bezpodstawnego pozbawienia oskarżyciela posiłkowego udziału w procesie karnym, zwiększane przez niezaskarżalność postanowienia w tym przedmiocie, nie jest równoważone przez jakikolwiek inny mechanizm. Nie sposób zatem mówić o najmniejszej uciążliwości – dolegliwości w sytuacji pozbawienia pokrzywdzonego prawa do udziału w procesie karnym w roli strony tego postępowania sądowego – podkreślał TK.

sygnatura akt: K 12/15

Nie jest też środkiem najmniej dolegliwym ani niezbędnym w rozumieniu konstytucji.

– Mamy zatem do czynienia z niedopuszczalnym ograniczeniem (pozbawieniem) pokrzywdzonego konstytucyjnego prawa do zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w pierwszej instancji – uznał Trybunał Konstytucyjny.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe