Sąd rozpatrywał skargę wojewody na uchwałę rady miejskiej, określającą wzór wniosku o wypłatę zryczałtowanego dodatku energetycznego. Uchwałę podjęto w czerwcu 2021 r., pół roku przed wejściem w życie ustawy o dodatku osłonowym, zgodnie z którą dodatek energetyczny funkcjonuje w zmienionej formie pod nazwą „dodatek osłonowy”. Nie zmienił się cel, jakim ma być rekompensowanie gospodarstwom domowym rosnących cen energii, gazu i żywności.
Obecny wzór wniosku o wypłatę dodatku osłonowego określono w załączniku do rozporządzenia z 2022 r. ministra klimatu i środowiska. Była to generalna zmiana względem obowiązującej poprzednio zasady, że wzór wniosku określa rada gminy w uchwale. Pozostało pytanie, jak traktować wzory formularzy określone w uchwałach rad gmin dla wniosków o wypłatę dodatku energetycznego. Niektóre z tych uchwał zostały bowiem zaskarżone do sądów, a w rozporządzeniu przewidziano, że do wyczerpania zapasów już wydrukowanych formularzy mogą być wypłacane dodatki osłonowe według wzoru określonego w dotychczasowych przepisach, po ich skorygowaniu w celu dostosowania do ustawy o dodatku osłonowym.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach wojewoda zakwestionował dwa punkty uchwały rady miejskiej. Wzór wniosku o wypłatę dodatku zobowiązywał bowiem wnioskodawców do podania danych osobowych z systemu PESEL. Numer PESEL jest krajowym numerem identyfikacyjnym, który powinien podlegać szczególnej ochronie – argumentował wojewoda. Uchwała nakładała również na wnioskodawców obowiązek złożenia, na podstawie przepisów kodeksu karnego, oświadczenia o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
W opinii rady nie można stwierdzić, że uchwała określająca wzór wniosku i wypłatę zryczałtowanego dodatku energetycznego rażąco narusza przepisy prawa. Przesłanki warunkujące jego przyznanie zostały ujęte w ustawie – Prawo energetyczne, i to one mają decydujące znaczenie dla przyznania bądź odmowy prawa do dodatku energetycznego. Wzór wniosku określa wyłącznie techniczną podstawę umożliwiającą wypłatę dodatku, a numer PESEL służy do zidentyfikowania uprawnionej osoby.
Sąd przyznał jednak rację wojewodzie i stwierdził nieważność punktów uchwały dotyczących podania danych z systemu PESEL oraz obowiązku złożenia oświadczenia o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
– Sąd powołał się m.in. na unijną dyrektywę RODO, zgodnie z którą identyfikacyjny numer PESEL podlega szczególnej ochronie – relacjonował motywy wyroku sędzia sprawozdawca Krzysztof Armański.
Za istotne naruszenie prawa WSA uznał również wprowadzenie wymogu złożenia przez wnioskodawcę – pod rygorem odpowiedzialności karnej – oświadczenia określonej treści. Z przepisów kodeksu karnego wynika, że taką możliwość ma przewidywać przepis ustawy. Nie może więc być wprowadzony w akcie prawa miejscowego.
Wyrok jest nieprawomocny. Należy jednak zwrócić uwagę, że orzeczenie WSA w Kielcach zapadło w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku energetycznego. Sąd nie oceniał więc wzoru wniosku o wypłatę dodatku osłonowego, w którym zastosowano, z uwagi na rozmiary finansowego wspomożenia, inne rozwiązania prawne; wśród nich podanie numeru PESEL i obowiązek złożenia oświadczenia.
Sygnatura akt: II SA/Ke 224/22
Czytaj więcej
W Dzienniku Ustaw z 3 stycznia opublikowano ustawę o dodatku osłonowym, czyli finansowej formie wsparcia dla obywateli, która ma zminimalizować negatywne skutki rosnących cen energii, gazu i żywności. W Dz.U. jest jest wzór wniosku.
