Nie warto utrudniać kontaktu z dzieckiem

To pomysł usprawnienia egzekucji orzeczeń sądów rodzinnych. Nieskuteczność wyroków dotyczących kontaktów z dzieckiem (w praktyce dotyka to głównie ojców) jest powszechnie znana. Projekt zmian w kodeksie cywilnym przygotowała Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przy ministrze sprawiedliwości.

Chodzi o sytuacje, najczęściej po rozwodzie, gdy sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem i o kontaktach, a rodzic, u którego dziecko mieszka, spotkania te uniemożliwia bądź utrudnia.

[srodtytul]Pieniądze zamiast policji[/srodtytul]

Zgodnie z projektem środki przymusu (kurator, policja) służące egzekucji kontaktu rodzica z dzieckiem mają być zupełną ostatecznością, a zasadniczym elementem skłaniającym mają być sankcje pieniężne, i to nie orzekane na rzecz państwa (obecnie: jednorazowo do 1 tys. zł grzywny, która może być powtarzana), ale na rzecz „poszkodowanego” rodzica i bez limitu wysokości (tzw. suma przymusowa). Pomysł jest rodem z Francji, ale stosują go też kraje Beneluksu, zresztą także do egzekucji pieniędzy, np. alimentów.

Pomysł w Polsce budzi jednak sporo kontrowersji.

– Co z tego, że ojciec dostanie zadośćuczynienie? Nie chodzi o pieniądze, ale o kontakty z dzieckiem, rzeczywisty wpływ ojca (drugiego rodzica) na jego wychowanie – wskazuje Ireneusz Dzierżęga, prezes Stowarzyszenia Centrum Praw Ojca i Dziecka. – Problem nie tkwi w obecności kuratora czy nawet policji, która nie musi być w mundurach, ale w ich przeszkoleniu i przygotowaniu do prowadzenia tych delikatnych czynności.

– Jestem sceptyczna zarówno co do stosowania przymusu (który ma liczne wady), jak i sankcji pieniężnych, które zresztą wobec bogatych nie będą skuteczne – powiedziała „Rz” adwokat Anisa Gnacikowska, specjalistka od prawa rodzinnego. – Matki boją się oddawać dziecko ojcu zwykle z obawy, że go nie odda. Dlatego należałoby przygotować np. ośrodki, gdzie na neutralnym gruncie dochodziłoby do kontaktów, zwłaszcza tych pierwszych, które wyegzekwować najtrudniej.

[srodtytul]Nieprzyjazna egzekucja[/srodtytul]

To niejedyny pomysł na uregulowanie kwestii kontaktów rodziców z dzieckiem. Przed kilkoma miesiącami do Sejmu trafił projekt komisji „Przyjazne państwo”, która chce ten problem usprawnić jednym ruchem. Zaproponowano dodanie jednego artykułu, który rozciąga obowiązujące od 2001 r. przepisy dotyczące uprawnień sądu na wypadek konieczności odebrania dziecka (bezprawnie przetrzymywanego) właśnie na egzekwowanie zwyczajnych kontaktów.

Przewidziane w projekcie rygory polegać miałyby na tym, że jeżeli rodzic (w praktyce są to zwykle matki) nie zastosuje się do orzeczenia, to sąd na wniosek (zwykle ojca) zleci kuratorowi sądowemu przymusowe odebranie dziecka, a kurator może się zwrócić o pomoc do policji.

Rząd miał jednak obiekcje co do tego projektu. „Delikatna z natury problematyka wymaga dokładniejszej analizy” – napisano w stanowisku rządu, który zaproponował wstrzymanie prac do czasu przedstawienia projektu Komisji Kodyfikacyjnej. Jej projekt trafi teraz do konsultacji.