Reklama

Czy opłaty komornicze się przedawniają? Odpowie Sąd Najwyższy

Egzekucji każdego roku są w Polsce miliony, a nie ma przepisu dotyczącego tego, czy należności komornicze przedawniają się, a jeśli tak, to po ilu latach.

Publikacja: 27.11.2019 07:57

Czy opłaty komornicze się przedawniają? Odpowie Sąd Najwyższy

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

Marek Domagalski

Reklama

O rozstrzygnięcie tych wątpliwości zwrócił się do Sądu Najwyższego kielecki Sąd Okręgowy.

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której Sąd Rejonowy w Kielcach oddalił żądanie spółki przeciwko Adamowi L., komornikowi, o zapłatę (zwrot) ściągniętej przez niego opłaty.

Komornik prowadził piętnaście lat wcześniej egzekucję długu przeciwko tej spółce na rzecz jednego z banków i wtedy ustalił koszty egzekucji na prawie 50 tys. zł, w całości obciążając nimi dłużnika, czyli spółkę. Wtedy ich jednak nie ściągnął, najwyraźniej spółka nie miała wtedy pieniędzy. Dopiero w zeszłym roku zajął rachunek bankowy spółki, ściągając z konta tę opłatę. I tej czynności nie udało się spółce wzruszyć w trybie skargi na czynności komornika. Wystąpiła więc z pozwem przeciwko komornikowi, a kluczowy jej argument był taki, że roszczenie komornika przedawniło się.

W ocenie sądu pierwszej instancji należności komornika nie podlegają w ogóle przedawnieniu. Żadna ustawa – ani stara ustawa o komornikach sądowych i egzekucji, ani obowiązująca od 1 stycznia 2019 r. ustawa o kosztach komorniczych – nie zawiera przepisu dotyczącego przedawnień opłat egzekucyjnych. Wolą ustawodawcy było zatem, aby opłaty te nie podlegały przedawnieniu. Spółka nie dała za wygraną, a rozpatrując jej apelację, Sąd Okręgowy w Kielcach powziął wątpliwości, które zawarł w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego: czy prawomocnie stwierdzone należności komornika (art. 770 k.p.c.) podlegają przedawnieniu, a jeśli tak, to w jakim terminie?

Czytaj także:

Reklama

Komornik sprawdzi przedawnienie, podsądny nową opłatę

SO wskazuje w uzasadnieniu, że do tych opłat nie mają zastosowania przepisy o przedawnieniu z k.c. (art. 117 i nast.), bo mają charakter publicznych należności, ale sam publiczny charakter nie uzasadnia stanowiska, że się nie przedawniają. Najlepszym przykładem są zobowiązania podatkowe, które ulegają pięcioletniemu przedawnieniu, a ordynację podatkową stosuje się do wielu innych należności, np. opłat paszportowych. W ocenie SO ordynacji nie można jednak wprost zastosować (jak uważa spółka-powódka) do opłat komorniczych, bo one są ścigane na podstawie kodeksu postępowania cywilnego, czyli prawa prywatnego. SO przychyla się do stanowiska, że opłata egzekucyjna jest zbliżona do opłat sądowych, a te przedawniają się po trzech latach.

– Kwestia przedawnienia opłat budzi poważne wątpliwości. Jak dotąd o tym SN wypowiadał się wprost jedynie w uzasadnieniu wyroku z 3 lutego 2011 r. I CNP 36/10, w którym stwierdził, że opłaty egzekucyjne mają charakter publicznoprawny, zatem nie mają do nich zastosowania przepisy o przedawnieniu roszczeń. W uzasadnieniu pytania prawnego sąd trafnie poruszył wszystkie wątpliwości związane z charakterem opłat egzekucyjnych. Z niecierpliwością będziemy oczekiwać na uchwałę SN. Trzeba jednak dodatkowo podkreślić, że do wykonania prawomocnego orzeczenia o kosztach tego postępowania uprawniony jest komornik, który wydał postanowienie (por. uchwała SN z 10.03.2017 r., III CZP 107/16). Oznacza to, że co do zasady koszty takie, w tym opłaty egzekucyjne, aż do zaspokojenia są w stanie ciągłej egzekucji, co z kolei prowadzi do wniosku, że nie rozpoczyna się bieg ich przedawnienia. – mówi „Rz” Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej (sygn. akt III CZP 84/19).