Nawet jeśli masz rację i nie zgadzasz się z decyzją, nic nie wskórasz

Zasadą jest, że odwołania od decyzji organów rentowych, a więc także od decyzji ZUS, wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Mówi o tym art. 477[sup]9[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=906021C3C4F8A71B08066CD633B6506B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link] (k.p.c.).

[srodtytul]W razie spóźnienia...[/srodtytul]

Zatem [b]osoba niezgadzająca się z decyzją ma miesięczny termin na złożenie w ZUS odwołania od decyzji. [/b]ZUS następnie przekazuje to odwołanie wraz z aktami sprawy do właściwego sądu. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie tego terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Z art. 477[sup]9[/sup] § 3 k.p.c. wynika, że zasadniczo sąd powinien odrzucić odwołanie złożone po upływie miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji osobie zainteresowanej. Sąd nie odrzuci spóźnionego odwołania, tylko gdy bezspornie stwierdzi, że przekroczenie ustawowego terminu nie jest nadmierne i że nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Te dwie przesłanki muszą być przy tym spełnione łącznie.

Sąd zatem z urzędu, w trakcie wstępnego badania sprawy, dokonuje nie tylko sprawdzenia zachowania przez stronę terminu do wniesienia odwołania, ale także – w przypadku stwierdzenia opóźnienia – ocenia jego rozmiar oraz przyczyny. W razie ustalenia, że opóźnienie było nadmierne lub nastąpiło z przyczyn zależnych od odwołującego się, odrzuci odwołanie, wydając w tym zakresie postanowienie. Na postanowienie to przysługuje zażalenie.

[srodtytul]... ocena należy do sądu [/srodtytul]

Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne i czy przekroczenie to nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawiona uznaniu sądu. Tak też wypowiadał się [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 21 marca 2006 r. (III UK 168/ 05)[/b]. Oczywiście, uznanie to ma być uzasadnione i podlega kontroli instancyjnej.

Okoliczności niezależne od odwołującego się to przede wszystkim ciężka choroba uniemożliwiająca mu terminowe złożenie odwołania. Natomiast nie jest przyczyną niezależną od osoby odwołującej się przekroczenie terminu do wniesienia odwołania wskutek oczekiwania na zaświadczenie o zarobkach lub na uzyskanie innych dokumentów.

Podobnie nie uzasadnia przyjęcia, że przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby wnoszącej odwołanie omyłkowe wystąpienie z odwołaniem np. do prezesa ZUS lub innego nieuprawnionego organu.

Warto też zauważyć, że w postanowieniu Sądu Najwyższego z 29 października 1999 r. (II UKN 588/1999 ) wskazano, że wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego z uchybieniem terminowi z art. 4779 § 1 k.p.c. spowodowanym zmianą podjętego wcześniej zamiaru poniechania skargi, stanowi zależną od odwołującego przyczynę przekroczenia terminu w rozumieniu art. 477[sup]9[/sup] § 3 k.p.c.

Jest to bowiem zawinione i niczym nieusprawiedliwione zaniechanie czynności procesowej, które wynika z zaniedbania własnych spraw. Działanie takie stanowi więc zależną od odwołującego przyczynę przekroczenia terminu w rozumieniu art. 477[sup]9[/sup] § 3 k.p.c.

[ramka][b]Przykład[/b]

Decyzję ZUS o odmowie przyznania renty doręczono ubezpieczonemu 12 listopada 2009 r. Odwołanie od tej decyzji ubezpieczony wniósł dopiero 24 lutego 2010 r., gdyż wówczas zasięgnął porady prawnej, z której wynikało, że warto złożyć odwołanie, bo jest szansa na wygranie sprawy.

Sąd uznał, że ponaddwumiesięczne przekroczenie przez ubezpieczonego terminu do wniesienia odwołania było nadmierne i wynikało z przyczyn zależnych od niego, więc odrzucił jego odwołanie.[/ramka]

[srodtytul]Skutki niezłożenia sprzeciwu[/srodtytul]

Stosownie do treści art. 14 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227) [b]od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.[/b] Wniesienie tego sprzeciwu ma istotne znaczenie dla możliwości późniejszego dochodzenia swych praw przed sądem.

Sąd bowiem odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia.