Stare bankowe tytuły egzekucyjne w mocy i wciąż groźne

Kredytobiorcy muszą uważać na już wydane bankowe tytuły egzekucyjne (BTE), które – choć zmieniły się przepisy – nie zniknęły z obrotu. Od 27 listopada 2015 r. banki nie mogą już wystawiać takich tytułów. Jednak wydane do tego dnia mają pełną moc, jeśli sąd zdążył nadać im klauzulę wykonalności.

Końcówka przywilejów

Bankowe tytuły egzekucyjne zniosła nowela prawa bankowego. Nakazał to Trybunał Konstytucyjny ze względu na to, że ograniczały klientom banków (kredytobiorcom) prawo do sądu, zwłaszcza zasadę równego traktowania.

Przypomnijmy, że BTE to dokument bankowy stwierdzający istnienie wymagalnego długu. Dokument ten bank mógł wystawiać, jeśli jego klient podał się tej formie egzekucji (w praktyce nie miał wyboru). W mocy jest on zrównany z wyrokiem i aby go egzekwować, wystarczy, że bank uzyska w sądzie tzw. klauzulę wykonalności, która jest nadawana rutynowo, tak zresztą jak wyrokom.

Zmiana przepisów nie zniosła już wydanych BTE. Zgodnie z art. 11 noweli postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności BTE niezakończone przed dniem jej wejścia w życie podlega umorzeniu, ale BTE, któremu nadano klauzulę, zachowuje moc także po wejściu w życie nowych przepisów.

Takich BTE są na rynku setki tysięcy, co więcej – są sprzedawane m.in. firmom windykacyjnym. Długi mogą być też dziedziczone. Komornik ze starym BTE może się więc zgłosić do spadkobiercy.

Kłopoty przy dziedziczeniu

Na te problemy wskazała w interpelacji do ministra sprawiedliwości poseł Maria Zuba. Chodziło o BTE wydany wobec dziewięcioletniej dziewczynki, która przebywa w rodzinie zastępczej i jest jedynym spadkobiercą zmarłego ojca – dłużnika banku. BTE i postanowienie o nadaniu klauzuli zostały wydane tuż przed nowelizacją, i to ekspresowo: BTE 7 października, klauzulę 10 listopada 2015 r.

Kwestia dziedziczenia BTE nawet w orzecznictwie Sądu Najwyższego była sporna. Jednak w odpowiedzi na interpelację Patryk Jaki, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, wskazuje, iż z orzecznictwa tego wynika, że jeżeli BTE nie wystawiono za życia dłużnika, to oczywiście nie można go wystawić przeciw zmarłemu. Może być on natomiast wystawiony wprost przeciwko spadkobiercy.

Wniosek jest więc prosty: uważajmy na stare BTE wydane jeszcze w listopadzie 2015 r. i potwierdzone klauzulą sądową. Tylko te bez klauzuli nie mogą być egzekwowane.

Nowych BTE już nie będzie. Jak się dowiadujemy, sądy cywilne już zauważyły napływ nowych spraw. Nic dziwnego, rocznie wydawano kilkaset tysięcy BTE, część tych spraw musi więc trafić do sądów.

Nowe sprawy pojawiają się również u notariuszy.

– Zauważyłem je w mojej kancelarii. Chodzi o poddanie się egzekucji w akcie notarialnym jako zabezpieczenie spłaty kredytu bankowego – wskazuje Rafał Kot, rejent z Krakowa. Kto płaci za takie akty? – Klienci banku – odpowiada Kot.