Strażnik może strzelać do uciekającego z konwoju

Blisko 30-tysięczną rzeszę funkcjonariuszy Służby Więziennej od dziś czekają duże zmiany [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=353067](DzU nr 79, poz. 523)[/link]. Ustawa po nowemu kształtuje zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej; wprowadza oświadczenia majątkowe dla więzienników i wprost zakazuje im prywatnych kontaktów ze skazanymi. Daje prawo do częstszego używania broni i paralizatorów (szerzej patrz obok). Służba dostaje też własne święto (8 lutego), znak graficzny i sztandar.

[srodtytul]Pod lupą[/srodtytul]

– Nowe przepisy były potrzebne, bo dotychczasowa ustawa ma 14 lat i nie przystaje do rzeczywistości – mówi „Rz” płk Kajetan Dubiel, dyrektor generalny Służby Więziennej.

– Pojawiają się w niej jasne zasady etyki zawodowej oraz normy postępowania i zachowania funkcjonariuszy.

W grę wchodzą różnego rodzaju ograniczenia. Funkcjonariuszom nie wolno uczestniczyć w działalności, która podważa ich autorytet urzędowy lub w której wykorzystuje się informacje o charakterze służbowym do celów prywatnych. Zabronione są kontakty prywatne ze skazanymi.

Funkcjonariusze, którzy narzekają na niskie zarobki i są zmuszeni do dorabiania, muszą uważać. Na podjęcie dodatkowej pracy potrzebna będzie już teraz zgoda przełożonego. To nie jest jedyne zastrzeżenie, jakie w tej sprawie się pojawia. Takie zatrudnienie nie może naruszać prestiżu służby, podważać zaufania ani też zakłócać wykonywania obowiązków.

Dla przejrzystości ustawa wprowadza ponadto zakaz wspólnej pracy małżonków i osób bliskich, a więzienników zobowiązuje do składania corocznych oświadczeń majątkowych. W grę wchodzi nie tylko majątek odrębny funkcjonariusza, ale także objęty wspólnością małżeńską.

Od dziś trudniej też będzie trafić do służby. [b]Nie wystarczy już czysta kartoteka karna, polskie obywatelstwo i pełnia praw publicznych. Trzeba się cieszyć nieposzlakowaną opinią i dawać rękojmię zachowania tajemnicy. [/b]

Więziennicy muszą się też dokształcać. Na ich potrzeby powstanie centralny ośrodek szkolenia SW (a ukończenie szkolenia będzie przepustką do wyższego stanowiska służbowego). Trzeba też będzie zadbać o lepszą kondycję fizyczną i psychiczną. Funkcjonariusze częściej więc będą jeździć na obozy kondycyjne.

Nowa ustawa ma również poprawić bezpieczeństwo w kryminałach. W związku z tym przyznano więziennikom prawo do częstszego niż dziś używania broni. Chodzi o wszelkie sytuacje związane z udaremnianiem ucieczki więźnia podczas konwojowania.

[srodtytul]Sądy się nie sprawdziły[/srodtytul]

Od dziś przestają też istnieć dotychczasowe sądy dyscyplinarne.

Powód? Nie sprawdziły się w praktyce – to powszechna opinia. W składzie takiego sądu rzadko pojawiali się prawnicy, dlatego też trafność orzeczeń i ich prawidłowość była wątpliwa. Dowodzą tego statystyki.

– W 2007 r. na 22 orzeczenia sądów dyscyplinarnych uchylono cztery, a zmieniono sześć – podaje Luiza Sałapa, rzeczniczka więziennictwa.

Dwa lata później było podobnie: na 25 zapadłych orzeczeń zmieniono siedem i uchylono cztery. Rok temu wyniki były zbliżone.

Teraz zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej będą bardziej przejrzyste. Sprawą zajmie się przełożony. Lada dzień pojawi się także niezależny rzecznik dyscyplinarny, a w trakcie postępowania winny więziennik, chcąc uniknąć mozolnej procedury, będzie mógł dobrowolnie się poddać karze.

Nowa ustawa przesądza także, iż po 15 latach służby funkcjonariusze nabywają prawo do emerytury, oraz wprowadza tzw. szeroki rozkaz personalny. Oznacza on, że dyrektorzy kryminałów mogą awansować, przenosić i przesuwać podległych im funkcjonariuszy.

[ramka][b]Przepisy dla kadry[/b]

- funkcjonariusz SW nie może należeć do partii politycznej

- w SW może działać tylko jeden związek zawodowy zrzeszający funkcjonariuszy; związek ten nie ma prawa do strajku

- funkcjonariusz trafia do służby na podstawie mianowania

- służba przygotowawcza trwa dwa lata