Nieprofesjonalizm sędziów, obrońców i prokuratorów to, jak wynika z opublikowanego wczoraj przez Forum Obywatelskiego Rozwoju raportu, główna przyczyna niesłusznych skazań w Polsce. Jak temu zaradzić?
Należy dążyć do stałego podnoszenia kwalifikacji profesjonalnych uczestników postępowania karnego oraz wzmocnić mechanizm egzekwujący ich odpowiedzialność – brzmi rekomendacja.
Ujawnione przypadki naruszeń prawa, które doprowadziły do niesłusznego skazania, nie świadczą o całym środowisku sędziów, adwokatów czy prokuratorów – zastrzegają autorzy raportu. A jednak wskazują one, że profesjonaliści mylą się niekiedy w sposób niedopuszczalny. Jako przykład posłużyć może wymierzanie kary powyżej ustawowego zagrożenia, pociąganie do odpowiedzialności karnej, podczas gdy zarzucany czyn stanowił wykroczenie albo sprawca powinien odpowiadać jako nieletni, a także błędna interpretacja przepisów prawa.
Wystąpiły również sytuacje, w których brak należytej staranności podczas identyfikacji oskarżonego doprowadził do skazania osoby innej niż rzeczywisty sprawca przestępstwa.
Niesłuszne skazania nie są więc spowodowane głównie nierzetelnym dowodem prowadzącym do mylnych wniosków. To za sprawą błędu człowieka – sędziego, prokuratora czy obrońcy – polegającego na braku staranności, rutynowym i nieprofesjonalnym podejściu do wykonywanych czynności, najczęściej dochodzi do niesłusznego skazania.