Do art. 9a ustawy o CIT dodano ustęp 3e, który nakłada obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej do transakcji lub innych zdarzeń dokonanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową a niewchodzącymi w skład tej grupy podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT.
W grupach kapitałowych
W odniesieniu do wcześniej opisanego ograniczenia wliczania do kosztów uzyskania przychodu usług niematerialnych ustawodawca wskazał, że postanowienia o ograniczonym wliczaniu wydatków na usługi niematerialne do kosztów uzyskania przychodu stosuje się odpowiednio do spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej.
Natomiast w zakresie świadczeń objętych obowiązkiem sporządzania dokumentacji przez podmioty tworzące podatkową grupę kapitałową zmieniono art. 11 ust. 8 ustawy o CIT. Od 1 stycznia 2018 r. katalog świadczeń, co do których nie jest wymagane sporządzenie dokumentacji, nie obejmuje świadczeń między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową.
Należy również wspomnieć, że rozszerzono delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Czas na nowe rozporządzenie
Taki zapis został zawarty zarówno w ustawie o CIT, jak i w ustawie o PIT. Minister został zobowiązany do określenia w drodze rozporządzenia dodatkowo sposobu i trybu określenia wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów i ryzyk oraz tryb stosowania metod szacowania dochodu dla określonych rodzajów transakcji.
Uwaga! W odniesieniu do zawieranych transakcji wskazać należy, że zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2018 r., jednak będą dotyczyły transakcji i innych zdarzeń zaistniałych po 1 stycznia 2017 r. W przypadku podatników, którzy przygotowali już dokumentacje cen transferowych za rok 2017, konieczne będzie naniesienie zmian uwzględniających nowe przepisy. ?
Autorka jest starszym asystentem ds. Cen Transferowych, PKF
Jakich usług dotyczy ograniczenie
Ustawodawca w art. 15e ustawy o CIT wskazał, że podatnicy są obowiązani do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków na następujące usługi:
- usługi doradcze, badania rynku, usługi prawne, usługi reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzanie danych, ubezpieczenia, gwarancje i poręczenia oraz świadczenia o podobnym charakterze; a także
- wszelkiego rodzaju opłaty i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości niematerialnych i prawnych, tj. autorskich praw majątkowych, licencji, praw własności przemysłowej, know-how; oraz
- koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Powiązania ze Skarbem Państwa
Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie obowiązuje w sytuacji, gdy Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, jak również gdy równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów. Analogiczne postanowienia zawarte dotyczące osób fizycznych zostały w art. 25 ust. 4 ustawy o PIT.
Katarzyna Zakrzewska, Menedżer ds. Cen Transferowych, PKF
Centralizacja funkcji na poziomie grupowym z wątpliwościami
Niewątpliwie opisane w artykule zmiany należą do najbardziej radykalnych w tym zakresie w ostatnich latach. W szczególności ograniczenie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów części określonych wydatków, tj. niektórych usług niematerialnych, a także kosztów licencji i innych opłat tego typu, będzie bardzo dotkliwe dla podatników.
Wprowadzone przepisy mają na celu ograniczenie optymalizacji podatkowej poprzez sztuczne zwiększanie kosztów uzyskania przychodów. Wydaje się jednak, że mogą one niesłusznie dotknąć spółki, które posiadają większość funkcji scentralizowanych na poziomie grupowym. Wprawdzie limity nie będą stosowane w przypadku uzyskania uprzedniego porozumienia cenowego, jednak na dzień dzisiejszy jest to długotrwała i uciążliwa procedura.
Nowe przepisy wyłączają ze stosowania regulacji o cenach transferowych podmioty, u których jedynym czynnikiem kwalifikującym do uznania je za „podmioty powiązane" jest fakt, że udziały w tych podmiotach posiada Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Zmiana ta była niewątpliwie bardzo potrzebna i oczekiwana. Warto dodać, że gdyby zmiana ta nie weszła w życie, to skarb Państwa miałby obowiązek sporządzić za rok 2017 dokumentację grupową, tzw. master file, oraz złożyć raport CBC.
Pozytywną informacją jest też zobowiązanie ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wydania rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu określenia wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów i ryzyk. Kwestia ta wciąż jest niejasna i budzi wiele kontrowersji.
