Koszt zakupu materiałów obciąży rachunek zysków i strat jednostki dopiero, gdy wytworzone z nich produkty zostaną sprzedane. Będziemy wtedy mówić o koszcie wytworzonych produktów. Zużycie materiałów na własne potrzeby jednostki obciąża jej wynik finansowy od razu. Te dwie zasady należy zachować w pamięci, gdy materiały pierwotnie zakupione do produkcji przeznaczymy na własne potrzeby jednostki.
Wykorzystanie materiałów przez jednostkę gospodarczą może mieć różne przyczyny i, w konsekwencji, różne skutki księgowe. Aby spojrzeć na tę kwestię kompleksowo, powinniśmy rozważyć następujące trzy scenariusze, w celu odpowiedniego ujęcia w księgach rachunkowych transakcji związanych z zakupem materiałów: