Trwają prace nad gruntowną modyfikacją procedury cywilnej. Od 8 stycznia projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw jest w Sejmie. Jednym z jej założeń jest likwidacja wyciągów z ksiąg bankowych jako podstawy do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Znacząco wpłynie to na windykację należności, w szczególności przez instytucje bankowe.
Czytaj także: Nieściągalna wierzytelność w kosztach - wystarczy postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości
Wyciąg z ksiąg
Obecnie, zgodnie z art. 485 § 3 k.p.c., wśród dowodów mogących stanowić samodzielną podstawę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym figuruje wyciąg z ksiąg bankowych, wystawiony na podstawie art. 95 ustawy Prawo bankowe. Jest to dokument, wystawiany przez bank, opieczętowany oraz podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w jego imieniu. W praktyce umożliwia on kierowanie przez instytucje bankowe do sądu pozwu w postępowaniu nakazowym wraz z ww. dokumentem bankowym, co skutkuje wydaniem nakazu zapłaty. Sprzyja szybszemu rozpoznaniu sprawy z powództwa banku i redukuje koszty postępowania. Jest to korzystne zarówno z punktu widzenia wierzyciela, jak i dłużnika, który w przypadku uwzględnienia powództwa zobowiązany jest do zwrotu poniesionych przez powoda kosztów. Wydany nakaz zapłaty stanowi także tytuł zabezpieczający, usprawniający etap egzekucji wierzytelności.
Aktualnie dłużnikowi przysługuje prawo do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty, w terminie 14 dni od doręczenia nakazu zapłaty. Zarzuty podlegają opłacie sądowej w wysokości 3/4 opłaty od pozwu w postępowaniu nakazowym. Procedura wydawania nakazu zapłaty, na podstawie wyciągu z ksiąg banku opiera się więc w głównej mierze na analizie formalnych wymogów bankowego dokumentu prywatnego, bez rozpoznania przez sąd zapisów umowy łączącej strony.
Stanowisko Trybunałów
Analogiczna sytuacja, co do zakresu kognicji sądu oraz formalnego aspektu postępowania miała miejsce w odniesieniu do bankowego tytułu egzekucyjnego i została uznana za niezgodną z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 14 kwietnia 2015 r. (sygn.P 45/12). Zdaniem twórców projektu, argumentacja wskazana w tym wyroku jest aktualna także w zakresie art. 485 § 3 k.p.c. Nowelizacja zakłada więc uchylenie tego przepisu.
