Równość płci w krajach UE dopiero za 50 lat?

– Mówiąc wprost, kobiety pracują jeden kwartał w roku za darmo. Te trzy miesiące i 18 dni stracone każdego roku z powodu luki w zarobkach są niesprawiedliwe. Stanowią hamulec dla równości i konkurencyjności w całej Europie – podkreśla Carlien Scheele, dyrektorka Europejskiego Instytutu Równości Płci (EIGE), komentując najnowsze wyniki Wskaźnika Równości Płci (Gender Equality Index – GEI), w którym EIGE śledzi postępy krajów Unii w dążeniu do wyrównania szans kobiet i mężczyzn.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Masowe zwolnienia na Węgrzech. Potężne braki na rynku pracy Ukrainy i Rosji

To, że rosyjska wojna zabrała z rynku Ukrainy i Rosji miliony pracowników jest oczywiste. Na Węgr...

Wskaźnik, który porównuje ich sytuację w sześciu głównych obszarach życia (praca, pieniądze, wiedza, czas, władza i zdrowie), w tym roku wyniósł 63,4 pkt na 100 możliwych. Jak wylicza EIGE, przy obecnym tempie zmian, osiągnięcie pełnej równości płci w całej Unii zajmie co najmniej 50 lat.

Polska poniżej unijnej średniej

Obecna wartość wskaźnika sugeruje też spory spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem, gdy sięgała 71 pkt., ale – jak zaznaczają autorzy raportu – obecny, zaktualizowany GEI na 2025 r. wyznacza nowy punkt odniesienia dla równości płci, który nie jest już do końca porównywalny z poprzednimi wynikami.

Jednocześnie EIGE zwraca uwagę na postęp na przestrzeni lat – tegoroczny GEI jest o 7,4 pkt. wyższy niż przed dekadą i o 3,5 pkt. wyższy niż przed pięcioma laty.

Podobnie jak w poprzednich latach, również i teraz ogólny wskaźnik równości płci dla całej Unii zaniżają kraje naszego regionu, w tym Polska. Z wynikiem 57,8 pkt. na 100 możliwych do osiągnięcia, nasz kraj zajął 19. miejsce w tegorocznym zestawieniu, w którym liderem jest Szwecja (73,7 pkt.), wyprzedzająca tylko o włos Francję (73,7 pkt.), która bardzo dobrze wypada pod względem równości płci w wymiarze władzy i wiedzy, a takżeDanię (71,8 pkt.). Najmniej równościowy okazał się Cypr (47,6 pkt.).

Czytaj więcej:

Raporty ekonomiczne

Kandydaci niemile widziani. Komu jest dziś najtrudniej o pracę?

Za najbardziej poszkodowane grupy na...

Pro

Co prawda nasz kraj plasuje się całkiem wysoko pod względem sytuacji kobiet na rynku pracy (gdzie jednym z kryteriów jest ich zatrudnienie w sektorze ICT), bo z 74,8 pkt. zajmujemy siódme miejsce w Unii. Całkiem dobrze wygląda też u nas równość płci w wymiarze pieniędzy (ósme miejsce).

Polki mają za mało władzy

Ogólny wskaźnik GEI dla Polski znacząco obniża jednak brak równości w dziedzinie władzy polityczno-ekonomicznej i społecznej.  W tym obszarze, w którym EIGE ocenia udział kobiet we władzach państwowych i samorządowych, a także we władzach największych spółek publicznych i organizacji sportowych, Polska uzyskała zaledwie 21,5 pkt. na 100 możliwych. Z tym wynikiem jesteśmy dopiero na 24. pozycji wśród 27 państw Unii, gdzie najwyższą punktację ma Szwecja (80,3).

Z raportu wynika, że obszar władzy wypadł jednak najgorzej w tegorocznym GEI ze średnim wynikiem zaledwie 40,5 pkt.

Z kolei w Polsce, jak zaznacza EIGE, i tak widać znaczący postęp na przestrzeni lat. To głównie za sprawą poprawy równości w obszarze władzy ogólny GEI dla Polski wzrósł od 2020 r. o 5,9 pkt. proc.

Do tej poprawy przyczyniła się także wysoka ocena naszego kraju pod względem równości w obszarze pieniędzy (81,1 pkt.). Polska jest czwarta w Unii pod względem równości w zasobach finansowych (w tym w wynagrodzeniach i emeryturach) i dobrze też wypada w ocenie sytuacji ekonomicznej kobiet.

Obszar pieniędzy jest zresztą jednym z najbardziej równościowych w całej Unii – ze średnim wynikiem 73,9 pkt., pomimo wyraźnej różnicy zarobków na niekorzyść kobiet.

Ta różnica wynika m.in. z faktu, że kobiety częściej pracują w branżach o niższych wynagrodzeniach i częściej są zatrudnione na część etatu.

To mężczyzna ma zarabiać na dom?

Do tego dochodzi społeczne nastawienie, które pokazał ubiegłoroczny Eurobaromer: 40 proc. kobiet i 45 proc. mężczyzn wskazało, że głównym zadaniem mężczyzny jest zarabianie pieniędzy.

I tak często jest w rzeczywistości, gdyż – jak wynika z danych EIGE  – roczne zarobki kobiet w Unii nadal ustępują płacom mężczyzn, chociaż ta różnica jest obecnie mniejsza niż przed dekadą. Podczas gdy w 2015 r. roczna płaca kobiety wynosiła średnio 69 proc. zarobków mężczyzny, to obecnie ten udział zwiększył się do 77 proc., czyli różnica wynosi obecnie 23 proc.