Przepisy o oddziaływaniu na środowisko po nowemu

Ustawa z 3 października zatytułowana „[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=289150]o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko[/link]” jest odpowiedzią na zarzuty Komisji Europejskiej dotyczące nieprawidłowej transpozycji do prawa polskiego regulacji unijnych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko, zwłaszcza dyrektywy Rady 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne.

[srodtytul]Zdaniem Komisji Europejskiej[/srodtytul]

Komisja Europejska (Komisja) zakwestionowała w szczególności wprowadzony przez ustawę – Prawo ochrony środowiska model przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko tylko na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

Zwracając uwagę na wieloetapową konstrukcję procesu inwestycyjnego, Komisja uznała, że w warunkach polskich decyzja ta nie jest development consent (zgodą na realizację przedsięwzięcia), do której nawiązują przepisy dyrektywy. W opinii Komisji taki charakter ma dopiero pozwolenie na budowę.

[wyimek]Regionalny dyrektor ochrony środowiska wyręczy wojewodę w niektórych sprawach dotyczących środowiska[/wyimek]Konsekwencją polskiego rozwiązania jest przeprowadzanie oceny oddziaływania na zbyt wczesnym etapie, a tym samym – często w związku z brakiem dokładnych danych technicznych i projektowych – ocena nie obejmuje wszystkich aspektów oddziaływania danego przedsięwzięcia i jego faktycznego wpływu na środowisko. Komisja zaakcentowała ponadto niezupełność i wadliwość naszych przepisów związanych z informowaniem społeczeństwa o planowanych przedsięwzięciach oraz fakt ograniczania możliwości udziału organizacji ekologicznych w postępowaniach ocen oddziaływania na środowisko.

Nowa ustawa, która wejdzie w życie 15 listopada ([link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=289150]DzU nr 199, poz. 1227[/link]), jest próbą konstruktywnej odpowiedzi na zarzuty Komisji. Znamienne są w szczególności trzy zmiany:

- wprowadzenie mechanizmu powtórnej oceny na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę i decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,

- nowe zasady udziału organizacji ekologicznych w prowadzonych postępowaniach,

- powołanie nowych wyspecjalizowanych organów właściwych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko.

I tak, w dużym uproszczeniu, nowy model postępowania w odniesieniu do inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko zakłada przeprowadzenie dwóch ocen oddziaływania na środowisko.

Pierwsza ocena środowiskowa będzie przeprowadzana na etapie planowania przedsięwzięcia i zakończy się wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia. Warunki w niej określone będą wiązać organ wydający pozwolenie na budowę (lub decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej).

Druga ocena środowiskowa będzie przeprowadzana już na etapie postępowania o wydanie konkretnej decyzji – pozwolenia na budowę lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

O konieczności przeprowadzenia drugiej oceny zadecyduje właściwy organ, nakładając taki obowiązek w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia bądź też już w trakcie postępowania o wydanie pozwolenia na budowę (decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej), lub też sam zainteresowany realizacją danego przedsięwzięcia, składając wniosek o przeprowadzenie tej powtórnej oceny.

[srodtytul]Organizacje ekologiczne[/srodtytul]

Zmieniają się także zasady udziału organizacji ekologicznych w przeprowadzanych ocenach oddziaływania na środowisko.

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami organizacje te mogą uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony tylko wtedy, jeżeli spełnią określone warunki, tj. uzasadnią swój interes miejscem swojego działania oraz zgłoszą chęć uczestniczenia w postępowaniu w terminie wyznaczonym do składania uwag lub wniosków przez społeczeństwo (21 dni).

Nowe przepisy znoszą wskazane obostrzenia. Po ich wejściu w życie wystarczy, że organizacja ekologiczna, powołując się na swoje cele statutowe, zgłosi chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa i już ma prawo uczestniczyć w nim na prawach strony.