Czy Trybunał Konstytucyjny będzie sam publikował swoje wyroki? Próba odblokowania TK

Zagadnienie to skierował do Trybunału Konstytucyjnego Sąd Okręgowy w Zamościu, rozstrzygając apelację mężczyzny, który prowadził ciągnik rolniczy w stanie nietrzeźwości. Co istotne, już wcześniej stracił on uprawnienia do kierowania pojazdami za jazdę pod wpływem alkoholu. W konsekwencji sąd rejonowy skazał go na karę bezwzględnego pozbawienia wolności, świadczenia pieniężnego oraz dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. I to właśnie ta ostatnia kara stała się kluczowa w tej sprawie.

Trybunał Konstytucyjny eliminuje dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Wyrok TK nieopublikowany

Bowiem przepis, na podstawie którego kara ta została wymierzona, został uznany za niezgodny z konstytucją. W czerwcu 2024 r., jeszcze przed rozprawą apelacyjną w Zamościu, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niekonstytucyjny jest art. 42 § 3 Kodeksu karnego, który obliguje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w przypadku ponownego złapania kierowcy na jeździe po alkoholu.

Czytaj więcej

Prawo karne

Koniec automatycznego dożywotniego zakazu dla kierowców za jazdę po alkoholu

Przepis kodeksu karnego, który nakazuje sądom w przypadku recydywy orzekać z automatu dożywotni z...

Wyrok ten, podobnie jak wiele innych, nie został jednak opublikowany w Dzienniku Ustaw. Przypomnijmy, że odpowiadające za to Rządowe Centrum Legislacji od ponad roku nie publikuje orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego powołując się przy tym na uchwałę Sejmu w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego lat 2015–2023. W rezultacie tego orzeczenia sąd w Zamościu najpierw odroczył rozprawę, a następnie zawiesił postępowanie.

Po interwencji prokuratora i odwieszeniu postępowania, zamojski sędzia orzekający w tej sprawie zdecydował się skierować pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o tzw. neosędziego Pawła Zwolaka, wieloletniego pracownika resortu Zbigniewa Ziobry, którego nazwisko jest wymieniane w mediach w kontekście tzw. afery hejterskiej.

Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Sąd w Zamościu pyta, czy rząd może wydrukować wyrok

Sędzia ten zapytał Trybunał Konstytucyjny, czy zgodny z konstytucją jest przepis ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, który uprawnia RCL do wydawania Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego.

Uzasadniając to zagadnienie, stwierdził że w związku z brakiem publikacji wyroku TK dotyczącego dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, wytworzyła się nowa sytuacja faktyczna i prawna, która jego zdaniem narusza konstytucyjną zasadę współdziałania władz.

Podkreśla przy tym, że konstytucja nie zawiera ustawowej delegacji do określenia podmiotu lub trybu ogłaszania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Zauważa też, że przepis ustawy zasadniczej dotyczący wyroków TK znajduje się w rozdziale „Sądy i Trybunały”.

– A więc systemowo w sposób nieuzasadniony wyprowadzono kompetencje Prezesa Rady Ministrów do decydowania o ogłaszaniu wyroków TK, podczas gdy jest to czynność, która powinna być realizowana bezpośrednio przez władzę sądowniczą. Jest to wyłączna kompetencja władzy sądowniczej, a nie kompetencja organu władzy wykonawczej – twierdzi zamojski sąd.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Dlaczego rząd nie publikuje najnowszych wyroków TK?

Dwa orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wciąż czekają na publikację w Dzienniku Ustaw. W przypad...

Co dalej z publikacją wyroków TK? „Powinna to robić władza sądownicza”

Jego zdaniem przyznanie organowi władzy wykonawczej kompetencji do ogłaszania wyroków TK bezpośrednio i w sposób nieuprawniony ingeruje w zakres władzy sądowniczej. Podkreśla przy tym, że konstytucja nie przewiduje żadnego trybu odmowy lub zaniechania ogłaszania orzeczeń Trybunału. Podstawą do tego nie jest też – jak twierdzi – ubiegłoroczna uchwała Sejmu, niezależnie od jej treści.