Budżety szpitali na lekarstwa muszą się zwiększyć - wynik ustawy refundacyjnej

Obowiązująca od 1 stycznia ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych będzie miała znaczący wpływ na politykę lekową szpitali.

W art. 49 zawarty jest zakaz stosowania wszelkich zachęt odnoszących się do farmaceutyków refundowanych. Oznacza to, że producenci medykamentów i hurtownicy nie mogą zachęcać do zakupu swoich produktów, oferując rabaty, promocje czy upusty.

Co więcej, firmy farmaceutyczne nie mogą na gruncie nowych przepisów udzielać darowizn z leków. Przepis jest niejednoznaczny, ale Jakub Gołąb, rzecznik prasowy resortu zdrowia, wyjaśnia, że działanie firmy farmaceutycznej i szpitala będzie nielegalne, jeśli w zamian za darmowe leki dyrektor placówki zobowiąże się, że będzie stale kupował farmaceutyki u tego samego dostawcy.

Powodem zmian, dla których powstał art. 49, było zjawisko marnotrawienia leków. W uzasadnieniu do ustawy refundacyjnej urzędnicy podkreślali, że zarówno pacjenci, jak i lecznice kupują za dużo medykamentów, które i tak się później przeterminowują i trafiają do utylizacji.

Ceny leków szpitalnych mają charakter maksymalny

– Część szpitali rzeczywiście nabywa więcej leków, niż to wynika z ich bieżących potrzeb, tworząc zapasy. Jeśli szpital jest zadłużony, dodatkowo komplikuje to jego funkcjonowanie, ponieważ pieniądze na farmaceutyki zamrażane są na kilka tygodni albo nawet miesięcy – mówi Tomasz Kopiec, prezes firmy doradczej A.M.G. Finanse.

Jednocześnie, jak podkreśla Tadeusz Jędrzejczyk, zastępca dyrektora w gdańskim Uniwersyteckim Centrum Klinicznym, celem zmian było uszczelnienie systemu refundacji, ale lecznice i chorzy mogą na tym stracić.

– Darowizna to bardzo atrakcyjne wsparcie dla szpitala, bo koncern farmaceutyczny mógł podarować innowacyjny i drogi lek, który mógł rzeczywiście pomóc np. pacjentowi z nowotworem. Ponadto darmowe leki odciążały budżet szpitala – zwraca uwagę dyrektor Jędrzejczyk. Koncerny też miały korzyści z darowizn. Czasami ich przedstawiciele chcieli pomóc nieuleczalnie choremu pacjentowi, oferując mu za pośrednictwem szpitala innowacyjny farmaceutyk do wypróbowania. Czasami, niestety, kiedy okazywało się, że lek pomaga pacjentowi, koncern wycofywał się z darowizny, a uzależniony od jego produktu chory musiał go dalej kupować.

Do polityki lekowej szpitali nie odnosi się natomiast zasada ustawy refundacyjnej, którą jest sztywna cena leku dostarczanego przez hurtownię np. aptece. Takich samych zasad koncern farmaceutyczny nie musi stosować w stosunku do lecznic.

– Ostatecznie uznano, że ustawa refundacyjna ustanawia w tym zakresie wyjątek. Ceny leków szpitalnych są więc maksymalne, co potwierdzili publicznie przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia – wyjaśnia adwokat Paulina Kieszkowska-Knapik. Oznacza to, że szpitale mogą kupować medykamenty taniej niż urzędowa cena zbytu i po 1 stycznia 2012 r. nic się tu nie zmieniło. Przedstawiciele resortu zdrowia uzasadniali, że trzeba pozostawić tę zasadę, bo lecznice często kupują leki w wyniku przetargów lub grupowo.

Przypomnijmy natomiast, że naczelna zasada ustawy refundacyjnej polega na tym, że cena leku jest sztywna, czyli taka sama w każdej aptece.