Pomimo dokonywania przewozów własnych pracowników w celach służbowych, wszystkie wydatki na poczet transportu zbiorowego ponoszone są przez gminę w charakterze podatnika VAT, w związku z prowadzoną przez nią działalnością w zakresie transportu zbiorowego. Gmina nie ma więc obowiązku stosowania prewspółczynnika do tego rodzaju wydatków –orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 31 lipca 2018 r., sygn. I SA/Kr 576/18.

Czytaj także: Dofinansowanie transportu zbiorowego w gminach a VAT

Wniosek o interpretację

Gmina wystąpiła o udzielenie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że w ramach jej struktur działa Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu – jednostka budżetowa, której podstawowym przedmiotem działalności jest organizowanie, nadzorowanie i prowadzenie spraw związanych z transportem w mieście. W wykonaniu tych zadań ZIKiT organizuje miejską komunikację zbiorową, tramwajową i autobusową.

Gmina udostępnia możliwość nieodpłatnego korzystania z przejazdów środkami transportu publicznego pracownikom w celach służbowych, dla potrzeb wykonywania powierzonych im zadań. W związku z centralizacją rozliczeń, od 1 stycznia 2017 r. przewozy te mają charakter czynności wewnętrznych i jako takie dokumentowane są notami księgowymi. Na podstawie not dokonywane są stosowne rozliczenia pomiędzy jednostkami organizacyjnymi gminy, w celu dokonania właściwej kosztów i dochodów pomiędzy planami finansowymi poszczególnych jednostek, przy czym pracownicy jednostek korzystają z przejazdów w celu wykonywania zadań związanych wyłącznie z działalnością statutową tych placówek.

Gmina zapytała, czy z uwagi na przewozy realizowane na cele służbowe pracowników zobowiązana jest do stosowania tzw. prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT o VAT, czy też może uznać, że w stosunku do wydatków związanych bezpośrednio, w całości i wyłącznie z transportem zbiorowym, może odliczyć VAT naliczony w całości. Sama stanęła na stanowisku, że tego rodzaju wydatki nie podlegają odliczeniom zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w powyższym przepisie. Pomimo faktu dokonywania przewozów własnych pracowników w celach służbowych, wszystkie wydatki na poczet transportu zbiorowego ponoszone są przez gminę działającą w charakterze podatnika VAT, w związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w zakresie transportu zbiorowego.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji Nr 0112-KIDL2-2.4012.328.2017. 2.MŁ z 19 kwietnia 2018 r. uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. Zdaniem organu podatkowego w przedmiotowej sprawie istotne jest, że gmina udostępnia możliwość korzystania z przejazdów środkami transportu publicznego pracownikom, dla realizacji powierzonych im zadań, przy czym zadania te związane są z działalnością statutową jednostek organizacyjnych gminy. Celem jest bowiem przewóz pracowników jednostek organizacyjnych, który jest związany z realizacją powierzonych im zadań służbowych (przejazdy na konferencje i szkolenia, przejazdy w sprawach służbowych do organów administracji publicznej – przykładowo do urzędów, do kuratorium oświaty, w celu dokonywania zakupów służbowych, przejazdy podczas wycieczek szkolnych, przejazdy dotyczące rekrutacji, przejazdy dotyczące nauczania indywidualnego uczniów).

Taki sposób wykorzystywania środków transportu publicznego oznacza, że są one wykorzystywane zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów działalności publicznoprawnej. Wynika to z tego, że środki transportu publicznego – przez wykorzystywanie ich na potrzeby własnych jednostek organizacyjnych – w sposób pośredni związane są z działalnością realizowaną przez te jednostki. W takim przypadku, obowiązkiem gminy w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane. Gmina ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Natomiast w przypadku towarów i usług wykorzystywanych do świadczenia za pośrednictwem ZIKiT zarówno usług wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, jak również poza działalnością gospodarczą, będzie ona uprawniona do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT. Oznacza to, że gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r.

Wyrok WSA

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który uznał stanowisko gminy za prawidłowe i interpretację uchylił. W ustnym uzasadnieniu zwrócił uwagę, że działalność ZIKiT i koszty ponoszone przez tę jednostkę są w całości ponoszone na działalność gospodarczą i podatek od nich powinien być w całości odliczalny.

Przejazdy służbowe dokonywane są w ramach działalności statutowej, która jest niejako narzucona przez przepisy prawa, w ramach funkcjonowania gminy i jej jednostek organizacyjnych. Działalność w zakresie transportu publicznego byłaby zatem prowadzona bez względu na to czy te przejazdy służbowe byłyby świadczone, czy też nie, a infrastruktura i wszelkie koszty byłyby takie same, bez względu na to czy omawiane tu dodatkowe i co do zasady incydentalne okoliczności miałyby miejsce. Wyrok jest nieprawomocny. ?

Agnieszka Bieńkowska doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe

Omawiany wyrok wpisuje się w ugruntowaną jak się wydaje linię orzeczniczą sądów administracyjnych wypracowaną w szczególności odniesieniu do możliwości pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na budowę i utrzymanie targowisk oraz na budowę i utrzymanie przystanków, a potwierdzającą, że sam fakt poboru opłaty targowej czy też opłaty za korzystanie z przystanków nie wpływa na zakres odliczenia VAT naliczonego. W ocenie sądów, tego rodzaju infrastruktura nie powstała w celu i nie służy do poboru opłat, lecz do wykonywania czynności opodatkowanych związanych czy to z dzierżawą targowiska, czy z transportem zbiorowym. Analogiczna sytuacja ma miejsce w rozpatrywanym przypadku – gmina nie ponosi wydatków związanych z organizacją transportu zbiorowego dla potrzeb i w celu umożliwienia nieodpłatnych przewozów dla pracowników, a jedynie celu prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej na sprzedaży biletów osobom trzecim. ?