- Po wniesieniu przez stronę zażalenia na postanowienie, organ II instancji uchylił zaskarżone postanowienie w całości i przekazał kwestię będącą przedmiotem postanowienia do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Czy strona może wnieść sprzeciw od tego postanowienia organu II instancji?
Nie.
Zgodnie z art. 144 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) w sprawach nieuregulowanych w art. 141-143 k.p.a. do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań. Odnosi się to m.in. do art. 138 § 2 k.p.a. dotyczącego wydania decyzji kasacyjnej. Zgodnie z tym przepisem organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, gdy ta decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie (por. także art. 138 § 2a-2b k.p.a.). W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lipca 2017 r. (sygn. II OSK 2934/15, LEX nr 2336823) zwrócono uwagę, że art. 138 § 2 w związku z art. 144 k.p.a. ma zastosowanie do rozpoznania zażaleń na postanowienia. W przypadku, gdy rozpoznający zażalenie organ wyższego stopnia stwierdzi, że organ I instancji nie ustalił okoliczności faktycznych przesądzających o rozstrzygnięciu zażalenia, w związku z czym zachodzi konieczność ustalenia stanu faktycznego w tym zakresie, uchyla postanowienie i przekazuje jego rozpoznanie i rozstrzygnięcie do organu I instancji.
Od decyzji kasacyjnej nie przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, ale strona niezadowolona z tej decyzji może wnieść od niej sprzeciw. Zagadnienia te regulują art. 64a-64e i art. 151a ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a.). Sprzeciw wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji (art. 64c § 1 p.p.s.a.). Rozpoznając sprzeciw, sąd ocenia tylko istnienie przesłanek do wydania decyzji kasacyjnej (art. 64e p.p.s.a.). W przypadku uwzględnienia sprzeciwu sąd uchyla decyzję w całości, a w razie nieuwzględnienia sprzeciwu – oddala sprzeciw (por. art. 151a p.p.s.a.).
W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że od postanowienia organu II instancji wydanego na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. w zw. z art. 144 k.p.a. nie przysługuje sprzeciw (por. np. wyrok NSA z 13 marca 2019 r., sygn. II OSK 3583/18, LEX nr 2671263). Zwraca się uwagę, że art. 64a p.p.s.a. wprost odnosi się tylko do decyzji (a nie postanowień) wydanych na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. Ustawodawca na gruncie p.p.s.a. rozróżnia pojęcia: postanowienie i decyzja. Skoro uregulował instytucję sprzeciwu wyłącznie od decyzji, to nie można przepisów o sprzeciwie od decyzji kasacyjnych stosować do postanowień kasacyjnych.
