Dwanaście lat i na emeryturę

Od tego roku weszły w życie zmiany dotyczące wojskowych. Część z nich wprowadzano jako zachętę dla kobiet do wstępowania do armii. Pojawiło się m.in. prawo do urlopu wychowawczego – w art. 65a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=278814]ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (DzU z 2008 r. nr 141, poz. 892)[/link]. Prawo do niego ma żołnierz zawodowy – zarówno kobieta, jak i mężczyzna.

[srodtytul]Liczy się do służby[/srodtytul]

Urlop ten w korzystny sposób zaliczany jest do okresu służby na potrzeby emerytalne. Emerytura wojskowa przysługuje zwolnionemu żołnierzowi, który ma 15 lat służby. Zgodnie z art. 12a. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172009]ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (DzU z 2004 r. nr 8, poz. 66)[/link], do okresów służby wojskowej, od których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, zalicza się okres urlopu wychowawczego w wymiarze łącznym nie większym niż trzy lata.

Zwrócił na to uwagę rzecznik praw obywatelskich w złożonym w tym roku do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie konstytucyjności zasad przyznawania emerytur mundurowych (zob. ramka).

W powszechnym systemie urlop wychowawczy zaliczany jest do ogólnego stażu ubezpieczeniowego, ale nie jest uwzględniany w stażu wymaganym do nabycia wcześniejszych uprawnień emerytalnych. Nie wlicza się więc go do 15 lat pracy w szczególnych warunkach albo charakterze (dla emerytur wcześniejszych i pomostowych) ani do 20 lat „z kredą przy tablicy” dla nauczycieli występujących o nauczycielskie świadczenia kompensacyjne.

– Żołnierze mężczyźni raczej nie będą korzystać z wychowawczego, bo nie będzie to dobrze widziane. Poza tym nie wezmą bezpłatnego wolnego, bo zwykle zarabiają więcej od swych żon. To raczej ukłon w stronę kobiet-żołnierzy – przyznaje anonimowo kapitan, jeden z policjantów.

[srodtytul]Raczej dla kobiet[/srodtytul]

Pań w styczniu 2010 r. było w wojsku 1549 (rok wcześniej – 1100). Kolejne 400 w szkołach wojskowych.

– Urlop wychowawczy przysługiwał także przed 2003 r. To fakt, że jest korzystnie zaliczany na potrzeby emerytalne. Ma jednak inne wady – mówi komandor Bożena Szubińska, pełnomocnik MON ds. wojskowej służby kobiet. Jakie? Żołnierzom przysługuje także zwolnienie od zajęć służbowych w razie konieczności sprawowania opieki nad najbliższymi – 50 dni w roku, a w uzasadnionych wypadkach – do dziesięciu miesięcy. Przed nowelizacją przepisów to odpłatne zwolnienie było wykorzystywane jako substytut urlopu wychowawczego. Teraz jest to niemożliwe. § 22 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=337957]rozporządzenia z 30 grudnia 2009 r. w sprawie urlopów żołnierzy zawodowych (DzU z 2010 r. nr 2, poz. 9)[/link] mówi bowiem, że zwolnienia na opiekę nie udziela się, jeżeli żołnierzowi można udzielić urlopu macierzyńskiego albo wychowawczego.

– Jeśli dziecko do lat czterech zachoruje i nie ma komu się nim zająć, to rodzic żołnierz zamiast zwolnienia na opiekę musi brać wychowawczy. W ten sposób nie dość, że ogranicza się możliwość sprawowania opieki nad dzieckiem, to jeszcze zmusza żołnierzy do korzystania z bezpłatnego wolnego – zauważa Szubińska.

MON wyjaśnia, że nie było jeszcze żołnierza, który miałby zaliczony na podstawie art. 12a ustawy urlop wychowawczy do wysługi emerytalnej.