Pesel wymagany tylko przy części egzekucji

Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego istotnie ogranicza tzw. peselowską nowelizację. Obowiązujące od zeszłego roku rygory, które mają wyeliminować pomyłki komorników, obejmą tylko sprawy wszczęte po ich wprowadzeniu.

Sposób na pomyłki

O rozstrzygnięcie tej praktycznej kwestii zwrócił się do Sądu Najwyższego Sąd Rejonowy Wrocław-Śródmieście.

Wynikła ona w sprawie, w której bank wystąpił do sądu o uzupełnienie numerem PESEL klauzuli na nakazie zapłaty na jego rzecz. Komornik bowiem, jak większość jego kolegów, nie chciał ryzykować pomyłki. Referendarz odmówił, a SR zwrócił się do SN o rozstrzygnięcie sporu. Rozpatrując zażalenie banku, powziął bowiem wątpliwość, czy obowiązek wskazania numeru PESEL lub NIP dłużnika w klauzuli wykonalności na wyroku dotyczy także spraw wszczętych przed ustanowienia tego rygoru.

Przypomnijmy, że od 7 lipca ubiegłego roku PESEL czy inny numer identyfikacyjny ma  zapobiegać, wprawdzie nielicznym, ale zdarzającym się pomyłkom komorników co do osoby dłużnika. Nie zawsze są one jednak proste do ustalenia. Dlatego nowela kodeksu postępowania cywilnego nałożyła na sąd obowiązek ustalenia PESEL pozwanego. Aby go ustalić, sąd może zażądać od powoda niezbędnych danych. A z powodu jego braku nawet zawiesić postępowanie.

Przepisy, a wchodzi w rachubę kilka aktów, nie przesądziły wyraźnie, czy w sprawach wszczętych wcześniej, w których nie ustalono PESEL, klauzula powinna go mieć. A to dopiero tutaj dochodzi do pomyłek.

–  Jak miałby sąd nadający klauzulę ustalać PESEL, skoro nie ma do tego narzędzi procesowych – zauważyła, referując kolizje poszczególnych regulacji i powstałe z tego powodu zamieszanie, Anna Kozłowska, sędzia SN.

Droga do dualizmu

SN podjął uchwałę, że nadając klauzulę wykonalności orzeczeniu w sprawach wszczętych przed 7 lipca 2013 r., nie wpisuje się PESEL czy innego numeru identyfikującego.

– Uchwała ma duży walor praktyczny. Będzie ułatwieniem dla wierzycieli, np. w naszym sądzie żądaliśmy przedstawienia PESEL przy klauzulowaniu także starych orzeczeń – powiedziała „Rz" Katarzyna Kamińska-Krawczyk, sędzia Sądu Rejonowego Łódź-Widzew, do niedawna zajmującą się sprawami egzekucyjnymi.

– Zawsze uważałem, że starych orzeczeń nie trzeba zaopatrywać w PESEL. Niestety, powstanie dualizm, że jedne będą go mieć, a inne nie, i może trwać nawet kilkanaście lat – zauważa Marcin Łochowski, sędzia cywilny z Sądu Okręgowego Warszawa-Praga. Dodaje, że nie jest entuzjastą PESEL na wyrokach, gdyż nie daje on 100 proc. gwarancji uniknięcia pomyłek.

– Od początku był to nieprzemyślany projekt i stąd zamieszanie, które potwierdza, że droga na skróty prowadzi donikąd – uważa Andrzej Michałowski, adwokat.

Opinia dla „Rz"

Rafał Fronczek prezes Krajowej Rady Komorniczej