Czy Ukrainiec może dziedziczyć majątek w Polsce na ukraińskich zasadach?

Sąd Najwyższy ma definitywnie rozstrzygnąć, czy obywatele Ukrainy mieszkający w Polsce mogą wybrać ukraińskie prawo jako podstawę dziedziczenia mieszkania znajdującego się na polskiej ziemi.

Publikacja: 23.02.2024 17:05

Czy Ukrainiec może dziedziczyć majątek w Polsce na ukraińskich zasadach?

Foto: Adobe Stock

Takie pytania wpłynęło właśnie do Sądu Najwyższego. Wcześniej sprawą zajmowało się TSUE  ale to nie wystarczy.

Sprawa jest ważna także dla notariuszy, gdyż przy sporządzaniu testamentu czy umowy dotyczącej małżeńskiej wspólności majątkowej muszą uważać na różne wymogi polskiego i ukraińskiego prawa.

W Ukrainie spadki inaczej niż w Polsce

Kwestia ta wynikła przed Sądem Okręgowym w Opolu, który rozpatrywał zasadność odmowy przez rejenta Marcina Margońskiego sporządzenia testamentu obywatelce Ukrainy zamieszkałej w Polsce i posiadającej tutaj z mężem na prawach wspólności lokal mieszkalny. Chciała testament poddać prawu ukraińskiemu, według którego dziedziczenie jest nieco inne niż w Polsce. Jednak umowa polsko  ukraińska stanowi, że do nieruchomości obywatela Ukrainy w Polsce stosuje się prawa polskie, a do reszty spadku, np. auta czy pieniędzy na koncie, ukraińskie.

Czytaj więcej

Jaki testament może napisać Ukrainiec w Polsce

W tej sytuacji notariusz odmówił sporządzenia testamentu, a SO w osobie sędziego Grzegorza Kowolika zwrócił się z pytaniem do TSUE: czy art. 22 rozporządzenia PE i Rady UE 650/2012 z 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego należy interpretować, że osoba niebędąca obywatelem państwa z Unii uprawniona jest do wyboru swego prawa ojczystego jako tego, któremu podlega ogół spraw dotyczących spadku? W uzasadnieniu pytania sędzia wskazał, że dla licznej grupy obywateli Ukrainy zamieszkujących w Polsce bardzo utrudnione jest sporządzenie testamentu, gdyż stają wobec rozszczepionego prawa: jest inne w stosunku do ruchomości, a inne w stosunku do nieruchomości.

TSUE w wyroku 12 października 2023 r. (C-21/22) odpowiedział na to pytanie, że prawo unijne nie wyklucza, że umowa bilateralna z państwem spoza Unii może wykluczać wybór prawa tego państwa przez jego obywatela mieszkającego w państwie UE.

Czy Ukraińcy w Polsce mają wybór

- Czy tak jest rzeczywiście w przypadku umowy między Polską a Ukrainą orzec muszą jednak ostatecznie polskie sądy, bo to kwestia interpretacji umowy bilateralnej, a nie gestia TSUE  wyjaśnia obecny stan sprawy rejent Margoński. 

Kiedy więc akta wróciły do sądu w Opolu, sędzia Kowolik postanowił o interpretację umowy bilateralnej z Ukrainą zapytać Sąd Najwyższy. 

A to rzeczone pytanie prawne: Czy art. 37 w związku z art. 36 umowy z 24 maja 1993 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, na skutek braku odniesienia się do tej kwestii, umożliwia wybór prawa przez obywatela ukraińskiego mającego miejsce zwykłego pobytu w Polsce zgodnie z art. 22 rozporządzenia UE nr 650/2012?

Sygnatura akt: III CZP 11/24

 

Takie pytania wpłynęło właśnie do Sądu Najwyższego. Wcześniej sprawą zajmowało się TSUE  ale to nie wystarczy.

Sprawa jest ważna także dla notariuszy, gdyż przy sporządzaniu testamentu czy umowy dotyczącej małżeńskiej wspólności majątkowej muszą uważać na różne wymogi polskiego i ukraińskiego prawa.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP