Francuska sieć marketów budowlanych Leroy Merlin jest jedną z firm, których postawa była wyjątkowo krytykowana po rozpoczęciu wojny w Ukrainie. Jej właściciel, grupa Adeo, nie tylko zdecydował o pozostaniu w Rosji, ale wręcz o zwiększeniu dostaw na ten rynek. Poskutkowało to bojkotem konsumenckim, o czym nie dowie się jednak czytelnik polskojęzycznej Wikipedii, najpopularniejszej internetowej encyklopedii redagowanej przez społeczność wolontariuszy. Treści dotyczące wojny w Ukrainie zostały w pewnym momencie dopisane do artykułu o Leroy Merlin. Później jednak je usunięto.
To niejedyny przykład. Wikipedia najczęściej milczy o kontrowersjach wokół firm krytykowanych za postawę wobec Rosji, poza jednym wyjątkiem. Krótka wzmianka znajduje się tylko w artykule dotyczącym Auchan. „Sieć nie zdecydowała się na wycofanie z rynku rosyjskiego po inwazji Rosji na Ukrainę w marcu 2022 roku, co wzbudziło powszechne oburzenie wśród polskich internautów” – można tam przeczytać.
Czytaj więcej
Ukraińskie siły stały za eksplozjami, do których w ostatnim czasie doszło na Krymie - podało CNN, powołując się na wewnętrzny raport ukraińskiego rządu.
Podobnych informacji nie można znaleźć w artykułach np. o Renault, Decathlonie, Metro AG czy Credit Suisse. Z historii edycji artykułów na temat tych firm nie wynika, by ktoś próbował dopisać treści dotyczące agresji rosyjskiej. Są jednak też firmy, w przypadku których starano się uzupełnić artykuły, ale zmiany usunięto. Oprócz Leroy Merlin chodzi o Nestlé i OLX. W tym drugim przypadku dopisano: „W czasie inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r. powiązana z grupą OLX firma Avito.ru bierze udział w rekrutacji żołnierzy do armii rosyjskiej”. Tego fragmentu już jednak nie ma.
Kształtem treści w Wikipedii zaniepokojony jest Mykoła Kniażycki, poseł Rady Najwyższej Ukrainy, znany z apelu do polskich polityków o zwiększenie nacisku na firmy, które pozostały w Rosji. – Informacje o bojkocie to nie oceny, lecz fakty. Dla mnie, ukraińskiego polityka, jest bardzo ważne, by znalazły się w artykułach na równi z innymi faktami na temat danych firm – mówi nam.
Dlaczego więc takich treści nie ma? – Każda wersja językowa Wikipedii jest tworzona, zmieniania i zarządzana przez rozproszoną i zdecentralizowaną społeczność użytkowników, nieodpłatnych wolontariuszy, edytujących daną wersję językową. W przypadku polskojęzycznej Wikipedii mówimy o 3994 aktywnych osobach na przestrzeni ostatnich 30 dni – wyjaśnia Maciej Nadzikiewicz, członek zespołu zarządczego Wikimedia Polska i administrator polskojęzycznej Wikipedii. Zaznacza, że żaden z wolontariuszy nie może wypowiadać się w imieniu całej społeczności, dlatego przedstawia tylko własne spojrzenie na sytuację.
Czytaj więcej
- Dziękuję za wasze historyczne wsparcie - powiedział w języku polskim prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w nagraniu z okazji Święta Wojska Polskiego.
Zauważa, że w przypadku Leroy Merlin wzmianki o bojkocie wynosiły prawie 25 proc. objętości artykułu, tymczasem zgodnie z poglądem wielu wikipedystów nowe wydarzenia, nieuznane jeszcze przez historyków za znaczące, nie powinny stanowić większości artykułu. Dodaje, że w przypadku Nestlé informacje o bojkocie znów się pojawiły. Stało się to tuż po tym, gdy sprawą zainteresowała się „Rzeczpospolita”.
Podobnych problemów nie ma w anglojęzycznej Wikipedii. Tam informacje o polityce firm wobec rynku rosyjskiego standardowo umieszcza się w działach zatytułowanych najczęściej „kontrowersje” albo „krytyka”. Można je odnaleźć w artykułach na temat tych marek, o których polityce wobec Rosji milczy polskojęzyczna Wikipedia, jak Decathlon, Leroy Merlin, OLX, Renault, Philip Morris, Credit Suisse i Metro AG. – Takie treści powinny być dostępne we wszystkich językach. Ich brak w polskiej wersji jest zastanawiający – mówi Mykoła Kniażycki.
