Chodzi o tzw. sędziów dublerów: Mariusza Muszyńskiego, Lecha Morawskiego i Henryka Ciocha (a po śmierci dwóch ostatnich - Justyna Piskorskiego i Jarosława Wyrembaka), którzy zostali wybrani do TK przez w listopadzie 2015 r. przez Sejm VIII kadencji, choć Sejm VII kadencji na swoim ostatnim posiedzeniu w październiku 2015 r. wybrał już inne osoby na sędziów w TK. Prezydium Sejmu stwierdziło, że wybór sędziów i uchwały podjęte przez Sejm poprzedniej kadencji zostały podjęte z naruszeniem prawa i w związku z tym są nieważne. Większość środowiska prawniczego nie zgodziła się z tą argumentacją i nie zaakceptowała decyzji nowego Sejmu.
Rzecznik Praw Obywatelskich jako uczestnik postępowań przed Trybunałem Konstytucyjnym w latach 2017-2022 złożył 27 wniosków o wyłączenie od orzekania sędziów, którzy zostali wybrani przez Sejm do Trybunału Konstytucyjnego na już prawidłowo obsadzone stanowiska sędziowskie. Wszystkie te wnioski zostały oddalone.
RPO przypomina, że wadliwość wskazanych wyborów sędziów została potwierdzona w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (wyroki: z dnia 3 grudnia 2015 r., sygn. akt K 34/15, OTK z 2015 r. Nr 11/A, poz. 185; z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt K 35/15, Nr 11/A, poz. 186; z dnia 9 marca 2016 r., sygn. akt K 47/15, OTK-A z 2016 r., poz. 31; z dnia 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt K 39/16, OTK-A z 2016 r.; postanowienie z dnia 7 stycznia 2016 r., sygn. akt U 8/15, OTK-A z 2016 r., poz. 1). Również Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał (wyrok z dnia 7 maja 2021 r. w sprawie Xero Flor sp. z o. o. przeciw Polsce, skarga nr 4907/18), że skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania nie spełnia wymogu „sądu ustanowionego ustawą” w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Czytaj więcej
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że Polska naruszyła prawo do rzetelnego procesu. Chodzi o skład Trybunału Konstytucyjnego, w którym zasiadał sędzia Mariusz Muszyński, wybrany do TK w 2015 r. na miejsce już wcześniej obsadzone.
Ten ostatni wyrok zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z 24 listopada 2021 r. (sygn. akt K 6/21, OTK-A z 2022 r., poz. 9) stwierdził, że art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zakresie, w jakim pojęciem sądu obejmuje Trybunał Konstytucyjny i przyznaje Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka kompetencję do oceny legalności wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego, jest niezgodny z polską konstytucją.
