Trudniej będzie znaleźć majątek do egzekucji

Taki pomysł zawarto w przygotowanej przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego nowelizacji [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link] (dotyczy on głównie likwidacji odrębnej procedury gospodarczej, zaostrza też niektóre rygory egzekucji; pisaliśmy o tym: [link=http://www.rp.pl/artykul/55764,490869_Skuteczniejsze_narzedzia_w_rekach_komornikow.html]„Skuteczniejsze narzędzia w rękach komorników”[/link], „Rz” z 8 czerwca). Zamierza się odebrać komornikom część uprawnień.

[srodtytul]Wskazuje wierzyciel[/srodtytul]

Chodzi o usunięcie art. 801 k.p.c., który stanowi, że [b]jeżeli wierzyciel (lub sąd) żądający przeprowadzenia egzekucji nie może wskazać przedmiotów służących do zaspokojenia wierzyciela, komornik wezwie dłużnika do złożenia wyjaśnień.[/b]

Rolą komornika jest przeprowadzenie egzekucji. Nie może on przekształcać się w organ, którego zadaniem jest poszukiwanie majątku dłużnika. W naszym systemie prawnym majątek, z którego można dokonać egzekucji, powinien wskazać wierzyciel – wynika z uzasadnienia projektu. – Przepis, mocą którego komornik może żądać wyjaśnień od uczestników postępowania, tworzy ponadto niedopuszczalną dwutorowość postępowania prowadzącego do ujawniana majątku przez dłużnika. Z jednej strony bowiem komornik może prowadzić postępowanie wyjaśniające (z art. 801), z drugiej zaś może być prowadzone postępowanie co do wyjawienia majątku (ta sama nowela poszerzyć ma przesłanki uzasadniające skorzystanie z tego narzędzia).

Co ciekawe, zostawia się jednak wprowadzony przed czterema laty art. 797[sup]1[/sup] k.p.c., który pozwala wierzycielowi zlecić komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika. Komornicy wskazują, że jest on dość często stosowany, a cena tej usługi nie przekracza kilkudziesięciu złotych. Pytanie, ile będzie ona warta po ograniczeniu śledczych uprawnień komorników.

[srodtytul]Pomylono narzędzia i role[/srodtytul]

– Wyjawienie majątku toczy się przed sądem pod przyrzeczeniem. Służy rozpoznaniu stanu całego majątku dłużnika, zwykle gdy dotychczasowa egzekucja jest nieskuteczna. Inna rzecz, że jego skuteczność też jest żadna – wskazuje Andrzej Kulągowski, były prezes Krajowej Rady Komorniczej. – Natomiast poszukiwanie majątku, tzw. rozpytanie, służy ustaleniu konkretnego składnika, wobec którego można skierować egzekucję. Zatem to zupełnie różne narzędzia.

– Kto w takim razie ma szukać tego majątku, wierzyciel? – pyta Katarzyna Urbańska, dyrektor Departamentu Prawnego Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan. – W co najmniej 90 proc. wypadków wierzyciel nie ma informacji o majątku dłużnika, a obowiązujące przepisy nie dają mu narzędzi i uprawnień do poszukiwania tego majątku. Żadne instytucje, takie jak urząd skarbowy, ZUS, banki, domy maklerskie i in., nie udzielą wierzycielowi informacji o majątku dłużnika. Jak więc wykonać orzeczenie sądu bez ustalenia majątku dłużnika? Komornik, jeśli chce przeprowadzić skuteczną egzekucję, to musi szukać majątku dłużnika.

– Pozbawiony „śledczych” uprawnień komornik przekształciłby się w swego rodzaju urzędnika z pieczątką, którą przystawiałby na przedstawionym mu majątku – wskazuje Lech Obara, prawnik Stowarzyszenia Stop Wyzyskowi, które zajmuje się m.in. tropieniem nieuczciwych komorników.

[ramka]OPINIA

[b]Jarosław Świeczkowski, [i]prezes Krajowej Rady Komorniczej[/i][/b]