Kogo wójt nie będzie mógł awansować na urzędnika

Zakaz powierzania obowiązków sekretarza innemu pracownikowi urzędu gminy czy starostwa; obligatoryjne rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem skazanym prawomocnym wyrokiem sądu; ograniczenie możliwości awansowania pracowników samorządowych; objęcie przepisami ustawy burmistrzów dzielnic m.st. Warszawy oraz ich zastępców. Te i inne ważne zmiany wprowadza uchwalona w ostatni piątek przez Sejm nowelizacja ustawy o pracownikach samorządowych.

Nowa definicja

Najważniejszą  jednak zmianą jest nadanie nowego brzmienia art. 12 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. Przepis ten definiuje wolne stanowisko urzędnicze. A w połączeniu z art. 20 ustawy (awans wewnętrzny) wprowadza wyjątek od zasady, że wolne stanowisko obsadza się wyłącznie w drodze konkursu.

– Nareszcie ustawodawca wyeliminował najgłośniejszą wadę trybu naboru – mówi Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Szkoda, że jednocześnie nie zdecydował się na wprowadzenie choćby najskromniejszej  sądowej kontroli nad prawidłowością przeprowadzania konkursów – dodaje.

Obecnie wolne jest m.in. takie stanowisko np. w urzędzie gminy, na które nie został przeniesiony inny pracownik samorządowy tej jednostki. Taka redakcja dopuszcza zatem możliwość awansowania na   urzędnika także zatrudnionych na stanowiskach pomocniczych i obsługi, doradców i asystentów.

Uchwalona nowelizacja taką możliwość blokuje. Wprowadza  zamiast niej awans wewnętrzny w ramach tej samej grupy stanowisk. Oznacza to, że na stanowisko urzędnicze będzie można awansować jedynie innego urzędnika. Pracownika zatrudnionego na stanowisku pomocniczym i obsługi awansować zaś będzie można jedynie na inne stanowisko pomocnicze i obsługi.

– Mam wątpliwości, czy uchwalona przez Sejm regulacja jest zgodna z konstytucją – mówi prof. Andrzej Szewc. – Nowelizacja  bez uzasadnionego powodu różnicuje pracowników samorządowych, wprowadza kasty pracownicze, a asystentom i doradcom w ogóle odbiera możliwość awansu – komentuje prof. Szewc.

Bez skazanych

Urzędnikiem ani też doradcą czy asystentem nie będzie mogła być osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Jednocześnie nowelizacja wprowadza obligatoryjność rozwiązania stosunku pracy ze skazanym. – To krok w dobrym kierunku – mówi   Stefan Płażek. – Dotychczas nie było prawnych szans na wyrzucenie kryminalisty np. z zarządu powiatu czy województwa – dodaje ekspert.

I ta regulacja ma jednak  mankament: brakuje taniego i dobrego mechanizmu sprawdzania niekaralności.

– Proponuję wprowadzić stosowną rubryczkę do oświadczenia majątkowego – mówi Stefan Płażek.

Kontrowersyjnym rozwiązaniem przewidzianym w nowelizacji jest całkowity zakaz powierzania obowiązków sekretarza innemu urzędnikowi gminy  czy starostwa.

– Takie rozwiązanie może okazać się niekorzystne – mówi prof. Andrzej Szewc. – Kto będzie pełnił tę funkcję np. w czasie długotrwałej choroby sekretarza? – pyta ekspert.

W zasadność rozwiązania wątpią również posłowie.

– Obsadzenie stanowiska sekretarza może być kłopotliwe, zwłaszcza w małych gminach – mówi Piotr Szeliga, poseł Solidarnej Polski. – Czy wójtom uda się znaleźć odpowiednie osoby, zwłaszcza  że nie wiadomo, czy okres pełnienia obowiązków sekretarza można zaliczyć do wymaganego, dwuletniego stażu na stanowisku kierowniczym w administracji samorządowej – zastanawia się poseł.

Konkursy na sekretarzy samorządy mają przeprowadzić w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy. Nastąpi to pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl

Referendum lokalne – ważne zmiany

O czym rozstrzygną mieszkańcy

14 grudnia 2012 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o referendum lokalnym. Stanowi ona wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r., w którym TK stwierdził, że przepisy nie mogą  pozbawiać członków wspólnoty samorządowej prawa do wyrażania w drodze referendum stanowiska w istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych czy kulturowych więzi łączących tę wspólnotę,  niezastrzeżonych do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych (sygn. K 30/02). Z inicjatywy Senatu wyrok znalazł odzwierciedlenie w przepisach ustawowych. Nowelizacja stanowi, że referendum może rozstrzygać także o sprawach wspólnoty  mieszczących się w obszarze zadań i kompetencji organów danej jednostki (np. gminy). Oczywiście w drodze referendum nadal można odwołać lokalne władze czy zadecydować o samoopodatkowaniu mieszkańców.