Las na obrzeżach Olsztynka. Kilkumetrowy drewniany krzyż. Pod nim kamienna tablica na której po polsku, niemiecku i rosyjsku wyryto: „Tu spoczywają szczątki poległych żołnierzy wojny 1914-1918. Dla ich upamiętnienia oraz ofiar wszystkich wojen". Po obu stronach drewnianego krzyża stoją mniejsze, kamienne krzyże. Jest ich sto, choć podobno na terenie tego cmentarza spoczywa prawie czterystu niemieckich i rosyjskich żołnierzy. Wokół krząta się kilkunastu pracowników nadleśnictwa Jagiełek. Jedni zgrabiają liście, inni do plastykowych worków zbierają śmieci. Taki widok pod koniec października to tutaj już tradycja. Podobnie jest w innych nadleśnictwach - opowiada Adam Pietrzak, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie
Uchronić od zapomnienia
O stare mogiły dbają także leśnicy z położonego w samym sercu Mazur nadleśnictwa Strzałowo. Cechą charakterystyczną tutejszych lasów są właśnie cmentarze. Pozostawili je mieszkający tu Mazurzy. Jako ewangelicy nie musieli oni grzebać zmarłych w poświęconej ziemi. Tylko na terenie Strzałowa zinwentaryzowano 26 cmentarzy i miejsc pochówku. Strzałowscy leśnicy starają się systematycznie uchronić je od zapomnienia.
- Często wystarczyło usunąć porastające mogiły drzewa i krzewy oraz poprawić lub uzupełnić ogrodzenia – mówi Małgorzata Błyskun, zastępca nadleśniczego ze Strzałowa.
Leśnicy z tego mazurskiego nadleśnictwa każdego roku zapalają też znicze na mogiłach swoich niemieckich poprzedników. Leśnicy dbają o leśne mogiły nie tylko na przełomie października i listopada. Na przykład nadleśnictwo Bartoszyce wsparło jedno ze stowarzyszeń, dzięki czemu w tym roku udało się wyremontować dwa pomniki, stojące przy ruinach pałacu w Prośnie. Bartoszyccy leśnicy przygotowują też folder poświęcony opisujący leśne mogiły.
Rodzinna kaplica grobowa
Z kolei nadleśnictwo Olsztynek ma na swoim terenie jedną z najlepiej zachowanych leśnych nekropolii. Nieopodal wsi Zajączki w gminie Ostróda w cieniu buków i świerków kryje się niewielki cmentarz. Zajmuje on ponad 2 tys. m2 i położony jest na gruntach leśnych. Spoczywają tam mieszkańcy wsi wyznania ewangelicko-augburskiego.
