Gibraltarskie teorie mniej i bardziej racjonalne

Rozmowa z Andrzejem Paczkowskim, historykiem

Publikacja: 27.12.2013 01:00

Gibraltarskie teorie mniej i bardziej racjonalne

Foto: Fotorzepa, Darek Golik DG Darek Golik

Rz: IPN zamierza zamknąć śledztwo w sprawie śmierci gen. Władysława Sikorskiego w Gibraltarze. Dlaczego ta katastrofa lotnicza wzbudza tyle wątpliwości?

Andrzej Paczkowski:

Po pierwsze, ocalał pilot samolotu. Wielu wydawało się podejrzane, że miał on na sobie kamizelkę, tak jakby od początku przygotowywał się do wodowania. Za tym szły różnego rodzaju podejrzenia, teorie, jedne mniej, inne bardziej racjonalne.

Ktoś specjalnie doprowadził do katastrofy lotniczej?

Z początku rozpatrywano głównie spowodowanie jakiejś usterki maszyny czy zablokowanie steru. Z czasem pojawiła się także teoria, że generał został zamordowany przed wejściem do samolotu, a scena jego wejścia na pokład została zagrana przez aktorów. Niektóre konfabulacje były więc bardzo zaawansowane i radykalne.

Komu mogło zależeć na śmierci generała?

Wiadomo, że Sikorski miał wielu wrogów. Po pierwsze, był on przywódcą naszego państwa, więc siłą rzeczy na jego śmierci mogło zależeć Niemcom czy Rosjanom. Ale rozpatrywano wszystkie możliwe warianty: podejrzewano zarówno naszych sojuszników, jak i Polaków.

Polski ślad to tzw. teoria puczu gibraltarskiego. Sikorski miał aż tylu przeciwników politycznych, by rozpatrywać pucz?

Tak, miał wielu przeciwników. Po pierwsze, z uwagi na swoją przeszłość polityczną, bo w końcu był  w opozycji do obozu piłsudczykowskiego. Po drugie, w 1939 r. został premierem za sprawą silnego poparcia Francji, czyli mocarstwa sojuszniczego, ale jednak obcego. Ponadto generał traktował dużą część wyższego korpusu oficerskiego co najmniej z dużym dystansem, a prawdę mówiąc, po prostu mścił się za to, jak oni go traktowali za Piłsudskiego. Do tego w 1941 r. podpisał umowę z Sowietami, w której nie zostało powiedziane wprost, że obowiązuje przedwojenna granica polsko-sowiecka. Dlatego wielu środowiskom mogło zależeć na odsunięciu Sikorskiego od władzy.

A dlaczego miałoby zależeć Anglikom?

Ta teoria najmniej daje się zracjonalizować. Jeden z jej wariantów mówi, że generał zalazł za skórę Anglikom, gdy zwrócił się do Czerwonego Krzyża o przeprowadzenie dochodzenia w sprawie Katynia. W tym momencie przestał być dla Londynu wygodny. Churchill miał się obawiać, że Sikorski będzie wkładał kij w szprychy sojuszu brytyjsko-sowieckiego. To mało wiarygodna teoria, ale ma jeden mocny punkt: Anglicy przez wiele lat nie chcieli przekazać Polsce wszystkich dokumentów o katastrofie, a i do tej pory coś tam jeszcze trzymają pod dywanem.

Rz: IPN zamierza zamknąć śledztwo w sprawie śmierci gen. Władysława Sikorskiego w Gibraltarze. Dlaczego ta katastrofa lotnicza wzbudza tyle wątpliwości?

Andrzej Paczkowski:

Pozostało 94% artykułu
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Materiał Promocyjny
4 letnie festiwale dla fanów elektro i rapu - musisz tam być!