Trybunał UE: Polska naruszyła unijne prawo ws. sędziów SN

Polska naruszyła unijne prawo obniżając wiek emerytalny polskich sędziów Sądu Najwyższego - orzekł unijny Trybunał Sprawiedliwości w sprawie skargi Komisji Europejskiej na Polskę na ustawę o SN.

Aktualizacja: 24.06.2019 14:54 Publikacja: 24.06.2019 14:29

Trybunał UE: Polska naruszyła unijne prawo ws. sędziów SN

Foto: 123RF

Sprawa dotyczy ustawy z lipca 2017 r., która ustanowiła nowe zasady  przechodzenia w stan spoczynku przez polskich sędziów. Zgodnie z nimi, wiek przejścia w stan spoczynku dla sędziów sądów powszechnych, sędziów Sądu Najwyższego i prokuratorów został obniżony do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, chociaż wcześniej wynosił on 67 lat dla obu płci.

Czytaj także:

Co nas obchodzą sędziowskie emerytury i różnica wieku

Rzecznik TSUE: Polska złamała prawo obniżając wiek emerytalny sędziów

TSUE w Luksemburgu bada przepisy o wieku emerytalnym sędziów

KE zaskarżyła ustawę w październiku 2018 roku i poprosiła jednocześnie, żeby unijny Trybunał zarządził tzw. środki tymczasowe. Czyli nakazał Polsce wstrzymanie się z wysyłaniem sędziów na emeryturę do czasu wydania przez TS ostatecznego wyroku. Trybunał tak zrobił. Polska w międzyczasie sama zmieniła ten przepis i zaapelowała do Komisji o wycofanie skargi jako bezzasadnej. Ta jednak odmówiła uznając, że werdykt jest potrzebny, żeby rozwiać wszelkie wątpliwości. Tym bardziej, że Polska mogłaby prawo zmienić po raz kolejny, tak jak to robiła w przeszłości.

Swoją opinię w sprawie zmian w Sądzie Najwyższym ogłosił dwa miesiące temu rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Jewgienij Tanczew. Uznał, że sędziowie SN są nieusuwalni, a próba pozbycia się ich poprzez obniżenie wieku emerytalnego narusza unijne prawo.

Wielka Izba Trybunału uwzględniła dziś to stanowisko.

- Zastosowanie przepisów przewidujących obniżenie wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego do urzędujących sędziów tego sądu nie jest usprawiedliwione prawnie uzasadnionym celem i narusza zasadę nieusuwalności sędziów, która jest nierozerwalnie związana z ich niezawisłością - stwierdził TSUE.

Trybunał odrzucił argument Polski, zgodnie z którym podstawą obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego do 65 lat była wola dostosowania tego wieku do powszechnego wieku emerytalnego obowiązującego dla wszystkich pracowników w Polsce i zoptymalizowania przy tym struktury wiekowej kadr tego sądu.

- Uzasadnienie projektu nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, wprowadzenie nowego mechanizmu zezwalającego Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej na decydowanie w sposób dyskrecjonalny o przedłużeniu tak skróconej czynnej służby sędziego oraz fakt, że rozpatrywane przepisy objęły blisko jedną trzecią urzędujących sędziów tego sądu, w tym Pierwszą Prezes Sądu Najwyższego, której sześcioletnia kadencja, zagwarantowana w Konstytucji, także została skrócona, mogą wzbudzać poważne wątpliwości co do rzeczywistych celów tej reformy - uznał TSUE.

Sędziowie TSUE rozstrzygnęli przy okazji spór kompetencyjny uznając, że Komisja może ingerować w wymiar sprawiedliwości w państwach członkowskich UE.

- Chociaż organizacja wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich należy do kompetencji tych ostatnich, to przy wykonywaniu tej kompetencji państwa członkowskie mają obowiązek dotrzymywać zobowiązań wynikających dla nich z prawa Unii - podkreślił TSUE.

Przypomniał, że państwa członkowskie mają obowiązek ustanowienia środków odwoławczych niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony sądowej, w rozumieniu Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w dziedzinach objętych prawem Unii. Każde państwo członkowskie powinno na podstawie art 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu UE zapewnić, by organy należące – jako „sąd” w rozumieniu prawa Unii – do systemu środków odwoławczych w dziedzinach objętych prawem Unii odpowiadały wymogom takiej ochrony.

- Dla zagwarantowania, by organ taki jak Sąd Najwyższy mógł sam zapewniać tę ochronę, kluczowe jest zachowanie przez ten organ niezależności. W konsekwencji przepisy krajowe zakwestionowane przez Komisję w skardze mogą stanowić przedmiot kontroli pod kątem ich zgodności z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE - stwierdził Trybunał.

Sprawa dotyczy ustawy z lipca 2017 r., która ustanowiła nowe zasady  przechodzenia w stan spoczynku przez polskich sędziów. Zgodnie z nimi, wiek przejścia w stan spoczynku dla sędziów sądów powszechnych, sędziów Sądu Najwyższego i prokuratorów został obniżony do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, chociaż wcześniej wynosił on 67 lat dla obu płci.

Czytaj także:

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego