Notariat świętuje 90-lecie. Co czeka notariuszy w przyszłości?

Okazją ku temu będzie organizowana przez Krajową Radę Notarialną Ogólnopolska Konferencja Naukowa „90 lat aktu notarialnego w Polsce – 20 lat polskiego notariatu w UE. Doświadczenia i perspektywy”, która odbędzie się w poniedziałek 2 grudnia w w Pałacu Staszica w Warszawie

– Mamy nadzieję, że nasza konferencja będzie nie tylko godnym upamiętnieniem przypadających w tym roku dwóch ważnych rocznic dla naszego środowiska, ale przede wszystkim stanie się okazją do refleksji nad tym, co udało się nam w ciągu ostatnich 20 lat osiągnąć. To także dobra okoliczność do spojrzenia w przyszłość i uświadomienia sobie, jaki ogrom pracy czeka nas wszystkich w nadchodzących latach, jeśli chcemy, by polski notariat rozwijał się harmonijnie jako gwarant bezpieczeństwa obrotu cywilnoprawnego i niezbędny filar praworządności – wyjaśnia dr Piotr Marquardt, notariusz, członek Krajowej Rady Notarialnej. 

Dwie rocznice

W roku 2024 notariusze świętują jubileusz 90-lecia unifikacji polskiego prawa notarialnego. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku notariat w Polsce działał w trzech różnych formach organizacyjnych odziedziczonych po państwach zaborczych. Przyjęcie rozporządzenia Prezydenta RP – Prawo o notariacie w 1934 roku przyczyniło się do stworzenia na terytorium państwa polskiego jednolitego systemu prawnego i organizacyjnego notariatu polskiego.

Od tego momentu sporządzanie aktów notarialnych – jako podstawowa forma działalności notariuszy – odbywało się  według jednolitej regulacji prawnej. Jednocześnie wprowadzono zasadę wyłączności formy aktu notarialnego dla przeniesienia własności nieruchomości położonych w Polsce. Przyjęte wówczas zasady obowiązują do dzisiaj.

Czytaj więcej

Prawo rodzinne

Będą rozwody przed notariuszami? Szef Krajowej Rady Notarialnej o projekcie resortu

Powierzenie nam niespornych spraw, dotychczas rozpatrywanych przez sądy, byłoby korzystne dla oby...

Jednocześnie 2024 roku, to również 20. rocznica przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej. Wraz z tym wydarzeniem polski notariat mógł stać się członkiem Rady Notariatów Unii Europejskiej (CNUE) – organizacji reprezentującej i wspierającej notariat w strukturach instytucji europejskich, do której zadań należy angażowanie środowiska notarialnego w procesy decyzyjne instytucji UE w dziedzinach związanych z życiem prawnym obywateli oraz dostępem do usług prawnych.

– Te dwa jubileusze są ze sobą związane. Od unifikacji notariatu w Polsce do wstąpienia polskiego notariatu w obszar prawa europejskiego. Konferencja będzie doskonałą okazją do spojrzenia w przeszłość do historycznych źródeł unifikacji notariatu polskiego oraz do oceny założeń tej reformy, jej wyników oraz jej dziedzictwa dla współczesności. Nie zabraknie także spojrzenia w przyszłość i zastanowienia się, czy i jak nowe technologie, kształtujące nasze życie społeczne, mogą wpłynąć na obrót prawny z udziałem notariuszy. Ważnym zagadnieniem będzie także ocena instytucji notariatu jako instytucji społecznej i prawnej. Omówiona zostanie również problematyka wpływu prawa europejskiego na polskie prawo notarialne, zarówno pod względem instytucjonalnym, jak i zakresem czynności dokonywanych przez notariuszy – komentuje Tomasz Kot, notariusz, członek Rady Administracyjnej Rady Notariatów Unii Europejskiej oraz Radca Generalny Międzynarodowej Unii Notariatu Łacińskiego.

– Aktywny udział polskiego notariatu w strukturach Rady Notariatów Unii Europejskiej jest niezwykle istotny i stanowi bardzo cenne narzędzie integracji polskich rozwiązań prawnych z nowymi rozwiązaniami pojawiającymi się w przestrzeni europejskiej. Obecnie bardziej niż kiedykolwiek podkreśla się, jak ważny jest dostępny i skuteczny w działaniu  wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, będący głównym filarem spójności europejskiej i praworządności. W ciągu ostatnich lat ustawodawca europejski przyjął wiele regulacji, które mają na celu ułatwienie życia obywatelom w Europie, m.in. rozporządzenie spadkowe. Rada Notariatów Unii Europejskiej aktywnie uczestniczyła w tym procesie i ma zamiar kontynuować podobne działania w przyszłości. Członkostwo w strukturach unijnych przynosi Polsce wiele korzyści – dodaje Magdalena Arendt, notariusz, wiceprezeska Krajowej Rady Notarialnej.         

Czytaj więcej

Prawo rodzinne

Będą rozwody przed notariuszami? Szef Krajowej Rady Notarialnej o projekcie resortu

Powierzenie nam niespornych spraw, dotychczas rozpatrywanych przez sądy, byłoby korzystne dla oby...

Wyzwania przyszłości

Konferencja jest owocem współpracy dwóch środowisk: akademickiego oraz notarialnego. Współpraca  naukowców-akademików, naukowców-praktyków oraz działaczy samorządowych stanowi przykład tego, jak wiele może dać spojrzenie na niełatwe problemy prawne z różnych, a jednak w istocie podobnych perspektyw.

Wykład inauguracyjny pt. Forma aktu notarialnego jako narzędzie bezpieczeństwa obrotu prawnego, wygłosi prezes KRN, Aleksander Szymański. Zaplanowano również trzy sesje: