Opinia Urzędu Zamówień Publicznych

Stosownie do art. 87 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/search.spr;jsessionid=E4C85CBD4AB7A4754E3CEEC7858E6168]ustawy Prawo zamówień publicznych[/link] zamawiający poprawia w ofercie następujące kategorie omyłek:

1) oczywiste omyłki pisarskie,

2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek,

3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepodowujące istotnych zmian w treści oferty.

W celu przybliżenie zagadnienia poprawiania ww. kategorii omyłek warto sięgnąć do orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, które zostało wydane na podstawie znowelizowanego od dnia 24 października 2008 r. przepisu art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. Poniżej przedstawione zostały orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej dotyczące dopuszczalności lub nie dopuszczalności oraz zasad i sposobów poprawiania poszczególnych kategorii omyłek, o których mowa ww. przepisie z uwzględnieniem problematyki omyłek i błędów dotyczących podatku od towarów i usług (VAT).

[srodtytul] I. Poprawianie oczywistych omyłek pisarskich:[/srodtytul]

1) [b]Wyrok KIO z dnia 10 kwietnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 265/08[/b]; (…) oczywistą omyłką pisarską” jest omyłka widoczna, niezamierzona niedokładność, błąd pisarski lub inna podobna usterka w tekście. Za oczywistą omyłkę pisarską uznaje się również omyłkę, która nie jest widoczna w treści samego formularza ofertowego, jest jednak omyłką wynikającą z porównania treści pozostałych dokumentów, stanowiących zawartość treści oferty;

2) [b]Wyrok KIO z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 11/09[/b]; (…) Oczywista omyłka pisarska polega w szczególności na niezamierzonym przekręceniu, opuszczeniu wyrazu, błędzie logicznym, pisarskim lub mającym postać innej niedokładności przypadkowej. Oczywista omyłka pisarska powinna być możliwa do poprawy bez odwoływania się do innych dokumentów, co nie jest możliwe w przypadku oferty Odwołującego się.

3) [b]Wyrok KIO z dnia 6 marca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 215/09[/b]; (…) Skład orzekający Izby ustalił, iż wykonawca X w złożonej ofercie rzeczywiście podał cenę ofertową rozbieżnie liczbą i słownie. W formularzu ofertowo-cenowym, na stronie 2 oferty, zawarto bowiem zapis: „Oferowana stawka dzienna dla jednego pacjenta wynosi: 9,85 zł netto x 170 posiłków dziennie x 365 dni w roku = 611 192,50 zł netto + 42 783,48 zł VAT (7%) = 653 975,98 brutto, słownie: (sześćset siedemdziesiąt siedem tysięcy, osiemset siedemdziesiąt siedem złotych, 64/100)”.

W ocenie składu orzekającego w ofercie X zaistniała oczywista omyłka pisarska. W rozpatrywanej sprawie, cena ofertowa podana liczbą: 653 975,98 brutto nie budzi żadnych wątpliwości. W formularzu ofertowo-cenowym podano bowiem sposób jej obliczenia: wynika ona z mnożenia dziennej stawki, ilości posiłków dziennie, ilość dni w roku oraz zastosowania stawki VAT. Poprawności obliczenia ceny ofertowej, wskazanej liczbą, Odwołujący nie zakwestionował ani we wniesionych środkach odwoławczych, ani w trakcie rozprawy (…) w niniejszej sprawie dla stwierdzenia oczywistej omyłki pisarskiej nie zachodziła potrzeba sięgania do innych dokumentów, ani nawet do innej części oferty;

4) [b]Wyrok KIO z dnia 17 marca 2009 r., sygn. akt. KIO/UZP 246/09[/b]; (…) w niniejszej sprawie bezsporne między stronami jest, iż Odwołujący się w uproszczonym kosztorysie ofertowym dotyczącym linii napowietrznej popełnił omyłki. Popełnione błędy można podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich odnosi się do sytuacji, w której Odwołujący się zaoferował montaż przewodów izolowanych o przekroju 4 x 50 mm2, podczas gdy Zamawiający wymagał przewodu 2 x 35 mm2 (poz. 15, 46, 76, 107, 131). Druga grupa obejmuje poz. 13, 19, 44, 49, 50, 51, 79, 80, 81, 129, w których opis przedmiotu kalkulacji jest inny, niż wynika to z przedmiaru robót. Przedmiotowy opis odpowiada wskazanemu w przedmiarze KNNR 5 (z uwzględnieniem nr tablicy i pozycji), bez uwzględnienia modyfikacji dokonanej przez Zamawiającego. Powyższe powoduje, że przedmiot robót w spornych pozycjach kosztorysu nie odpowiada temu, który wynika z przedmiaru.

Zaliczenie omyłki do kategorii, o której mowa w przepisie art. 87 ust. 2 ustawy Pzp, powoduje powstanie po stronie Zamawiającego obowiązku jej poprawienia. Zgodzić należy się z Zamawiającym, że w badanym stanie faktycznym wskazanych omyłek nie można zaliczyć do grupy oczywistych omyłek pisarskich. Izba stoi bowiem na stanowisku, że w zakresie tej kategorii pojęciowej mieszczą się jedynie tego rodzaju niedokładności, które widoczne są dla każdego, bez przeprowadzania jakiejkolwiek dodatkowej analizy. Co oznacza, że ich poprawienie nie wywołuje zmiany treści oświadczenia woli wykonawcy (w sensie merytorycznym). W niniejszym stanie faktycznym, błąd w opisie pozycji kosztorysowej nie jest zauważalny przez każdego, nie musi być nawet dostrzeżony przez profesjonalistę (bez analizy projektu budowlanego i specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót), można sobie bowiem wyobrazić użycie materiałów zaproponowanych przez wykonawcę. Stąd też uznać należy, że bezprzedmiotowy jest zarzut naruszenia przepisu art. 87 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp;

5) [b]Wyrok KIO z 16 listopada 2008 r., sygn. akt. KIO 1326/08[/b]; Zgodnie z utrwaloną definicją omyłki pisarskiej, dotyczy ona takich błędów, które są łatwe do zauważenia, a "oczywistość" omyłki, rozumianej jako określona niedokładność nasuwa się każdemu, bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań, czy też ustaleń. Może to być błąd pisarski, logiczny, przypadkowe przeoczenia lub inna niedokładność, która nasuwa się sama przez się każdemu, a przez dokonanie poprawki tej omyłki, właściwy sens oświadczenia pozostaje bez zmian. Jako oczywiste omyłki, w ocenie Izby kwalifikują się wskazane w pkt. II lit. a, b, c, d, e, f, gdyż zakres robót oprócz opisu w kosztorysie ofertowym, dookreśla powołana w kosztorysie pozycja katalogu norm nakładów. Powołanie się na inny katalog, (inną nazwę tego samego katalogu) przy pozostawieniu prawidłowego opisu pozycji kosztorysu, zgodnego z przedmiarem, stanowi jedynie omyłkę pisarską (pkt II lit. g, h), pomyłka również występuje w pozycji II lit. i, gdyż rodzajów otworów (przejść) determinuje rodzaj ścian, stropów, w których zgodnie z projektem będą wykonywane. Skład orzekający Izby, w oparciu ustalenia poczynione na rozprawie i przeprowadzone dowody, podzielił stanowisko Odwołującego, że wskazane przez Zamawiającego różnice pomiędzy kosztorysem ofertowym, a przedmiarem robót stanową oczywiste omyłki pisarskie, które Zamawiający powinien był poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 Pzp.

Oprócz omyłek widocznych od razu, jako omyłki mogą zostać uznane takie niedokładności, które wynikają z porównania odnośnych zapisów zawartych w oddzielnych dokumentach. Izba w całości przyjęła wyjaśnienia Odwołującego dotyczące oznaczenia tych samych katalogów przy użyciu ich innej nazwy, wymienionych w pkt II lit. g, h, – gdyż Zamawiający w tym zakresie nie przedstawił dowodu przeciwnego ani nie wykazał zmiany wielkości nakładów przekładających się na cenę oferty. W pkt II lit f opuszczenie w opisie kosztorysu ofertowego wyrazu z „wiatroizolacją” uzupełnia podanie prawidłowego katalogu norm nakładów rzeczowych w tej pozycji kosztorysu gdzie w opisie według normy wykonanie „wiatroiolacji” się znajduje. Różnice w kosztorysie ofertowym w odniesieniu do poz. II a, b, c, d, e, - stanowią omyłkę wynikającą z przyjęcia norm nakładów katalogów powołanych w przedmiarze, bez uwzględnienia dokonanych przez Zamawiającego poprawek w tych pozycjach, zmieniających opisy katalogowe. Zamawiający winien wyraźnie oznaczyć pozycje, w których zmienił opis katalogowy, aby wykonawcy mogli to uwzględnić w swoich ofertach i uniknąć omyłek, czego zaniechał. Należy zatem stwierdzić, że omyłki były wywołane działaniami Zamawiającego;

6) [b]Wyrok KIO z dnia 9 grudnia 2008 r., sygn. akt: KIO 1363/08, 1392/08[/b]; (…) W ofercie X podano gwarancję na 12 miesięcy. Zgodnie z SIWZ jednym z kryteriów oceny ofert był okres na jaki udzielono gwarancji. Przy czym w przypadku podania okresu gwarancji na okres 12 miesięcy przyznaje się w skali ocen zero punktu. X podnosił, że pomylił się, ponieważ jego zamiarem było wpisanie 22 miesięcy, a nie 12 miesięcy okresu gwarancji (…) zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 1 Ustawy Zamawiający poprawia w ofercie oczywiste omyłki pisarskie.

Przez oczywistą omyłkę pisarską należy rozumieć widocznie mylną pisownię wyrazu, ewidentny błąd gramatyczny, niezamierzone opuszczenie wyrazu lub jego części itp. W pkt 7 oferty X znajduje się następujący zapis “7.ZOBOWIĄZUJEMY SIĘ do udzielenia gwarancji jakości na okres 12 miesięcy”. W ocenie Izby w powyżej zacytowanym fragmencie oferty X nie znajduje się żadna mylna pisownia, ewidentny błąd gramatyczny, niezamierzone opuszczenie wyrazu lub jego części czy inna omyłka wskazująca na podnoszony zamiar wpisania 22 miesięcy zamiast wpisanych 12 miesięcy. Reasumując zarzut nie dokonania przez Zamawiającego poprawienia omyłki pisarskiej Izba nie uwzględniła;

7) [b]Wyrok z 16 grudnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1411/08[/b]; (…) wskazana przez wykonawcę data 30 czerwca (2008 r.) bez wątpienia, jeśli chodzi o dzień i miesiąc, mieściła się w granicach terminów określonych przez zamawiającego w specyfikacji, co wskazuje, iż wykonawca wpisując tę datę miał na uwadze wymagania zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu. O oczywistości omyłki pisarskiej polegającej na podaniu w formularzu ofertowym roku 2008 zamiast 2009 świadczy treść oferty, złożonej przez wykonawcę. W szczególności oczywistość powyższa wynika z kontekstu pełnej treści oświadczenia zawartego w pkt 3 formularza ofertowego dotyczącego zaoferowanego terminu zakończenia realizacji zamówienia zawierającego oprócz błędnie podanej daty także zapis: „zakończenie realizacji nie może być wcześniejsze niż dzień 30 kwietnia 2009 r. i późniejsze niż dzień 15 września 2009 r.” O widocznej na pierwszy rzut oka niezamierzonej omyłce pisarskiej świadczy również treść, zawarta w parafowanym przez odwołującego, projekcie umowy złożonym w ofercie, w którym wykonawca potwierdził określony termin realizacji zamówienia zgodny z wymaganiami siwz.

Z uwagi na powyższe, należy uznać, że wykonawca składając ofertę i wskazując termin realizacji zamówienia - datę 30 czerwiec 2008 r. zamierzał wskazać rok 2009. W ocenie Izby, omyłka polegająca na wpisaniu w tym miejscu roku 2008 jest oczywistym błędem pisarskim, widocznym „na pierwszy rzut oka” dla każdego przeglądającego ofertę. Należy przy tym podkreślić, iż uznanie powyższej omyłki za oczywistą i podlegającą poprawieniu przez zamawiającego nie prowadzi do zmiany rzeczywistej treści i sensu oświadczenia wykonawcy, wyrażonego w ofercie w odniesieniu do terminu realizacji zaoferowanego przez wykonawcę. W tych okolicznościach Izba uznała, że popełniona przez odwołującego omyłka pisarska podlega poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 1 Pzp, a w konsekwencji oferta złożona przez X nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 Pzp, jako nieodpowiadająca treści siwz w zakresie terminu realizacji zamówienia;

[srodtytul]II. Poprawianie oczywistych omyłek rachunkowych:[/srodtytul]

1) [b]Wyrok KIO z dnia 16 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO UZP 1/09[/b]; (…) zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 87 ust. 2 poprzez dokonanie poprawienia omyłki rachunkowej w ofercie Odwołującego, mimo, że w ofercie Odwołującego nie została popełniona omyłka rachunkowa, nie zasługuje na uwzględnienie. Nie można zgodzić się z twierdzeniami Odwołującego, iż Zamawiający nie określił sposobu podania cen jednostkowych oraz sposobu obliczenia wartości jednostkowych netto i brutto. Zamawiający zastosował tabelę cenową wskazując poszczególne kolumny tak jak przy kosztorysie cenowym. Brak wskazania w kolumnie 5, że wartość jej jest iloczynem kolumny 3 i 4, nie zmienia w ocenie Izby jednoznacznego charakteru zaleceń Zamawiającego. Izba uważa także, że jedynie w wierszach, w których Zamawiający dokonał wyraźnego wskazanie, że cena jednostkowa jest ceną ryczałtową uprawnione było przyjęcie takiego charakteru ceny przez wykonawców. Nie dotyczy to jednak spornego wiersza 12. Izba uznała, że obowiązkiem wykonawców w tym wierszu było podanie ceny jednostkowej za transmisję o przesyle 10KB i przemnożenie jej przez ilość 28,6GB. Zastosowany przez Odwołującego sposób przedstawienia ceny jednostkowej jako ryczałtu w rzeczywistości był podaniem ceny za przesył o wartości do 28,6GB, w czym niewątpliwie mieścił się również przesył o wartości 10KB, jednak Zamawiający wyraźnie wskazał, że jako podstawę podania ceny jednostkowej wykonawcy mają przyjąć wartość 10KB, stąd też Zamawiający prawidłowo dokonał korekty wartości netto i brutto w kolumnach 5 i 6 przyjmując jako prawidłowo podaną cenę jednostkową w wysokości 0,01zł. brutto. Z treści Rozdziału III pkt 6 SIWZ nie wynikał zakaz podania cen jednostkowych z dokładnością większą niż dwa miejsca po przecinku, taki zakaz odnosił się jedynie do wartości brutto zamówienia. Stąd też w przypadku zamiaru Odwołującego określenia ceny jednostkowej poprzez podanie ceny w jednostkach mniejszych niż polskiego grosze, mógł on ten zamiar zrealizować.

Nie zasadne jest zatem wyrażone w proteście i odwołaniu żądanie Odwołującego nakazania Zamawiającemu wezwania Odwołującego do wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy, gdyż wobec powyższych ustaleń Zamawiający nie miał podstaw do powzięcia wątpliwości o intencjach Odwołującego. Izba uważa ponadto, że wykorzystanie przez Zamawiającego reguł określonych w uchylonym przepisie art. 88 ust. 1 ustawy nie stanowi naruszenia art. 87 ust. 2 ustawy, gdyż w obecnym stanie prawnym, to do obowiązków Zamawiającego należy określenie sposobu poprawy oczywistych omyłek rachunkowych i brak jest prawnego zakazu określenia takiego sposobu na zasadach wynikających z różnych przyjętych reguł dokonywania korekt, w tym zakresie jednak Izba wskazuje na postulat zawarcia w siwz stosownych informacji przez Zamawiającego, w celu zapoznania wykonawców z zasadami poprawiania omyłek;

2) [b]Wyrok KIO z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. akt 20/09[/b]; (…) Oczywistą omyłką rachunkową jest widoczny, niezamierzony błąd rachunkowy popełniony przez wykonawcę, który polega na uzyskaniu nieprawidłowego wyniku działania arytmetycznego, a w szczególności błędne zsumowanie lub odjęcie poszczególnych pozycji. W niniejszym przypadku rozbieżności pomiędzy kwotą wpisaną rubryce „Wymagania ogólne” w tabeli elementów rozliczeniowych a kwotą wpisaną w rubryce „Wymagania ogólne” zawartej w kosztorysie dotyczącym robót drogowych nie wynikają z przeprowadzenia jakichkolwiek działań arytmetycznych. Są to różne, niezwiązane ze sobą wartości. Kwota 80.000,00 zł wpisana w Kosztorysie dotyczącym robót drogowych obejmuje te części ze specyfikacji technicznej „Wymagania ogólne”, które dotyczą robót drogowych. Natomiast pozycja „Wymagania ogólne” na kwotę 1.000.000,00 zł ujęta w tabeli elementów rozliczeniowych obejmuje pozostałe części ze specyfikacji technicznej „Wymagania ogólne”, które nie dotyczą robót drogowych (Wymagania ogólne w zakresie Inżynieryjnym i Kolejowym). Rzeczone rozbieżności nie są również oczywiste. Świadczy o tym przede wszystkim czynność Zamawiającego wyrażona w piśmie z dnia 16 grudnia 2008 roku i polegająca na żądaniu, w trybie art. 87 ust. 1 ustawy – Pzp, złożenia przez Odwołującego wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty w kwestii rozbieżności w wartościach w kosztorysie ofertowym a tabelą elementów rozliczeniowych. Należy zwrócić tu również uwagę na sprzeczność działań Zamawiającego, który w tym samym piśmie poinformował Odwołującego o jednoczesnym uznaniu danych, wyjaśnienia których żądał, za oczywistą omyłkę rachunkową i o dokonaniu ich poprawienia. Wątpliwości Zamawiającego są równoznaczne z tym, iż na etapie żądania wyjaśnień od Odwołującego, Zamawiający nie był w stanie dokonać właściwej oceny i określić przyczyn zaistnienia rozbieżności pomiędzy wartościami, a tym samym uznać ich za oczywistą omyłkę.

Niemożność zakwalifikowania rozbieżności wskazanych w rubryce „Wymagania ogólne” tabeli elementów rozliczeniowych oraz w rubryce „Wymagania ogólne” w kosztorysie jako oczywistą omyłkę rachunkową wskazuje na brak podstaw Zamawiającego do dokonania ich poprawienia na podstawie art. 87 ust. 3 pkt 2 ustawy – Pzp (…)Zdaniem Izby, rozbieżności zawarte w treści oferty Odwołującego, nie są ani oczywistymi omyłkami rachunkowymi (co zostało wykazane powyżej), ani też nie mogą zostać uznane za omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, przede wszystkim z tego względu, iż dokonane przez Zamawiającego poprawienie oferty Odwołującego spowodowało istotną zmianę w jej treści;

3) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 21/09, KIO/UZP 38/09, KIO/UZP 41/09[/b]; (…) Zarzut, że cena podana w formularzu ofertowym jest nieprawidłowo wyliczona, jest również zarzutem bezpodstawnym i chybionym. Według zasad rachunkowości cena brutto jest sumą poszczególnych składowych wartości brutto, a nie wynikiem obliczenia jej na podstawie wartości sumy ceny netto. Toteż podana na formularzu cena brutto jest prawidłowo obliczona. Różnica 1 grosza wynika z zaokragleń VAT w poszczególnych elementach składowych. Fakturowanie wykonanych robót będzie się odbywać wg poszczególnych kolejnych elementów i one po zsumowaniu dadzą sumę brutto określoną w formularzu ofertowym;

4) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO UZP 62/09[/b]; (…) Wskazać należy, że pojęcie „oczywistej omyłki rachunkowej” jest na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych pojęciem nowym wprowadzonym nowelizacją z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 171 poz. 1058), która weszła w życie od 24 października 2008r, przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych w brzmieniu sprzed nowelizacji posługiwał się pojęciem „omyłki rachunkowej”. W ocenie Izby dla zdefiniowania pojęcia „oczywistości” omyłki rachunkowej znajdzie odpowiednie zastosowanie stanowisko orzecznictwa i doktryny w zakresie oczywistej omyłki pisarskiej.

Omyłka może być zatem uznana za oczywistą, gdy jest widoczna na pierwszy rzut oka, bezsporna, nie budząca wątpliwości. Określeń tych nie sposób odnieść do sposobu prezentacji ceny jednostkowej w kosztorysach ofertowych Przystępującego i X Izba podziela również stanowisko Przystępującego, że konieczność odwołania się do wiadomości specjalnych oraz posłużenie się przy wyjaśnianiu istoty problemu specjalistami w zakresie kosztorysowania, wyklucza możliwości uznania ewentualnej omyłki rachunkowej za oczywistą. Skumulowanie ceny jednostkowej i krotności w jednej rubryce kosztorysu, które nastąpiło w ramach istniejącego porządku prawnego, nie stanowi oczywistej omyłki rachunkowej i nie pociąga za sobą konieczności, w okolicznościach sprawy, przeliczenia ceny ofert Przystępującego i X. Zarzut naruszenia art. 87 ujst. 2 pkt 2 Pzp nie potwierdził się;

5) [b]Wyrok KIO z dnia 12 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 133/09[/b]; (…) Brak prawidłowego zaokrąglenia kwoty wartości podatku od towarów i usług w trzech pozycjach oferty Clean – Service stanowi oczywistą omyłkę rachunkową. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie podkreśla się, że omyłka rachunkowa polega na uzyskaniu błędnego wyniku wskutek przeprowadzenia działania matematycznego. Omyłki takiej dopuścił się Clean – Service, gdyż zgodnie z wynikającymi z przepisów i powszechnie przyjętymi zasadami, w okolicznościach sprawy, zaokrąglenie wartości podatku winno nastąpić do pełnej dziesiątki („w górę”). Popełniona omyłka ma charakter oczywisty, gdyż została stwierdzona samodzielnie przez Zamawiającego, jest bezsporna i możliwa do poprawienia bez konieczności odwoływania się do innych dokumentów postępowania lub uzyskiwania wyjaśnień wykonawcy;

6) [b]Wyrok KIO z dnia 22 grudnia 2008 r. sygn. akt 1411/08[/b]; (…) brak jest podstaw do żądania przez Zamawiającego złożenia zzk zgodnie z przygotowanym przez siebie wzorem Zatem skoro doliczenie zostało przewidziane wyłącznie w zzk, który nie stanowi części siwz, nie istnieje obowiązek doliczania spornych 5 % do ceny ofertowej. Jeśli Zamawiający chciał zobowiązać wykonawców do złożenia zzk zgodnie z przygotowanym przez siebie wzorem i uwzględnieniu jego postanowień przy obliczeniu ceny oferty, to winien wymaganie swoje zapisać w siwz w sposób wyraźny, nie pozostawiający miejsca na dowolność interpretacyjną. Obowiązku Zamawiającego sformułowania postanowień siwz w sposób jednoznaczny nie może zastąpić jedynie zwyczajowe, nie znajdujące umocowania w treści siwz, stosowanie zzk postępowaniu, ani nawet fakt, że przygotowany przez niego wzór jest powszechnie akceptowany w kręgu wykonawców biorących udział w postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego.

Postępowanie o udzielenia zamówienia publicznego prowadzi się formie pisemnej (art. 9 ust. 1 Pzp) a dla oceny prawidłowości czynności zamawiającego podstawowe znaczenie ma literalne brzmienie postanowień siwz. (…) Uwzględnienie w cenie oferty 5% ceny oferty netto na roboty nieprzewidziane winno zostać w okolicznościach sprawy potraktowane jako omyłka rachunkowa, która podlega poprawieniu przez Zamawiającego w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 Pzp. Przepis ten nakazuje Zamawiającemu uwzględnienie konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek. Skorzystanie z dyspozycji przywołanego przepisu ma umożliwić Zamawiającemu dokonanie wyboru oferty dla niego najkorzystniejszej - tzn. w okolicznościach sprawy, oferującą najniższą cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia;

7) [b]Wyrok KIO z dnia 18 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 142/09[/b]; (…) zamawiający wystosował pismo, informujące o poprawieniu omyłek w ofercie protestującego. Protestujący na poprawienie dwóch nieistotnych, pisarskich błędów wyraził zgodę, ponieważ faktycznie była niezgodność co do treści przedmiaru robót. Natomiast protestujący nie wyraził zgody na poprawienie trzech omyłek, ponieważ protestujący stwierdził, że takich omyłek w swojej ofercie nie miał, a kosztorys ofertowy był wypełniony zgodnie z przedmiarami robót zamieszczonymi na stronie internetowej zamawiającego w dniu 07.11.2008 r. Zamawiający w wyjaśnieniach na pytanie zadane 4 listopada 2008 r., w dniach 6 i 7 listopada 2008 r. poinformował o aktualnych modyfikacjach specyfikacji.

Jednak kosztorysy nie mogą odbiegać od opisu przedmiotu i były zmieniane w trakcie modyfikacji przedmiotu zamówienia, aby te dokumenty współgrały ze sobą. Ponadto wykonawcy muszą brać pod uwagę wszystkie pisma, które zostały wystosowane przez zamawiającego. Należy podkreślić, że zamawiający nie odwoływał żadnego dokumentu podczas dokonywania modyfikacji specyfikacji. Jednocześnie w zestawieniu modyfikacji, stanowiącym odpowiedź na pytanie z 4 listopada 2008 r. znalazła się informacja o modyfikacji treści z 5 listopada 2008 r. „Zestawienia zbrojenia słupów”. Informacja ta również znalazła się na stronie internetowej zamawiającego. Natomiast w piśmie z 5 listopada 2008 r. znalazły się informacje o kablu współosiowym, gdyż było to pismo przygotowane na bieżąco, na późniejsze pytanie. Dlatego każdy z wykonawców składających oferty powinien wziąć pod uwagę całą treść wszystkich pism zamawiającego, zwłaszcza aby nie było rozbieżności między opisem przedmiotu zamówienia i kosztorysami ślepymi czy przedmiarami, a w konsekwencji aby treść oferty w pełni odpowiadała treści specyfikacji. Takiego końcowego zestawienia pism zamawiającego nie dokonał tylko odwołujący i ponadto – mimo właściwego zawiadomienia wystosowanego przez zamawiającego – nie wyraził zgody na poprawienie omyłki w swojej ofercie, na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp;

8) [b]Wyrok KIO z dnia 8 sierpnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 769/08[/b]; (…)w przypadku opuszczenia wyrazu w opisie ceny, które to opuszczenie nie budzi wątpliwości, nie można dokonać zmiany ceny oferty wykonawcy przez poprawienie omyłki jako rachunkowej w obliczeniu ceny, nawet jeśli cena ma charakter ryczałtowy, w sytuacji, kiedy rozbieżność w podaniu ceny nie wynika z obliczenia polegającego na działaniu arytmetycznym, a jedynie na pominięciu w tekście wyrazu „tysięcy”;

[srodtytul]II. Poprawianie innych omyłek, polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodującej istotnych zmian w treści oferty: [/srodtytul]

1) [b]Wyrok KIO z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 11/09[/b]; (…) Art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp daje zamawiającemu możliwość poprawienia w ofercie innych, niż oczywiste omyłki pisarskie, omyłek polegających na niezgodności oferty z siwz, z zastrzeżeniem, że nie spowoduje to istotnych zmian w treści oferty (…) sposób spłaty wierzytelności wynikającej z realizacji zamówienia jest istotny dla Zamawiającego, który przez ukształtowanie postanowień siwz nadał mu walor essentialia negotii umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp winny mieć taki charakter, by czynności ich poprawy mógł dokonać Zamawiający samodzielnie, bez udziału wykonawcy w tej czynności. Ustalenie wysokości faktur oraz dat ich wystawienia i realizacji stanowi element oświadczenia woli wykonawcy. Porozumiewanie się w tej mierze zamawiającego z wykonawcą stanowiłoby niedozwolone negocjacje dotyczące treści oferty (art. 87 ust. 1 zdanie 2 in initio Pzp) (…) „oczywistość” omyłki rachunkowej winna być możliwa do ustalenia na podstawie oferty. W okolicznościach sprawy podstawą do ingerencji Zamawiającego stanowiłyby dopiero wyjaśnienia udzielone na podstawie art. 87 ust. 1 Pzp;

2) [b]Wyrok KIO z dnia 19 stycznia 2009 r., sygn. akt 5/09[/b]; (…)Wobec braku zobowiązania do wskazywania w kosztorysie uproszczonym ceny w rozbiciu na podane wyżej składniki Izba uznała, iż Zamawiający w sytuacji, gdy powziął wątpliwości w zakresie uwzględnienia w cenie zaoferowanej przez Odwołującego wymaganego współczynnika M czy S, powinien zwrócić się do Odwołującego o wyjaśnienie w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, a następnie, po dokonaniu oceny złożonych wyjaśnień, podjąć ostateczną decyzję co do prawidłowości dokonanych przez Odwołującego obliczeń. (…) żądanie wyjaśnień, o których mowa w art. 87 ust. 1 ustawy Pzp nie jest obowiązkiem Zamawiającego, jednak w sytuacji, gdy wątpliwości Zamawiającego rzutują na wynik postępowania, powinny one zostać wyjaśnione (…) W ust. 2 art. 87 ustawy Pzp nałożono na zamawiającego obowiązek poprawienia w ofercie oczywistych omyłek pisarskich, oczywistych omyłek rachunkowych z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, nie powodujących istotnych zmian w treści oferty. W ocenie Izby, z całą pewnością nie sposób stwierdzić, iż opisane powyżej uchybienie Odwołującego stanowi oczywistą omyłkę pisarską bądź oczywistą omyłkę rachunkową. Oczywistość danej omyłki powinna bowiem nasuwać się każdemu bez potrzeby przeprowadzania jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie. Izba dała wiarę oświadczeniu Odwołującego, iż wartość ww. pozycji, a tym samym zaoferowanej ceny całkowitej wzrosłaby po uwzględnieniu współczynnika R=1,5 o 4,90 zł, a Zamawiający był w stanie, wobec współczynników do M=0 i S=0 samodzielnie, dokonując stosowanych obliczeń, dokonać zmiany w kosztorysie.

Biorąc pod uwagę fakt, iż z okoliczności przedmiotowego postępowania wynika zamiar złożenia przez Odwołującego oferty zgodnej z wymogami Zamawiającego w powyższym zakresie, a także okoliczność, iż Zamawiający posiada wszystkie dane do dokonania poprawy kosztorysu w ww. pozycji 17, w związku z czym nie będzie zmuszony w sposób istotny ingerować w treść oferty, Izba uznała, że powyższe uchybienie stanowi omyłkę polegającą na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, nie powodującą istotnej zmiany w treści oferty i powinna zostać przez Zamawiającego poprawiona zgodnie z dyspozycją art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.

3) [b]Wyrok KIO z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn akt KIO/UZP 11/09[/b]; (…)Zamawiający wskazał, że podstawą odrzucenia oferty Protestującego był art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, gdyż treść oferty - załącznik do oferty, zawierający harmonogram spłaty wykonanych robót jest niezgodny z treścią siwz. Z udzielonych przez Protestującego w trybie art. 87 ust. 1 Pzp wyjaśnień wynika, w ocenie Zamawiającego, objęcie wykupem wierzytelności większej liczby faktur, niż przewidziana w treści § 1 ust 5 pkt 7 wzoru umowy, gdzie cztery płatności przejściowe w roku 2009 dokonywane zostaną bezpośrednio przez Zamawiającego. Stanowi to niezgodność oferty z siwz, a treść złożonych wyjaśnień spowodowała zmianę treści złożonej oferty, co zgodnie z art, 87 ust. 1 zdanie 2 Pzp jest niedopuszczalne (…) sposób spłaty wierzytelności wynikającej z realizacji zamówienia jest istotny dla Zamawiającego, który przez ukształtowanie postanowień siwz nadał mu walor essentialia negotii umowy w sprawie zamówienia publicznego. Omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp winny mieć taki charakter, by czynności ich poprawy mógł dokonać Zamawiający samodzielnie, bez udziału wykonawcy w tej czynności. (…) Wyżej wymienione względy przesądzają również o braku możliwości zastosowania w sprawie art. 87 ust. 2 pkt 2 Pzp.

W szczególności „oczywistość” omyłki rachunkowej winna być możliwa do ustalenia na podstawie oferty. W okolicznościach sprawy podstawą do ingerencji Zamawiającego stanowiłyby dopiero wyjaśnienia udzielone na podstawie art. 87 ust. 1 Pzp. Spełnienia wymagań zawartych w siwz nie można wywodzić jedynie na podstawie akceptacji wzoru umowy. Akceptacja ta nie daje podstaw do ustalenia, który z przewidzianych sposobów spłaty został zaproponowany przez Odwołującego się i nie podważa stanowiska Zamawiającego. oferta złożona przez X nie odpowiada treści siwz w części dotyczącej sposobu spłaty wierzytelności, a wyjaśnienia udzielone trybie art. 87 ust. 1 Pzp stanowią zmianę treści oferty. Niezgodność oferty Odwołującego się z siwz nie może być również usunięta przez zastosowanie art. 87 ust. 2 Pzp;

4) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt 16/09[/b]; (…)w ofercie Odwołującego występuje rozbieżność co do zadeklarowanego przez Odwołującego terminu realizacji zamówienia. Nie jest to jednak oczywista omyłka pisarska, o której stanowi art. 87 ust. 2 pkt 1 Pzp. Rozbieżność w ofercie Odwołującego, polegająca na podaniu, oprócz terminu zgodnego z żądaniem Zamawiającego, innego terminu stanowi, w okolicznościach niniejszej sprawy, omyłkę o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, tj. „inną omyłkę” polegającą na niezgodności oferty ze SIWZ, nie powodującą istotnych zmian w treści oferty (…) przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp obliguje Zamawiającego do poprawiania w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego omyłek w treści oferty, jeżeli zachodzą łącznie dwie okoliczności: stwierdzona przez Zamawiającego niezgodność treści oferty ze SIWZ ma charakter omyłki i poprawienie tej omyłki nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty; Odwołujący wykazał w treści odwołania i na rozprawie, iż złożone przez niego w treści oferty oświadczenia wskazują na wypełnienie wszystkich wymogów i warunków określonych w SIWZ dotyczących terminu wykonania zamówienia. Wynika to z całości treści oferty, w tym z oświadczeń złożonych w formularzu ofertowym;

5) [b]Wyrok KIO z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 20/09[/b]; (…) rozbieżności pomiędzy kwotą wpisaną rubryce „Wymagania ogólne” w tabeli elementów rozliczeniowych a kwotą wpisaną w rubryce „Wymagania ogólne” zawartej w kosztorysie dotyczącym robót drogowych nie wynikają z przeprowadzenia jakichkolwiek działań arytmetycznych. Są to różne, niezwiązane ze sobą wartości. Kwota 80.000,00 zł wpisana w Kosztorysie dotyczącym robót drogowych obejmuje te części ze specyfikacji technicznej „Wymagania ogólne”, które dotyczą robót drogowych. Natomiast pozycja „Wymagania ogólne” na kwotę 1.000.000,00 zł ujęta w tabeli elementów rozliczeniowych obejmuje pozostałe części ze specyfikacji technicznej „Wymagania ogólne”, które nie dotyczą robót drogowych (Wymagania ogólne w zakresie Inżynieryjnym i Kolejowym) (…) Uprawnienie wykonawcy do wyrażenia zgody na poprawienie oferty dotyczy wyłącznie innych omyłek, aniżeli oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe, polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty (…) rozbieżności zawarte w treści oferty Odwołującego nie mogą zostać uznane za omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, przede wszystkim z tego względu, iż dokonane przez Zamawiającego poprawienie oferty Odwołującego spowodowało istotną zmianę w jej treści;

6) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 21/09, 38/09, 41/09[/b]; (…) Krajowa Izba Odwoławcza nie podziela stanowiska Zamawiającego, iż błąd w opisie pozycji kosztorysowej dyskwalifikuje ofertę. W żaden sposób nie można też mówić, w tych okolicznościach o ofercie wariantowej. Prawdą jest, że Zamawiający w piśmie z dnia 26 listopada 2008 r., udzielając odpowiedzi na pytanie 14, wskazał, że dla wyceny robót budowlanych (poz. 6, 7, 8) należy przyjąć beton klasy B-30. Odwołujący się we wskazanych opisach pozycji kosztorysowych nie uwzględnił przedmiotowej okoliczności, jednakże błąd ten mieści się w kategorii omyłek polegających na niezgodności oferty z SIWZ, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty. Wymaga zatem poprawienia w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp;

7) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt 34/09[/b]; (…) proponowana zmiana ceny oferty z 3.195.079,96 zł na 3.844.231,47 zł, czyli o 649.151,51 zł jest istotną zmianą ceny tej oferty, a zatem jej treści. Jakkolwiek poprawiając omyłkę można ingerować w cenę oferty (co wynika jednoznacznie z brzmienia całego art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, zwłaszcza punktu 2 tego ustępu), w tym przypadku ingerencja ta powoduje zbyt znaczącą jej zmianę. Przy czym nie ma tu znaczenia fakt, iż poprawienie tej omyłki jest prostym działaniem matematycznym ani, iż wiadomo, w jaki sposób tę omyłkę można by poprawić, gdyż to nie łatwość w poprawieniu omyłki, lecz jej istotność jest przesłanką wskazaną w przepisie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Nie ma znaczenia również fakt, iż Zamawiający nie musiał wymagać podania w ofercie wyliczenia ceny za nadzór w przedłużonym okresie realizacji robót, skoro była to stała wartość procentowa w stosunku do innej ceny podanej w ofercie, ponieważ Zamawiający skonstruował wzór oferty tak, jak skonstruował, czyli kwotę tę objął żądaną przez siebie treścią oferty. Nie można także uznać argumentu, iż zmiana ta nie powinna mieć dla Zamawiającego znaczenia, gdyż pomimo wzrostu ceny o 649.151,51 zł, oferta Odwołującego wciąż byłaby ofertą najtańszą, jako że istotność lub nieistotność zmiany powinno się odnosić do treści oferty poprawianej, co wynika wyraźnie z brzmienia art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, a treści innych ofert można ewentualnie traktować pomocniczo (jakkolwiek jest to kwestia indywidualna w każdym postępowaniu).

Z przedmiotowej sytuacji wynika, iż Zamawiający musiałby zapłacić 649.151,51 zł (ok. 20%) więcej, niż pierwotnie obliczona cena oferty, co nie jest dla niego sytuacją nieistotną ani korzystną. Powyższego stanowiska nie zmienia również argument, iż kwota 649.151,51 zł nie musi być kwotą zapłaconą w rzeczywistości, gdyż przedłużenie okresu realizacji nadzorowanych robót może nastąpić w okresie krótszym niż zakładane sześć miesięcy lub nie nastąpić wcale, ponieważ treścią oferty jest wyliczenie ceny za wymagany sześciomiesięczny okres i takie zobowiązanie zaciągają strony zawierając umowę;

8) [b]Wyrok z dnia 22 stycznia 2009 r., sygn. akt 35/09[/b]; (…) Dla wypełniania przez Zamawiającego tego obowiązku konieczne jest ustalenie dwóch okoliczności i łączne ich spełnienie: 1) stwierdzona przez Zamawiającego niezgodność treści oferty z SIWZ ma charakter omyłki i 2) poprawienie tej omyłki nie spowoduje istotnych zmian w ofercie. W ocenianym przez Izbę stanie faktycznym mamy niewątpliwie do czynienia z omyłką, która sprowadza się w efekcie do niezgodności oferty z treścią SIWZ. Omyłka ta bowiem polega na technicznym pominięciu wymaganego zakreślenia pewnej pozycji. W niniejszej sprawie Odwołujący nie zakreślił w spornym warunku granicznym ani rubryki „NIE”, ani rubryki „TAK”, co - przy ilości pozycji w załączniku nr 3 do oferty wymajających zakreślenia oraz stronie graficznej tego załącznika (wers w poz. II.2 w stosunku do pozostałych wersów które miały być zakreślone jest nieproporcjonalnie węższy od pozostałych), jak również tej okoliczności, że Odwołujący zakreślił wszystkie pozostałe warunki graniczne w rubryce „TAK”- mogło mieć wpływ na komputerowe wypełnienie tego załącznika i popełnienie w tym zakresie przez Odwołującego omyłki dokonanie poprawienia przez Zamawiającego wskazanej omyłki nie spowoduje istotnej zmiany oferty.

Skład orzekający stanął bowiem w niniejszej sprawie na stanowisku, że konkretne, szczegółowe oświadczenie Odwołującego o świadczeniu transportu na koszt i swoje ryzyko w ogóle nie zostało złożone, z uwagi na omyłkę techniczną przy wypełnieniu formularza do oferty. O fakcie, iż Odwołujący potwierdza wypełnienie tego wymogu, Zamawiający mógł powziąć informację z całości treści oferty, w tym z przywołanych oświadczeń, złożonych w formularzu ofertowym. Tym samym poprawienie tej omyłki nie spowoduje istotnej zmiany oferty Odwołującego. Skład orzekający Izby oceniając wskazany zarzut nie uwzględnił jednak argumentacji Odwołującego, który wskazywał, że złożył oświadczenia ogólne o zgodności jego oferty z treścią SIWZ i zobowiązał się do podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w SIWZ, złożonym zgodnie z wymogiem Zamawiającego. Wskazane oświadczenia woli mają bowiem charakter ogólny i nie mogą, co do zasady, sanować istotnych niezgodności oferty z treścią SIWZ;

8) [b]Wyrok z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 42/09, 43/09[/b]; (...) Izba stwierdziła, że istotnie doszło do zmiany przez X zaoferowanej ceny. Pierwotnie Wykonawca ten zaoferował wykonanie zamówienia trwającego przez okres od 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. (pkt 2 ppkt 4 Formularza oferty) za kwotę 3 120 750,24 zł. brutto. Na skutek wezwania Zamawiającego z dnia 5 grudnia 2008 r. do „sprostowania” ceny, X pismem z dnia 8 grudnia 2008 r. przekazała fragment zmodyfikowanego Formularza oferty oraz Formularz cenowy, gdzie cenę za realizację zamówienia przez 3 lata określono na 9 362 250,72 zł. Wskazać w tym miejscu należy na błędne postępowanie Zamawiającego, bowiem to sam Zamawiający, zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy Pzp, zobowiązany jest do poprawienia omyłek, niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. Powyższe nie było jednak przedmiotem zarzutu, nie wywarło również negatywnego wpływu na przebieg postępowania. Izba uznała, że ze względu na ilości odpadów wskazane w § 1 ust. 3 Wzoru umowy, a także treść Formularza cenowego stanowiącego Załącznik nr 3 do Formularza oferty, który jednoznacznie wskazywał na konieczność wyliczenia ceny za rok realizacji usługi, cena wskazana pierwotnie przez X stanowi omyłkę polegającą wstawieniu kwoty wyliczonej w Formularzu cenowym do Formularza oferty.

W tym miejscu wskazać należy, iż rodzaje omyłek popełnionych w treści oferty, które można poprawić, określone zostały w art. 87 ust. 2 ustawy Pzp, któremu nowe brzmienie nadała nowelizacja ustawy Pzp z dnia 4 września 2008 r. Przepis ten wymienia 3 kategorie omyłek: oczywiste omyłki pisarskie, oczywiste omyłki rachunkowe oraz inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia nie powodujące istotnych zmian w treści oferty. Omyłka popełniona przez X z całą pewnością nie jest oczywistą omyłką pisarską czy rachunkową. W ocenie Izby, omyłkę tę należy kwalifikować do trzeciej z ww. kategorii. Jednakże z uwagi na fakt, iż jej sprostowanie wiąże się z trzykrotnym wzrostem ceny (z 3 120 750,24 zł na 9 362 250,72 zł) nie sposób stwierdzić, iż nie powoduje ono istotnych zmian w treści oferty, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Z uwagi na tę „istotność” omyłka ta nie podlega, w ocenie Izby, poprawie w trybie art. 87 ust. 2 ustawy Pzp. Wobec powyższego, zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 87 ust. 1 Izba uznała za zasadny;

9) [b]Wyrok KIO z dnia 27 stycznia 2009 r. , sygn. akt 47/09[/b]; (…) Skład orzekający Izby nie dopatrzył się naruszenia przez Zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 2 i 3 Pzp, nakładający na zamawiającego obowiązek poprawienia w ofercie oczywistych omyłek rachunkowych, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek (pkt 2), jak również poprawienia innych omyłek polegających na niezgodności oferty z SIWZ, nie powodujących istotnych zmian w treści oferty (pkt 3), gdyż stwierdzona wada w ofercie Odwołującego nie stanowi omyłki, lecz celowe działanie – „poprawienie” przedmiaru. Niezgodności oferty Odwołującego z treścią SIWZ nie da się poprawić. Odwołujący świadomie i celowo wpisał w swojej ofercie - w kosztorysie ofertowym ilość wkładek niezgodną z podaną przez Zamawiającego w przedmiarze robót, co potwierdził również na rozprawie. Zatem, w tym przypadku nie możemy mówić o omyłce, o której stanowi art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp;

10) [b]Wyrok KIO z dnia 28 stycznia 2009 r., sygn. akt 59/09[/b]; (…) z uwagi na treść aktualnie obowiązującego przepisu art.87 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 7 ustawy pzp o obowiązku Zamawiającego poprawienia omyłki w ofercie Odwołującego decyduje wpływ poprawienia tej omyłki na treść złożonej oferty. Z uwagi na to, że omyłka dotyczyła opisu pozycji w kosztorysie ofertowym to była związana z oferowanym przedmiotem zamówienia, który z rzeczy samej jest istotnym elementem oferty. Niemniej zakres omyłki w jednej pozycji opisu kosztorysowego w stosunku do całego zakresu kosztorysowania robót objętych przedmiotem zamówienia ma znaczenie w ocenie Izby marginalne i zobowiązuje Zamawiającego do jej poprawienia;

11) [b]Wyrok z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 86/09, 87/09[/b]; (…) W odniesieniu do zarzutu konieczności odrzucenia oferty Odwołującego ze względu na to, iż jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, tj. kosztorys ofertowy zawiera błędy, których nie można poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych Izba uznała, iż nie zachodzi wskazana przyczyna odrzucenia oferty. Zdaniem Izby poprawienie wskazanych w proteście niedokładności w opisie poszczególnych pozycji kosztorysu nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty Odwołującego. Są to bowiem pominięcia w opisie pozycji pojedynczych wyrazów lub krótkich fraz, które oczywiście określają w pewien sposób zakres pozycji (jak każdy zastosowany w opisie wyraz), jednak ich uzupełnienie, na które pozwala art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, doprowadzi do pełnej zgodności treści opisu zawartego w kosztorysie z opisem zastosowanym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia – przedmiarze (taki jest cel tego przepisu), zatem nie będzie zachodziła wskazana przez konsorcjum X możliwość realizacji przedmiotu zamówienia niezgodnie z wymaganiami Zamawiającego. Jednak korekta ta ma charakter bardziej formalny (ze względu na fakt, iż zamówienie jest udzielane przy zastosowaniu procedury udzielania zamówień publicznych) i kosmetyczny niż praktyczny, ponieważ nawet bez jej dokonania wykonawca musiałby zrealizować roboty zgodnie z dokumentacją projektową i wymaganiami inwestora – Zamawiającego. Tym samym dokonana zmiana nie ma przymiotu „istotnej zmiany treści oferty”. Przy tym, wbrew twierdzeniom konsorcjum X, nie ma podstaw, by Zamawiający dokonywał zmian cen jednostkowych wskazanych pozycji, a zatem nie zachodzi sytuacja, w której Zamawiający nie mógłby przeprowadzić korekty nie wiedząc, jak tego dokonać;

12) [b]Wyrok KIO z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 88/09, 89/09[/b]; (…) Izba uznała, iż składający ofertę złożył oświadczenie woli w zakresie przyjęcia w pełni wszystkich warunków umownych przedstawionych przez Zamawiającego, w tym dotyczących terminu zapłaty. Powyższe wynika z analizy zapisu § 9 ust. 2 wzoru umowy w związku z pkt 11 załącznika nr 1 do SIWZ. Wobec powyższego Zamawiający ma prawo uznać, iż mimo, że w samym formularzu ofertowym NIRO Sp. z o.o. nie wpisało terminu płatności (puste miejsce w pkt 8), to jednak z treści pozostałych dokumentów i oświadczeń złożonych w treści formularza oferty, wynika, iż ma podstawę do uzupełnienia w tym zakresie formularza oferty i zawiadomienia o tym Wykonawcy, którego oferta została poprawiona na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.Zamawiający poprawia w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.

Zdaniem Izby, z taką sytuacją mamy do czynienia w tym stanie faktycznym. Wskazuje na to także komentarz do powołanej nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych, wydany przez Urząd Zamówień Publicznych: „można poprawiać omyłkę, która nie powoduje istotnych zmian w treści oferty. Dopuszczalne wydaje się dokonanie zmian w sytuacji, jeżeli z okoliczności wynika zamiar złożenia przez wykonawcę oferty zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz poprawienie omyłki nie ingeruje w sposób istotny w treść oferty, tj. nie powoduje konieczności znaczącej ingerencji ze strony zamawiającego lub nie dotyczy jej istotnych postanowień” (Komentarz Prawo Zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 4 września 2008 r., s. 118);

13) [b]Wyrok KIO z dnia 12 lutego 2009 r., sygn. akt KIO 134/09[/b]; (…) Zamawiający podniósł, iż niepoprawność kwestionowanej pozycji kosztorysu ofertowego powstała na skutek okoliczności zawinionych przez Odwołującego, który nie zapoznawał się na bieżąco ze stroną internetową Zamawiającego, na której zamieszczono modyfikację SIWZ (…) stwierdzić należy, że ustawodawca nie uzależnia ustalenia istnienia omyłki od stopnia zawinienia wykonawcy, który na taką omyłkę się powołuje. Istotnie poprawienie poz. 20 kosztorysu ofertowego, będącego załącznikiem do oferty złożonej przez Odwołującego, zmieni cenę oferty. Jednak cena ta nadal będzie ceną najniższą, a poprawiona kwota w odniesieniu do kwoty zamówienia nie będzie istotną (wartość podstawowa zamówienia – 1.734.690,78 zł. netto; różnica w cenie oferty Odwołującego 22.665,30 zł.).

Zmiana w ofercie Odwołującego zostanie dokonana z danych już zawartych w ofercie, z uwzględnieniem konsekwencji działań arytmetycznych, a dokonana zmiana będzie zmianą jedynie ilościową, wynikającą z uzgodnienia ilości wynikających z SIWZ z ilościami wynikającymi z oferty Odwołującego. Taka czynność Zamawiającego doprowadzi więc ofertę Odwołującego do porównywalności z innymi ofertami złożonymi w postępowaniu (…) stwierdzić, że uzgodnienie treści oferty z treścią SIWZ w sposób wyżej opisany jest uprawnione na podstawie art. 87 ust. 2 pkt. 3 ustawy Pzp, a odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp było przedwczesne;

14) [b]Wyrok KIO z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 157/09, 159/09, 174/09[/b]; (…) Oceniając zarzut zaniechania dokonania czynności poprawienia omyłek polegających na niezgodności treści oferty konsorcjum X ze specyfikacją zważyć należało, iż niesporne jest, że w złożonej ofercie Odwołujący nie uwzględnił zmian do SIWZ zamieszczonych przez zamawiającego na stronie internetowej. Zatem treść oferty zawarta w kosztorysie ofertowym instalacji wodno-kanalizacyjnej wynika z faktu nie uwzględnienia modyfikacji treści SIWZ przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Różnice polegają na zaoferowaniu odmiennych ilości kompletów, sztuk i zastosowaniu innego materiału i wskazują na złożenie oferty do specyfikacji o treści odmiennej od obowiązującej w dacie składania ofert. Powstałej rozbieżności skład orzekający nie przypisuje charakteru omyłki stwierdzając, że nie każda niezgodność treści oferty z treścią SIWZ może być uznana za efekt omyłki. W przedmiotowej sprawie wykonawca nie zachowując należytej staranności w profesjonalnym obrocie zaniechał uwzględnienia zmian SIWZ przy składaniu oferty. Zaoferowanie innych urządzeń sanitarnych niż wymagane przez zamawiającego stanowi niezgodność treści oferty w stosunku do wymagań specyfikacji. Doprowadzenie treści oferty do zgodności z siwz wymaga poprawienia zarówno nazwy urządzenia (materiału) jak i określenia odpowiednio właściwej, oferowanej przez wykonawcę ceny tego urządzenia. W ocenie składu orzekającego dokonanie takiej zmiany w treści oferty wykracza poza dyspozycję przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy.

W konsekwencji należało uznać, że powstałe rozbieżności świadczą o niezgodności treści oferty z treścią SIWZ nie mając charakteru omyłki możliwej do poprawienia w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Powyższą ocenę potwierdza dodatkowo fakt, że w przedmiotowym postępowaniu cena ofertowa jest ceną kosztorysową i ma zawierać wszystkie przewidywane koszty wyliczone na podstawie załączonych przedmiarów i zasad wyceny określonych w art. 8 SIWZ, a Zamawiający przewiduje również ewentualne udzielenie zamówienia na roboty dodatkowe lub uzupełniające, co w sytuacji braku wyceny wszystkich wymaganych pozycji kosztorysu uniemożliwić może również rozliczenie wykonanych etapowo robót. Tym samym, wobec braku podstaw zastosowania art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, oferta została zasadnie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy;

15) [b]Wyrok KIO z dnia 3 marca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 179/09[/b]; (…) Zamawiający nie podzielił stanowiska Protestującego, iż należało poprawić treść oferty Protestującego w zakresie zastosowanych materiałów na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, tj. jako inną omyłkę polegającą na niezgodności oferty ze SIWZ, nie powodującą istotnych zmian w treści oferty. W ocenie Zamawiającego taka zmiana zaproponowanych w ofercie materiałów nierównoważnych na materiały zgodne z wymaganymi w SIWZ jest nieuprawniona, prowadzi do istotnej zmiany treści oferty, a tym samym wykracza poza zakres dyspozycji art. 87 ust 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający uważa, że poprawienie tak oczywistej, poważnej i mającej szeroki zasięg (dotyczy całego systemu kanalizacji budynku) niezgodności treści oferty z SIWZ stanowi istotną zmianę w treści oferty (…) Kosztorys ofertowy jak i zestawienie materiałów Protestującego na wykonanie instalacji wod-kan jednoznacznie określa, że Protestujący zaproponował materiały z PCV dla wykonania zwykłej kanalizacji, a nie materiały dla kanalizacji niskoszumowej z polipropylenu (PP)(…) Izba wyjaśnia, że zgodnie z informacją udzieloną przez Zamawiającego na rozprawie, faktyczny udział zakwestionowanych pozycji, tj. materiałów do kanalizacji niskoszumowej odnosi się tylko do przedmiarów instalacji wodno - kanalizacyjnej i wynosi zaledwie 1/3 (nie ma żadnego przeniesienia do pozostałych przedmiarów). Zamawiający, jak i Przystępujący wskazali także na rozprawie, iż różnica w kosztach pomiędzy instalacją opartą na materiałach z PCW, a na materiałach do kanalizacji niskoszumowej z polipropyleny (PP) jest rzędu zaledwie 100.000,- PLN, przy 300.000,- PLN różnicy miedzy oferta Odwołującego a Przystępującego (…) wyraźna wola wynikająca w formularza ofertowego i wzoru umowy wprost wskazuje, iż omyłka ma charakter zbieżny z dyspozycją przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, co więcej samo poprawienie nie stanowi istotnej ingerencji, np. wytworzenia oświadczenia woli o nowej treści, a tym bardziej nie stanowi istotnej zmiany postawień oferty. Nastąpi bowiem tylko i wyłącznie sanowanie złożonej oferty, tj. zestawienia materiałów, które jako jedyne może być uznany za wątpliwe co do swej zgodności z SIWZ (pkt 13.8 i 13.9 SIWZ) (…) ryczałtowy charakter nie zwalnia z obowiązku zaoferowania przedmiotu zamówienia zgodnego z opisem, jak również z obowiązku oceny oferty pod względem jej poprawności merytorycznej, jednakże daje możliwość zastosowania art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp pod warunkiem wyraźnej woli wynikającej z formularza ofertowego, przy jednoczesnym uznaniu, iż samo poprawienie nie stanowi istotnej ingerencji, np. wytworzenia oświadczenia woli o nowej treści, czyli istotnej zmiany treści oferty;

16) [b]Wyrok KIO z dnia 23 stycznia 2009 r. sygn. akt KIO 21/09, 38/09, 41/09[/b]; (…) błąd w opisie pozycji kosztorysowej nie dyskwalifikuje oferty. W żaden sposób nie można też mówić, w tych okolicznościach o ofercie wariantowej. Prawdą jest, że Zamawiający udzielając odpowiedzi na pytanie X, wskazał, że dla wyceny robót budowlanych (poz. a,b,c) należy przyjąć beton klasy B. Odwołujący się we wskazanych opisach pozycji kosztorysowych nie uwzględnił przedmiotowej okoliczności, jednakże błąd ten mieści się w kategorii omyłek polegających na niezgodności oferty z SIWZ, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty. Wymaga zatem poprawienia w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. (…) zamawiający nie miał obowiązku wzywać wykonawców do wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp. Działanie powyższe nie znajduje uzasadnienia w sytuacji, kiedy konieczne jest dokonanie poprawienia omyłek w opisie pozycji kosztorysowych. Należy bowiem uznać, że wyrażenie zgody na poprawienie omyłki w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, w istocie skutkuje potwierdzeniem zakresu wycenionych robót. Skorzystanie więc z trybu wyjaśnień oferty prowadziłoby do potwierdzenia okoliczności, które i tak musiałyby być potwierdzone na gruncie poprawiania omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zaś dublowanie czynności nie ma jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia;

17) [b]Wyrok KIO z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt KIPO 88/09, 89/08[/b]; (…) składający ofertę złożył oświadczenie woli w zakresie przyjęcia w pełni wszystkich warunków umownych przedstawionych przez Zamawiającego, w tym dotyczących terminu zapłaty. Powyższe wynika z analizy zapisu § 9 ust. 2 wzoru umowy w związku z pkt 11 załącznika nr 1 do SIWZ. Wobec powyższego Zamawiający ma prawo uznać, iż mimo, że w samym formularzu ofertowym X nie wpisało terminu płatności (puste miejsce w pkt 8), to jednak z treści pozostałych dokumentów i oświadczeń złożonych w treści formularza oferty, wynika, iż ma podstawę do uzupełnienia w tym zakresie formularza oferty i zawiadomienia o tym Wykonawcy, którego oferta została poprawiona na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych - ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz. 1058), art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, stanowi, iż Zamawiający poprawia w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Zdaniem Izby, z taką sytuacją mamy do czynienia w tym stanie faktycznym.

Wskazuje na to także komentarz do powołanej nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych, wydany przez Urząd Zamówień Publicznych: „można poprawiać omyłkę, która nie powoduje istotnych zmian w treści oferty. Dopuszczalne wydaje się dokonanie zmian w sytuacji, jeżeli z okoliczności wynika zamiar złożenia przez wykonawcę oferty zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz poprawienie omyłki nie ingeruje w sposób istotny w treść oferty, tj. nie powoduje konieczności znaczącej ingerencji ze strony zamawiającego lub nie dotyczy jej istotnych postanowień” (Komentarz Prawo Zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 4 września 2008 r., s. 118).

[srodtytul]IV. Omyłki lub błędy w ofercie dotyczące podatku od towarów i usług (VAT):[/srodtytul]

Błędne wyliczenie kwoty podatku VAT może być wynikiem zarówno omyłki rachunkowej, jak i wynikiem błędu w obliczeniu ceny. Z pierwszym przypadkiem będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy pomimo zastosowania prawidłowej stawki podatku VAT (np. 7%) podana kwota podatku VAT, stanowiąca wynik działania arytmetycznego (iloczyn ceny netto i stawki podatku VAT), będzie nieprawidłowa. Taki przypadek należy kwalifikować jako omyłkę rachunkową przy obliczeniu ceny. Z drugim przypadkiem będziemy mieli natomiast do czynienia w sytuacji, w której przy obliczeniu ceny brutto oferty wykonawca zastosował w celu wyliczenia kwoty podatku VAT, stanowiącej składnik tej ceny, niewłaściwą stawę podatku VAT (np. zamiast stawki 7% zastosował stawkę 22%). W takim przypadku mamy zatem do czynienia z błędem w obliczeniu ceny, a nie z omyłką rachunkową (zob. [b]wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 marca 2007 r. sygn. akt X Ga 41/07, wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 30 września 2005 r. sygn. akt II Ca 1063/05[/b]).

Zgodnie z obecnym brzmieniem postanowienia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy PZP (od dnia 24 października 2008 r.) zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu ceny. A zatem w aktualnym stanie prawnym brak jest w świetle art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy PZP podstaw do odrzucenia oferty z uwagi na omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny. Z powyższym koresponduje treść przepisu art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy PZP, zgodnie z którym zamawiający poprawia w ofercie oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek. Przy czym ustawa PZP nie zastrzega w tym zakresie, iż poprawki omyłek rachunkowych nie mogą dotyczyć obliczenia kwoty podatku VAT. W konsekwencji należy uznać, iż w obecnym stanie prawnym nieprawidłowe obliczenie kwoty podatku VAT w ofercie może stanowić podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy PZP wyłącznie w sytuacji, gdy stanowi ona błąd w obliczeniu ceny (zastosowanie niewłaściwej stawki podatku VAT). Jeżeli zatem nieprawidłowe wyliczenie kwoty podatku VAT w ofercie jest wynikiem omyłki rachunkowej brak jest aktualnie podstaw do odrzucenia takiej oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy PZP.

1) [b]Wyrok KIO z dnia 24 marca 2009 r., sygn. akt 282/09[/b]; (…) zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem błędne podanie stawki podatku VAT stanowi błąd w obliczeniu ceny, który nie podlega poprawie i skutkuje koniecznością odrzucenia oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Skład orzekający Izby podziela w tym zakresie stanowisko wyrażone z wyroku sądu okręgowego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2003 roku (sygn. V Ca 222/03), gdzie sąd wyraził pogląd, że uznanie za prawidłową cenę z błędnie podaną stawką podatku VAT naruszałoby interesy innych Wykonawców, biorących udział w postępowaniu i jako sprzeczne z prawem stanowiłoby czyn nieuczciwej konkurencji i mogłoby prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne.

Zgodnie z klasycznym rozkładem ciężaru dowodów, istotnym jest, że ciężar udowodnienia faktu, tj. prawidłowości zastosowania stawki VAT w rozpatrywanym przypadku spoczywa na Odwołującym. (art. 6 k.c.) (…)Odwołujący nie przedstawił żadnej kalkulacji, która potwierdziłaby zastosowanie podstawowej stawki podatku VAT na wskazywane przez niego elementy i jednocześnie stanowiłaby potwierdzenie tego, że cena brutto oferty została wyliczona w sposób prawidłowy;

2) [b]Wyrok KIO z dnia 5 lutego 2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 95/09[/b]; (…) Zamawiający wskazał, jak prawidłowo należy wypełnić „kosztorys ofertowy”(zał. nr 4), w tym jakie stawki VAT należy zastosować w poszczególnych pozycjach przedmiotowego kosztorysu, podając dla poz. 8 stawkę VAT 7% (…)Odwołujący w załączonym do oferty „Kosztorysie ofertowym” „Część zamówienia 4” pod pozycją 8 „prace transportowe komunalne (śmieci)” w kolumnie 7 „Stawka podatku VAT (%)” zamieścił zapis „22%”. W złożonym proteście, jak i odwołaniu Odwołujący podniósł, iż wskazana przez niego stawka VAT w poz. 8 kosztorysu ofertowego jest prawidłowa, a błędną stawkę VAT w kwestionowanej pozycji zawiera oferta wykonawcy X (…)Izba uznała, iż w tym konkretnym stanie faktycznym Zamawiający mógł odrzucić ofertę Odwołującego jako niezgodną z treścią SIWZ (…) Odwołujący nie tylko, że nie udowodnił, ale nawet nie uprawdopodobnił, że zastosowana przez niego stawka podatku VAT jest stawką prawidłową, w przeciwieństwie do Zamawiającego, który wykazał, że w sposób należyty ustalił prawidłową stawkę VAT i tak ustalona stawka, w tym stanie faktycznym, jest stawką prawidłową;

3) [b]Wyrok KIO z dnia 5 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 107/09[/b]; (…) w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, gdzie przedmiotem oceny i porównania złożonych ofert – zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.) w związku z art. 2 pkt 1 ustawy – jest cena brutto, istotnym jest jednak ocena, czy wykonawca, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa, w sposób właściwy dokonał obliczenia ceny ofertowej. Tak więc istotne jest również jaką stawkę podatku VAT wykonawca ujął w cenie ofertowej (cenie brutto). Podatek VAT – stosownie do definicji ceny z przywołanego przepisu ustawy o cenach – wchodzi bowiem w zakres tej ceny;

4) [b]Wyrok KIO z dnia 6 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 119/09[/b]; (…) Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 roku o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.) ceną jest wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym (…) błąd w obliczeniu ceny może polegać w szczególności na niewłaściwie zastosowanej stawce podatku od towarów i usług. W ofertach złożonych w niniejszym postępowaniu wykonawcy zastosowali różne stawki podatku VAT w odniesieniu do robót wykonywanych w budynkach mieszkalnych. W przekonaniu Zamawiającego stawką właściwą dla robót wykonywanych w budynkach mieszkalnych jest stawka 7%, zaś w ocenie Odwołującego – stawka 22%.

Zarówno Odwołujący, jak i Zamawiający przedstawiali argumenty na potwierdzenie słuszności zastosowanej przez nich stawki podatku od towarów i usług w spornym zakresie, między innymi powoływali się na interpretacje uprawnionych organów podatkowych, wydawane w analogicznych sprawach (…) w danym postępowaniu może budzić wątpliwości, jeśli chodzi o zastosowanie właściwej stawki podatku VAT. Krajowa Izba Odwoławcza nie jest zaś organem uprawnionym do interpretacji prawa podatkowego. Do takiej interpretacji nie jest również upoważniony Zamawiający.

Jednakże w ocenie Izby przed odrzuceniem oferty Odwołującego z powodu zastosowania niewłaściwej stawki VAT, Zamawiający powinien był, na podstawie art. 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2D0892E7D1946CF629247A100842ACA6?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] w zw. z art. 14 ustawy - Pzp, posiadać wystarczające dowody, że Odwołujący popełnił błąd w obliczeniu ceny. Takim dowodem z pewnością byłaby indywidualna interpretacja organu podatkowego wydana na potrzeby niniejszego postępowania.;

5) [b]Wyrok KIO z dnia 27 lutego 2009 r., sygn. akt. KIO/UZP 178/09[/b]; (…) Strony spierają się, czy do przedmiotu zamówienia będzie miała zastosowanie stawka podstawowa podatku VAT – tj. stawka 22%, czy też preferencyjna stawka 0% 9 (...) Zamawiający nigdzie w zapisach SIWZ nie wskazał konkretnej stawki VAT, która miałaby być wiążąca i mieć zastosowanie w niniejszym postępowaniu (…) Zamawiający w SIWZ w pkt 15 wskazał na wymagany przez siebie sposób obliczenia ceny. Wskazał mianowicie, że cena oferty powinna zawierać wszystkie elementy, w tym również właściwą, zgodną z obowiązującymi przepisami prawa, stawkę podatku VAT. Przewidział również, że ewentualny błąd w tym zakresie będzie stanowił podstawę do odrzucenia oferty, jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny, a nie będzie podlegał poprawieniu w trybie omyłki rachunkowej, czy też innej omyłki, o której stanowi art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy (…) Odwołujący wskazał na opis przedmiotu zamówienia dokonany w SIWZ i w ogłoszeniu o zamówieniu, z powołaniem na kody CPV, które wskazują na to, że przedmiotem zamówienia jest usługa, do której powinna mieć zastosowanie stawka podstawowa VAT, tj. 22% (…) skład orzekający Izby ustalił, że w niniejszej sprawie, będzie miała zastosowanie stawka 0% (…) Fakt, że Odwołujący zaoferował najniższą cenę w niniejszym postępowaniu nie pozwala w świetle podstaw odrzucenia oferty skonkretyzowanych w art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy zmienić statusu oferty tego wykonawcy i z powodu najniżej ceny przywrócić ją do postępowania;

6) [b]Wyrok KIO z 9 marca 2009 r., sygn. akt. KIO/UZP 203/09, 219/09[/b]; (…) Brak weryfikacji przez Zamawiającego zastosowanych do obliczenia zaoferowanych cen stawek VAT nie może przy tym prowadzić do „manipulacji” wysokością stosowanej stawki w celu obniżenia ceny oferty, każdy podatnik ponosi odpowiedzialność za podjęte decyzje w tym przedmiocie. Ponadto, jak ma to miejsce w przedmiotowym postępowaniu, zastosowanie niższej stawki VAT nie musi stanowić o zaoferowaniu niższej ceny;

7) [b]Wyrok KIO z dnia 6 marca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 210/09[/b]; (…) w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, którego dotyczy rozpatrywane przez Izbę odwołanie, stawka podatku VAT nie została w żaden sposób określona i narzucona przez Zamawiającego w postanowieniach SIWZ, jako wiążąca dla wykonawców. Nie została także określona przez Zamawiającego w SIWZ okoliczność tego rodzaju, iż przedmiot zamówienia stanowi tzw. świadczenie złożone i wobec powyższego ma do niego w całości zastosowanie stawka podstawowa (…) twierdzenia Odwołującego, że w przedmiotowym postępowaniu ma miejsce świadczenie o charakterze złożonym, za chybione. Po pierwsze, dlatego, iż ustawa o VAT bezpośrednio oraz w sposób wyraźny przewiduje zastosowania dla danych czynności objętych przedmiotem zamówienia innej (niższej) stawki podatku. Po drugie, samo świadczenie nie ma charakteru jednorodnego, kompleksowego świadczenia, które zostałoby w sposób sztuczny podzielone na dwa etapy (części) (…) skład orzekający Izby uznał, że nie potwierdził się zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, poprzez bezpodstawne odstąpienie od zastosowania stawki podstawowej w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia stanowił tzw. świadczenie złożone, z uwzględnieniem okoliczności tego rodzaju, iż treść oferty Odwołującego nie zawiera błędów w obliczeniu ceny, czyli naruszenia przez Zamawiającego także art. 89 ust.1 pkt 6 Pzp;

8) [b]Wyrok z dnia 27 marca 2009 r., sygn. akt. KIO/UZP 236/09, KIO/UZP 254/09, KIO/UZP 255/09[/b]; (…) Podanie przez wykonawcę jego błędnej stawki nie pociąga dla zamawiającego konsekwencji w postaci groźby zmiany ceny oferty. Zmiana wysokości podatku od towarów i usług nie skutkuje możliwością zmiany ceny oferty zarówno na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych, jak też przepisów kodeksu cywilnego. Z interpretacji złożonej przez SKANSKA S.A. wynika możliwość opodatkowania 7 % stawką podatku od towarów i usług w odniesieniu jedynie do tych części wyposażenia, które nie będą stanowić części składowych budynku bloku operacyjnego (…) Skoro zatem samodzielne wykonanie takiej instalacji stanowi czynność opodatkowaną stawką VAT 22%, to tym bardziej uzasadnione jest przyjęcie, ze w sytuacji, gdy instalacja taka stanowi cześć składową budynku bloku operacyjnego, którego budowa objęta jest 22% stawką podatku, wykonanie instalacji w ramach tej budowy, winno być objęte taką samą stawką (arg. a minori ad maius). Odwołujący się nie przedstawił dowodu na twierdzenie przeciwne, zatem wywody dotyczące nadania znaku CE oraz zgodności z normami europejskimi nie podważają powyższej oceny;

9) [b]Wyrok z dnia 19 marca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 271/09, 276/09[/b]; (…) Jak wynika z protokołu obrazującego przebieg aukcji, z wpisywanych przez wykonawców wartości nie wynikało, czy ceny podawane są cenami netto, czy też brutto. Skoro więc w chwili składania ofert w trakcie aukcji nie było wiadomo, iż podane ceny są cenami netto, Zamawiający nie mógł na podstawie samego oświadczenia złożonego już po aukcji ingerować w treść oferty Odwołującego i skorygować cen przez doliczenie VAT. Zamawiający podane ceny traktował jak ceny brutto, zgodnie z definicją ceny zawartą w art. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, tak też podał je w informacji o wyniku postępowania, czemu wykonawcy nie przeczyli. Zamawiający ani w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ani w zaproszeniu do udziału w aukcji z 31 grudnia 2008 r., w którym odwołał się do instrukcji dotyczącej procesu rejestracji oraz aukcji elektronicznej zawartej na stronie operatora, ani w samej tej instrukcji nie wskazał, iż należy się posługiwać ceną netto.

Przywołany przez Odwołującego punkt 12.3. specyfikacji istotnych warunków zamówienia odnosi się wyłącznie do obliczenia ceny jednostkowej, którą rzeczywiście należało podać jako cenę netto. Jednak dalsza część formularza cenowego, dla każdej z części, zawiera również dalsze obliczenia (wartość netto, stawka i kwota VAT), które prowadzą do uzyskania ceny finalnej, czyli „wartości oferty brutto”. Również kryterium oceny ofert wskazane w punkcie 13.1. specyfikacji istotnych warunków zamówienia odnosi się do „ceny (wartości) oferty brutto 100%”. Zatem nie potwierdziło się twierdzenie Odwołującego, iż Zamawiający wymagał podania cen oferty jako cen netto (…) oferta Odwołującego podlegałaby odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych jako zawierająca błąd w obliczeniu ceny (czy też dokładniej – jej podaniu Zamawiającemu);

10) [b]Wyrok z dnia 15 stycznia 2009 r., sygn. akt 1514/08[/b]; (…) Zgodnie z art. 29 ust. 1 Pzp zamawiający opisuje przedmiot zamówienia w sposób zupełny i wyczerpujący, pozwalający wykonawcom wycenić oferty, również w zakresie pozwalającym wykonawcom zrekonstruować wszelkie elementy zobowiązania mające wpływ na ich przyszłe zobowiązania podatkowe (…) W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, zgodnie z odesłaniem art. 2 pkt 1 Pzp w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=162528]ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97 poz. 1050 z późn. zm.)[/link], porównywane ceny są cenami brutto. Z uwagi na powyższą okoliczność zamawiający nie powinien badać i dociekać stawek podatku VAT zastosowanych przez wykonawcę. Zamawiający nie jest organem podatkowym uprawnionym do rozstrzygania wątpliwości powstałych na gruncie stosowania właściwych przepisów podatkowych.

Przyjmując za punkt wyjścia porównywane w trakcie postępowania (i płacone w trakcie realizacji umowy) ceny brutto, ryzykiem wykonawców, zarówno w odniesieniu do rzeczywistych stawek podatku VAT, które będzie musiał zastosować i odprowadzić od uzyskanej ceny, jak i ewentualnej odpowiedzialności karnoskarbowej, jest przyjęcie odpowiednich stawek podatku VAT, natomiast dla zamawiającego jest to okoliczność zupełnie relewantna (…) W związku z powyższym Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że zamawiający, który nie wydał jednoznacznych dyspozycji co do obliczania ceny ofertowej w zakresie naliczenia podatku, nie miał prawa – na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp – odrzucić oferty, w której została cena obliczona w inny sposób, niż zamawiający zakładał lub uznaje za zgodny z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego;

Ponadto zgodnie z art. 103 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)[/link] to na wykonawcy ciąży obowiązek obliczania i wpłacania podatku w odpowiednim terminie. Zamawiający, który w specyfikacji nie przedstawił swoich wymogów dotyczących stawek podatku powinien oprzeć się na wyliczeniach wykonawcy. W przypadku wystąpienia ewentualnych błędów w zastosowaniu stawki VAT to na podatniku (wykonawcy) będzie ciążyć obowiązek właściwego uregulowania podatku oraz będzie odpowiadał za jego niewłaściwe naliczenie i przekazanie przed organami skarbowymi.

Stosownie do art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający poprawia w ofercie następujące kategorie omyłek: 1) oczywiste omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, 3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepodowujące istotnych zmian w treści oferty. W celu przybliżenie zagadnienia poprawiania ww. kategorii omyłek warto sięgnąć do orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, które zostało wydane na podstawie znowelizowanego od dnia 24 października 2008 r. przepisu art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. Poniżej przedstawione zostały orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej dotyczące dopuszczalności lub nie dopuszczalności oraz zasad i sposobów poprawiania poszczególnych kategorii omyłek, o których mowa ww. przepisie z uwzględnieniem problematyki omyłek i błędów dotyczących podatku od towarów i usług (VAT).

VAT Interpretacje i Wyjaśnienia Urzędów Zamówienia Publiczne

1) oczywiste omyłki pisarskie,

Pozostało 100% artykułu