Kosztowne leczenie niepracujących uchodźców z Ukrainy. Chodzi o ponad 700 mln zł

Ukraińcy, którzy nie płacą w Polsce składek zdrowotnych, nie będą mogli korzystać z drogich leków innowacyjnych w leczeniu onkologicznym, rehabilitacji, leczenia stomatologicznego czy kosztownych procedur ortopedycznych, jak chociażby wszczepienia endoprotez w trybie planowym – to propozycja rządu, by ograniczyć koszty świadczeń zdrowotnych dla nieubezpieczonych uchodźców. Ma to być kontrpropozycja dla pomysłu prezydenta Karola Nawrockiego, który chce zlikwidować finansowanie opieki zdrowotnej dla niepracujących Ukraińców w Polsce. Dziś gwarantuje ją specustawa, jaką rząd PiS wprowadził w marcu 2022 r. w obliczu exodusu z Ukrainy do Polski milionów uchodźców.

Prezydent Karol Nawrocki: ukraiński uchodźca uprzywilejowany w Polsce

Dlaczego prezydent Nawrocki chce teraz odebrać ten przywilej?

W uzasadnieniu do swojego projektu ustawy prezydent wskazał na „niedopuszczalne uprzywilejowane traktowanie obywateli Ukrainy względem obywateli Rzeczypospolitej Polskiej”. Każdy obywatel Ukrainy, którego pobyt na naszym terytorium jest uznawany za legalny i ma status uchodźcy wojennego, na mocy ustawy z marca 2022 r. automatycznie uzyskuje dostęp do pełnych świadczeń opieki zdrowotnej. „Sytuacja taka uprzywilejowuje obywateli Ukrainy wobec obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy na terytorium własnego państwa, aby mieć dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, muszą posiadać ubezpieczenie zdrowotne, co oznacza, że Polak, chcąc korzystać z tych świadczeń, musi pracować, być zarejestrowany i płacić składkę zdrowotną albo być zarejestrowany jako osoba bezrobotna” – uzasadniał Nawrocki.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Azyl w Polsce nadużywany do legalizacji pobytu Ukraińców. Poznaliśmy rekordowe statystyki

Urząd do spraw Cudzoziemców zalany wnioskami o ochronę w Polsce, głównie od Ukraińców i Białorusi...

Co proponuje rząd? Wersję light. Chce utrzymania wszystkich świadczeń dla ukraińskich dzieci do 18. roku życia, a dorosłym Ukraińcom – jak odpowiada „Rz” Ministerstwo Zdrowia – mają nadal przysługiwać „wszystkie świadczenia gwarantowane określone w tzw. rozporządzeniach koszykowych”. Z wyjątkiem jedenastu wyłączeń. Dorośli Ukraińcy, którzy nie pracują w Polsce i nie są ubezpieczeni, nie będą już mogli korzystać z leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji leczniczej, programów zdrowotnych (np. profilaktyki raka szyjki macicy czy raka piersi), leczenia stomatologicznego, a także środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych refundowanych przez państwo. Wykluczeni zostaną z programów lekowych (służących w głównej mierze leczeniu onkologicznemu z zastosowaniem drogich leków innowacyjnych), ratunkowego dostępu do technologii lekowych, a także świadczeń opieki zdrowotnej polegających na przeszczepianiu lub zastosowaniu u ludzi komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok. Niedostępne będą także zabiegi endoprotezoplastyki (ale tylko planowane) i usunięcia zaćmy. Ministerstwo Zdrowia podkreśla w odpowiedzi dla „Rzeczpospolitej”, że państwo nadal będzie finansować opiekę ginekologiczną i położniczą obywatelkom Ukrainy oraz dostęp do programu „Moje Zdrowie – Bilans zdrowia osoby dorosłej”.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Szpitale z miliardem długów w ZUS

Ze składkami na ubezpieczenia społeczne za pracowników zalega 512 szpitali. Łączna kwota należnoś...

Rząd i lekarze potwierdzają: są przypadki „turystyki medycznej” Ukraińców do Polski

Dlaczego takie, a nie inne wyłączenia znalazły się w projekcie rządowym? „Proponowane ograniczenie katalogu świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych z Funduszu Pomocy, z jakich mogą korzystać obywatele Ukrainy, wiąże się z koniecznością zminimalizowania negatywnych skutków, jakie pomoc obywatelom Ukrainy stwarza z punktu widzenia dostępności świadczeń opieki zdrowotnej dla polskich ubezpieczonych, jak również z koniecznością ograniczenia kosztów tej pomocy” – czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, która we wtorek 9 września ma trafić na Radę Ministrów. Ma ono także na celu „przeciwdziałanie ryzyku nadużywania prawa do opieki zdrowotnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obywateli Ukrainy, którzy niekiedy przyjeżdżają do naszego kraju głównie albo wyłącznie z zamiarem skorzystania z określonych świadczeń zdrowotnych, jak np. leczenia w ramach programów lekowych, planowych zabiegów ortopedycznych czy też leczenia stomatologicznego” – dodaje rządowy legislator. Sytuacja ma miejsce przede wszystkim na terenach przy granicy z Ukrainą. 

– Zjawisko „turystyki medycznej” ze strony Ukraińców istnieje, w naszym środowisku każdy z nas się z tym spotkał. Wychodzi to przez przypadek. Np. gdy zmieniamy termin i dzwonimy do pacjenta, słyszymy, że „on już przejechał granicę”, albo pojawiają się u nas pacjenci z wynikami PET szpitala na Ukrainie – przyznaje Jakub Kosikowski, rzecznik Naczelnej Izby Lekarskiej, rezydent onkologii klinicznej z Lublina. Czy zjawisko jest masowe, skoro zauważył je resort zdrowia? – Trudno mi powiedzieć. Problem chyba leży gdzie indziej. Od ubiegłego roku, kiedy zabrakło na leczenie osób ubezpieczonych, wszystkich, nieważne czy Polaków czy Ukraińców, szukanie oszczędności w systemie wydaje się mieć sens – dodaje Kosikowski.

Rządowy projekt ograniczeń dostępu do świadczeń zdrowotnych przyniesie niewielki zysk

Ile państwo zaoszczędzi na ograniczeniu opieki zdrowotnej? Okazuje się, że niewiele. Ministerstwo Zdrowia wyliczyło, że od 1 października 2025 r.  do 4 marca 2026 r. na obcięciu świadczeń dla uchodźców z Ukrainy zaoszczędzi 102,2 mln zł, a w całym 2026 r. – 176,2 mln zł, a więc ok. 14,6 mln zł miesięcznie.