Kiedy robi się gorąco, warto pomyśleć o tłumaczu i prawniku

Gdy popadamy w konflikt z prawem w obcym kraju, z policją czy ochroną dla swego dobra należy współpracować.

Publikacja: 19.07.2022 03:00

Kiedy robi się gorąco, warto pomyśleć o tłumaczu i prawniku

Foto: Adobe Stock

Z każdym rokiem więcej Polaków wypoczywa za granicą. Wybieramy nowe kierunki. Większość nie zdaje sobie sprawy z pułapek, jakie na nas czyhają. Warunkiem odpowiedzialności według polskiego prawa za czyn popełniony za granicą jest uznanie czynu za przestępstwo również w kraju jego popełnienia. Jest to tzw. warunek podwójnej karalności.

Zgodnie bowiem z art. 111 kodeksu karnego warunkiem odpowiedzialności za czyn popełniony za granicą jest uznanie takiego czynu za przestępstwo również przez ustawę obowiązującą w miejscu jego popełnienia. Gdy są różnice między ustawą polską a prawem kraju popełnienia czynu, sąd może uwzględnić te różnice na korzyść sprawcy.

Warunek jest spełniony, jeżeli czyn jest przestępstwem i według prawa polskiego, i prawa miejsca jego popełnienia. Sąd, dokonując oceny prawa obcego, może skorzystać z opinii biegłego.

Spełnienie tego warunku nie jest zależne od kwalifikacji prawnej czynu ani jego nazwy. Jeśli więc Polak zabije człowieka w Niemczech, gdzie zabójstwo też jest czynem karalnym, może być sądzony w Polsce, i wówczas oczywiście nie może drugi raz w Niemczech. W takim przypadku zastosowanie ma polska ustawa karna (kodeks karny i kodeks postępowania karnego), a nie prawo obce.

A jak jest w sprawach mniejszego kalibru? Drobne kradzieże, pobicia, zniszczenie mienia to wykroczenia i przestępstwa. Co zrobić, kiedy w naszym koszyku w hipermarkecie znajdzie się towar nieopłacony i dostrzeże to ochrona?

– Jeśli nie był to czyn zamierzony i nie dochodzi do zatrzymania, najlepiej współpracować z ochroną i policją – radzi adwokat Mariusz Paplaczyk. – W przypadku czynów poważniejszych należy pamiętać, by poprosić o wyznaczenie tłumacza, adwokata z urzędu oraz zadbać o wsparcie polskiego konsula. Najczęściej on także dysponuje listą prawników świadczących pomoc prawną. Pełnomocnikiem nie musi być polski prawnik, wystarczy, że będzie biegle rozmawiał w polskim języku lub innym, który dobrze zna zatrzymany.

Każdy taki przemyślany ruch sprawia, że miejscowa policja ostrożniej podchodzi do sprawy. Ale należy też mieć na uwadze to, co mówimy.

– Linia obrony kształtuje się od pierwszych chwil po zatrzymaniu. Zawsze też można skorzystać z prawa do milczenia – przypomina prawnik. Zaleca też wstrzymanie się od podpisywania dokumentów, których treści nie rozumiemy.

Inaczej traktowane są wykroczenia i przestępstwa popełnione na drodze. W 2018 r. liczba właścicieli pojazdów otrzymujących mandat poza granicami Polski względem 2017 r. wzrosła o 50 proc. i wyniosła ponad 1,5 mln. Rok temu było ich o kolejnych 300 tys. więcej.

Od kilku lat w prawie wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązuje dyrektywa, która pozwala na wymianę informacji o kierowcach pojazdów.

W pierwszej kolejności Krajowy Punkt Kontaktowy otrzymuje zapytanie dotyczące polskiego pojazdu. Następnie sprawdzane są dane w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Jeżeli właściciel widnieje w krajowej bazie, informacje o przekroczeniu prędkości i mandacie przekazywane są policji. Oznacza to, że praktycznie nie ma możliwości uniknięcia ścigania za mandat z zagranicy.

Wykroczenia drogowe rządzą się swoimi prawami. Mandaty przychodzą do domu po powrocie z wakacji.

Trzeba je opłacić? Raczej tak. Zagraniczny mandat to nic innego jak zobowiązanie pieniężne, które powinno się uregulować. Oznacza to także, że sprawa o zapłatę może trafić do krajowego sądu.

Czytaj więcej

Rezydent - wakacyjny opiekun, który przyjmie nasze skargi

To nieodzownie wiąże się z opłatami sądowymi, których nie sposób uniknąć. Jeżeli przegra się proces, otrzymamy nakaz zapłaty. Ten z kolei zostanie przekazany komornikowi, który ma prawo egzekwować opłatę z naszego majątku.

Odzyskiwanie zaległych wierzytelności może być bardzo dolegliwe. Komornik może zająć wyposażenie mieszkania, sprzęt komputerowy, jak również samochód oraz nieruchomość.

Na bakier z prawem. O co zadbać?

W trakcie wakacji (choć nie tylko) Polacy wyjeżdżają w przeróżne miejsca, czy to Unii Europejskiej, czy też poza nią. Nieznajomość przepisów prawa szkodzi.

Są miejsca, w których nasze prawo odbiega od unormowań unijnych. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, co nam grozi za kradzież w sklepie, bójkę na plaży czy złamanie zasad obowiązujących na plażach.

O co, w trudnej sytuacji, należy zawsze zadbać?

- Po pierwsze, o tłumacza, który pomoże nam zrozumieć stawiane nam zarzuty, podejrzenia.

- Po drugie, o obrońcę z urzędu. Nie musi to być pełnomocnik z Polski, ale musi mówić w naszym ojczystym języku lub języku, którym my posługujemy się swobodnie.

- Po trzecie, jak najszybciej należy powiadomić polskiego konsula, że mamy kłopoty natury prawnej.

W biurach konsula funkcjonują listy adwokatów, którzy niosą pomoc obywatelom Polski.

Z każdym rokiem więcej Polaków wypoczywa za granicą. Wybieramy nowe kierunki. Większość nie zdaje sobie sprawy z pułapek, jakie na nas czyhają. Warunkiem odpowiedzialności według polskiego prawa za czyn popełniony za granicą jest uznanie czynu za przestępstwo również w kraju jego popełnienia. Jest to tzw. warunek podwójnej karalności.

Zgodnie bowiem z art. 111 kodeksu karnego warunkiem odpowiedzialności za czyn popełniony za granicą jest uznanie takiego czynu za przestępstwo również przez ustawę obowiązującą w miejscu jego popełnienia. Gdy są różnice między ustawą polską a prawem kraju popełnienia czynu, sąd może uwzględnić te różnice na korzyść sprawcy.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej