Elektroniczne postępowanie upominawcze: e-nakaz z papierowym pełnomocnictwem dla komornika

By komornik zajął się e-nakazem, musi dostać papierowe pełnomocnictwo. To sedno dwóch uchwał Sądu Najwyższego z 30 listopada 2011 r.

Wykładnia SN przedłuży znacznie egzekucję tych orzeczeń (sygnatura akt: CZP 66/11).

Problem z wnioskiem

W pierwszym półroczu do komorników wpłynęło 351 tys. e-nakazów wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym. To 16,7 proc. wszystkich spraw, jakie dostali w tym czasie. Proces w całości odbywa się przez portal internetowy E-sądu w Lublinie. Elektronicznie można też zlecić egzekucję orzeczenia komornikowi. Większość ma dostęp do tego portalu, może więc zapoznać się z nakazem i przystąpić do egzekucji. Nie potrzebuje kontaktu z wierzycielem. Zwykle są to dostawcy energii, operatorzy telefoniczni.

W sprawie, którą rozpatrywał SN, Fortis Bank Polska SA reprezentowali pełnomocnicy. Katarzyna K., komornik w Szczecinie, zwróciła wniosek banku o wszczęcie egzekucji, wskazując, że art. 126 § 31 k.p.c, który zwalnia z przedstawienia pełnomocnictwa w elektronicznym postępowaniu, nie odnosi się do postępowania egzekucyjnego. Rozpatrując zażalenie banku, szczeciński Sąd Okręgowy miał wątpliwości, z którymi zwrócił się do SN. Tym bardziej że komornicy i sądy egzekucyjne mają odmienne stanowiska.

Według pierwszego poglądu postępowanie egzekucyjne jest kontynuacją postępowania przed e-sądem, więc powinno mieć taki sam sposób wszczynania: wystarczy jeśli pełnomocnik wskaże komornikowi w e-zawiadomieniu podstawę umocowania (art. 68 k.p.c.). Niezłożenie pełnomocnictwa pisemnego oraz odpisu z KRS nie jest brakiem formalnym elektronicznego wniosku o wszczęcie egzekucji.

– Specyfiką e-procedury jest jej szybkość – przekonywała SN mec. Anna Ornat, pełnomocnik banku. – Przedstawienie papierowego pełnomocnictwa zabiera około miesiąca, gdyż wymaga wysłania pocztą nie tylko pełnomocnictwa, ale też odpisu z KRS i co najmniej 17 zł opłaty.

Drugie stanowisko jest takie, że rygory procedury elektronicznej jako wyjątkowe nie podlegają rozszerzającej wykładni, należy zatem stosować ogólne zasady, a te wymagają przedłożenia komornikowi pisemnego pełnomocnictwa.

Na razie z papierem

I tak uznał SN:

– Pełnomocnik wierzyciela składający do komornika za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego elektroniczne postępowanie upominawcze wniosek o wszczęcie egzekucji ma obowiązek wykazać swoje umocowanie pisemnym pełnomocnictwem.

Jest nadzieja, że te rygory w przyszłym roku zostaną uchylone. Prof. Jacek Gołaczyński, szef zespołu ds. informatyzacji postępowań w Ministerstwie Sprawiedliwości, powiedział „Rz", że w przygotowywanej „informatycznej" noweli k.p.c. będzie przepis, który zwolni z obowiązku przedstawienia papierowego pełnomocnictwa we wszystkich postępowaniach wszczętych elektronicznie.

Opinia: Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej

Wykładnia Sądu Najwyższego wpłynie na zwiększenie kosztów egzekucji oraz jej wydłużenie. Plus zaś może być taki, że sytuacja wszystkich komorników będzie jasna i taka sama, teraz bowiem tam, gdzie sądy wymagały pisemnego pełnomocnictwa, komornicy tracili klientów i ich pozycja rynkowa była gorsza. Problem ma rozwiązać kolejna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego w części egzekucyjnej. Krajowa Rada Komornicza do ostatniej chwili zwracała uwagę na konieczność zmiany przepisów w czasie prac nad ostatnią dużą nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego, ale nasze uwagi nie zostały uwzględnione. Mam nadzieję, że do wszczętych już egzekucji nie będzie trzeba dołączać pełnomocnictw, ale skargi dłużników mogą to wymusić.