Jakość powietrza w Polsce najgorsza w Europie. Które polskie miasta na czele?

Dane Airly, platformy do monitoringu jakości powietrza, wskazują, że na tle innych krajów europejskich jakość powietrza w Polsce jest bardzo zła. W niektórych stacjach pomiaru poziom zanieczyszczeń był w ostatnim czasie "ekstremalnie wysoki".

Publikacja: 08.12.2023 14:29

Kraków znalazł się wśród europejskich miast, w których jakość powietrza była najgorsza.

Kraków znalazł się wśród europejskich miast, w których jakość powietrza była najgorsza.

Foto: Adobe Stock

Polska wciąż przoduje w rankingach miejsc z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. Sytuacja jest na tyle zła, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa zmuszone było rozesłać alerty do tysięcy Polaków, żyjących w najbardziej zanieczyszczonych regionach kraju. W czwartek ostrzeżenia o skażonym szkodliwymi związkami powietrzu otrzymali między innymi mieszkańcy Krakowa oraz dwóch sąsiednich powiatów. Powietrze było na tyle zanieczyszczone, że zasugerowano rezygnację z aktywności pod gołym niebem. Przez wiele godzin w stolicy Małopolski obowiązywał drugi stopień zagrożenia spowodowanego zanieczyszczonym powietrzem. 

Smog w Polsce: w których miastach powietrze jest najgorsze? 

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska powiadomił także o stwierdzonym przekroczeniu poziomu informowania dla pyłu zawieszonego PM10 na stacjach w: Bielsku-Białej (średniodobowo 111 mikrogramów), Goczałkowicach-Zdrój (107 mikrogramów), Katowicach - stacja komunikacyjna przy autostradzie A4 (109 mikrogramów), Ustroniu (105 mikrogramów) oraz Żywcu (105 mikrogramów).

Czytaj więcej

W tych miastach Polski smog truje najbardziej

Z rankingu serwisu IQair wynika także, że w piątek rano Kraków znalazł się w pierwszej szóstce miejsc z najgorszym powietrzem na świecie. Ostrzeżenia o skażonym szkodliwymi związkami powietrzu dostali też mieszkańcy Tarnowa oraz powiatów nowotarskiego i tatrzańskiego. Zgodnie z informacją stężenie pyłu zawieszonego PM10 ma przekroczyć 150 µg/m.

W Kalwarii Zebrzydowskiej w województwie małopolskim wskaźnik Airly CAQI, który uwzględnia między innymi stężenie pyłów PM1, PM2.5 oraz PM10 wynosił 135 – poziom zanieczyszczeń był więc "ekstremalnie wysoki". Stężenie pyłu PM2.5 wynosiło tam 186 µg/m sześc., a pyłu PM10 258 µg/m sześc. Wskazane przez WHO normy dobowe przekroczono zatem odpowiednio 12,39- oraz 5,72-krotnie.  

Prognozowane na piątek przekroczenia poziomu informowania dla pyłu zawieszonego PM10 obejmują miasta: Gliwice, Zabrze, Bytom, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Świętochłowice, Katowice, Chorzów, Mysłowice, Siemianowice Śląskie, Tychy, Rybnik, Żory, Jastrzębie-Zdrój, Bielsko-Biała. Na liście uwzględniono również powiaty: gliwicki, tarnogórski, bieruńsko-lędziński, raciborski, rybnicki, mikołowski, wodzisławski, pszczyński, bielski, cieszyński i żywiecki.

W piątek poza Polską nigdzie w Europie jakość powietrza nie została określona jako "ekstremalnie zła”. Dane serwisu Airly wskazują także, że na tle Europy jakość powietrza w Polsce była w piątek o poranku najgorsza.

Czytaj więcej

Smog znów truje Polskę. W niektórych przypadkach normy przekroczone o 1300 proc.

Dlaczego smog w Polsce nasila się zimą?  

Pory roku, a także towarzyszące im warunki atmosferyczne mają ogromny wpływ na poziom zanieczyszczeń w powietrzu. Zimą powietrze jest gęstsze i porusza się wolniej niż ciepłe, co sprawia, że wychwytuje i zatrzymuje one zanieczyszczenia, przez co utrzymują się one znacznie dłużej niż latem. Zimne powietrze jest także zwykle bardziej suche, gdyż nie może zatrzymać tak dużej ilości wilgoci jak powietrze ciepłe. Zawiera ono również więcej zanieczyszczeń, co powoduje większe trudności w oddychaniu niż latem, gdy powietrze jest bardziej ruchliwe.

Te czynniki atmosferyczne sprawiają, że duże miasta walczą z uporczywym smogiem przez całą zimę. Na obniżoną jakość powietrza w zimowych miesiącach wpływa jednak nie tylko pogoda – zmieniają się wówczas także nasze przyzwyczajenia, które niejednokrotnie skutkują zwiększoną produkcją zanieczyszczeń. Jest to między innymi zostawianie odpalonego samochodu w celu rozgrzania, sezon grzewczy, który wiąże się ze spalaniem węgla, palenie w kominku czy zwiększone zapotrzebowanie na energię w dużych fabrykach i firmach.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska od 11 października 2019 roku alarm smogowy jest ogłaszany przy przekroczeniu w ciągu doby średniej wartości 150 mikrogramów na metr sześc. dla pyłu PM10. Wcześniej było to 300 mikrogramów. Poziom informowania – 100 mikrogramów – to dwukrotne przekroczenie dobowej normy jakości powietrza, ustalonej dla pyłu PM10 na 50 mikrogramów. Limit dni w ciągu roku z przekroczoną normą jakości powietrza (średnio 50 mikrogramów pyłu PM10 na metr sześc. w ciągu doby) wynosi zgodnie z przepisami 35. 

Główny Inspektorat Ochrony środowiska przedstawił dane, z których wynika, że w całym ubiegłym roku najgorsze powietrze w Polsce występowało w Nowej Rudzie. Normę dobowego stężenia pyłu PM10 przekroczono tam aż 95 razy. Na podium znalazły się też Sucha Beskidzka i Pszczyna. Dalsze miejsca rankingu zajęły kolejno: Żywiec, Nowy Targ, Nowy Sącz, Wodzisław Śląski, Nowe Miasto Lubawskie, Radomsko i Zduńska Wola. 

Z danych Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska wynika, że z powodu zanieczyszczeń powietrza co roku w Polsce umiera przedwcześnie ok. 45 tys. osób. Smog bezpośrednio przyczynia się do pogorszenia zdrowia ludzi.

Polska wciąż przoduje w rankingach miejsc z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. Sytuacja jest na tyle zła, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa zmuszone było rozesłać alerty do tysięcy Polaków, żyjących w najbardziej zanieczyszczonych regionach kraju. W czwartek ostrzeżenia o skażonym szkodliwymi związkami powietrzu otrzymali między innymi mieszkańcy Krakowa oraz dwóch sąsiednich powiatów. Powietrze było na tyle zanieczyszczone, że zasugerowano rezygnację z aktywności pod gołym niebem. Przez wiele godzin w stolicy Małopolski obowiązywał drugi stopień zagrożenia spowodowanego zanieczyszczonym powietrzem. 

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Smog
Smog w Polsce bardziej uderza w kobiety. Zaskakujące ustalenia polskich badaczy
Smog
Zaskakujący efekt poprawy jakości powietrza: Ziemia ociepla się jeszcze szybciej
Smog
Nowa „stolica smogu” w Europie. Lekarze i eksperci apelują o pilne działanie
Smog
Polski sukces w walce ze smogiem. Czego uczy przykład miasta pod Warszawą?
Smog
Ranking jakości powietrza na świecie. Turystyczny raj z najgorszym wynikiem