Kąpieliska: najpierw wpis do rejestru, a potem kontrola samorządu

Kąpieliska, to wyznaczone i oznakowane fragmenty wód, wykorzystywane przez dużą liczbę osób, określone w uchwale rady gminy w sprawie wykazu kąpielisk (jeśli nie wydano dla nich stałego zakazu kąpieli). Zgodnie z art. 34b ust. 5 ustawy – Prawo wodne – wójt, burmistrz lub prezydent miasta wpisuje je do ewidencji kąpielisk (lub aktualizuje taki wpis) w terminie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie wykazu kąpielisk na terenie gminy lub na polskich obszarach morskich przyległych do danej gminy.

Przykład

W urzędzie gminy Sopot kąpieliska objęte wykazem kąpielisk na 2012 r. i 2013 r. wraz z informacjami o bieżących ocenach jakości wody zostały wpisane do ewidencji kąpielisk: 19 września 2012 r. i 11 kwietnia 2014 r., tj. po upływie czterech miesięcy oraz ponad dziesięć miesięcy od podjęcia uchwał w sprawie wykazu kąpielisk. Było to niezgodne z art. 34b ust. 5 ustawy – Prawo wodne.

Na podstawie: wyników kontroli NIK nr ewid. 188/2014/P/14/ /056/KSI

Kąpieliskiem nie są: baseny, zamknięte zbiorniki wodne podlegające oczyszczaniu lub wykorzystywaniu w celach terapeutycznych oraz sztuczne, zamknięte zbiorniki wodne, oddzielone od wód powierzchniowych i wód podziemnych.

Z kolei miejscami wyznaczonymi do kąpieli są obszary przeznaczone do wypoczynku nad wodą, które nie są tym samym co kąpieliska, a więc nie jest wymagane składanie wniosków o umieszczenie ich w wykazie przez organy wykonawcze gminy.

Dokładne informacje

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzi i aktualizuje ewidencję kąpielisk.

Organizator kąpieliska jest obowiązany niezwłocznie zgłosić zmianę danych zawartych w takiej ewidencji. Dokumentację stanowiącą podstawę wpisu do ewidencji kąpielisk przechowuje się przez okres pięciu lat od dnia wpisu.

W ewidencji kąpielisk zamieszcza się w szczególności:

- dane zawarte w dokumentacji związanej z wnioskiem o umieszczenie określonego miejsca w wykazie kąpielisk,

- kod i nazwę gminy zgodnie z nomenklaturą jednostek terytorialnych dla celów statystycznych;

- opis granic kąpieliska za pomocą współrzędnych geograficznych w układzie WGS84 (zbiór parametrów określających wielkość i kształt Ziemi oraz właściwości jej potencjału grawitacyjnego), na obowiązującym podkładzie map topograficznych lub ortofotomap z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma obowiązek nieodpłatnie przekazywać informacje zawarte w ewidencji kąpielisk na wniosek właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami.

Wymogi sanitarne

Jakość wody w kąpielisku powinna odpowiadać ściśle określonym wymaganiom. Ustalone one zostały w rozporządzenie ministra zdrowia z 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Takie same standardy obowiązują w miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Przy czym w porównaniu z kąpieliskami inaczej wygląda częstotliwość i sposób przeprowadzania badań wody.

Przykład

W Płocku w 2012 r. zaplanowano i wykonano badanie wody kąpieliska na zalewie Sobótka jeden raz przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego, w ramach kontroli urzędowej inspekcji sanitarnej i dwa razy w trakcie sezonu, w ramach kontroli wewnętrznej organizatora kąpieliska. W 2013 r. zaplanowano wykonanie badań jeden raz przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego i dwa razy w jego trakcie, natomiast wykonano jedno badanie przed sezonem kąpielowym i trzy w jego trakcie. Pracownik urzędu miasta wyjaśnił, że miejski zespół obiektów sportowych w Płocku corocznie pisemnie przedstawiał inspekcji sanitarnej w Płocku harmonogram poboru próbek wody do zatwierdzenia. Z uwagi na fakt, że inspekcja nie wnosiła żadnych uwag co do liczby poborów próbek, opracowane harmonogramy przyjmowano jako prawidłowe.

Na podstawie wyników kontroli NIK nr ewid. 188/2014/P/14/056/KSI

Państwowy powiatowy inspektor sanitarny ma obowiązek nieodpłatnie, i niezwłocznie przekazywać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta informacje dotyczące oceny jakości wody w kąpielisku oraz w miejscu wykorzystywanym do kąpieli, a także o klasyfikacji wody. Dane te muszą być niezwłocznie zamieszczone w ewidencji kąpielisk.

Kąpielisko może funkcjonować, jeżeli jakość wody w nim została sklasyfikowana przez inspekcje sanitarną co najmniej jako dostateczna w oparciu o rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach.

Jeżeli jakość wody w kąpielisku została zakwalifikowana jako niedostateczna, kąpielisko może funkcjonować pod warunkiem podjęcia działań mających na celu:

- ochronę zdrowia ludzkiego i poprawę jakości wody, w tym wprowadzenia zakazu kąpieli w danym sezonie kąpielowym albo tymczasowego zakazu kąpieli;

- ustalenie przyczyn nieosiągnięcia dostatecznej klasyfikacji jakości wody w kąpielisku,

- zapobieżenie, zmniejszenie lub wyeliminowanie przyczyn zanieczyszczenia,

- przekazanie społeczeństwu informacji dotyczącej jakości wody w kąpielisku w sposób niebudzący wątpliwości co do stwierdzonych zagrożeń.

Państwowy powiatowy inspektor sanitarny wprowadza stały zakaz kąpieli, w przypadku gdy jakość wody w kąpielisku została zaklasyfikowana jako niedostateczna w pięciu kolejnych sezonach kąpielowych. Państwowa Inspekcja Sanitarna gromadzi, weryfikuje, analizuje i ocenia dane uzyskane w wyniku kontroli jakości wody w kąpielisku.

Troska o bezpieczeństwo

Gmina, która jest organizatorem miejsc do wypoczynku nad wodą musi zapewnić bezpieczeństwo na takich obszarach. We współpracy z policją i Wodnym Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym powinna przeprowadzić analizę występowania zagrożeń bezpieczeństwa osób wykorzystujących te miejsca do uprawiania sportu lub rekreacji. Należy oznakować i zabezpieczyć tereny, obiekty, urządzenia przeznaczone do kąpieli i pływania, oznakować miejsca niebezpieczne, a także wytyczyć strefy dla umiejących i nieumiejących pływać. Trzeba też wyposażyć ten teren w sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze.

Przykład

Wójt gminy Miłki nie przeprowadzał wymaganej art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych analizy zagrożeń na obszarach wodnych wykorzystywanych do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji. Wyjaśnił to tym, że na terenie gminy nie dochodziło do utonięć, a ruch w miejscach wykorzystywanych do kąpieli, których organizatorem była gmina, oraz w innych miejscach zwyczajowo używanych do kąpieli był ograniczony, ponieważ znajdowały się na bocznych odnogach Wielkich Jezior Mazurskich i dostęp do nich był utrudniony. W Gminie Miłki, siedem tzw. dzikich kąpielisk spośród kilkuset funkcjonujących na jej terenie, oznakowano tablicami o zakazie kąpieli. Jak wyjaśnił wójt, dzikie kąpieliska powstają niemal w każdym miejscu, gdzie jest dostęp do jeziora i nie są one ewidencjonowane ani oznakowane ze względu na ich dużą liczbę. W celu poprawy bezpieczeństwa na akwenach wodnych na stronie internetowej gminy podawane są informacje o zagrożeniach wynikających z kąpieli w miejscach niedozwolonych.

Na podstawie: wyników kontroli NIK nr ewid. 188/2014/P/14/056/KSI

Przy kąpielisku i w miejscu przeznaczonym do kąpieli muszą przebywać ratownicy. I tak w przypadku:

- kąpielisk nad jeziorami i rzekami na każde 100 m linii brzegowej – musi przebywać jeden ratownik wodny od strony lądu i jeden ratownik wodny od strony lustra wody – na łodzi lub na platformie umożliwiającej obserwację i umieszczonej poza strefą dla umiejących pływać,

- kąpielisk nadmorskich na każde 100 m linii brzegowej – muszą przebywać trzyosobowe zespoły ratowników wodnych, w tym co najmniej jeden od strony lustra wody;

- miejscach przeznaczonych do kąpieli – dwóch ratowników wodnych.

Więcej na temat organizacji kąpielisk: www.sk.gis.gov.pl

podstawa prawna: Art. 34a–34j, 163–163d ustawy z 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 469)