Zmiany mają dać sądom możliwość orzekania zgodnie z poczuciem sprawiedliwości i współmiernie do ciężaru winy. Dziś sędziowie dysponują mocno ograniczonymi karami za najpoważniejsze przestępstwa: do 15 lat pozbawienia wolności, osobną karą 25 lat więzienia i dożywociem. Nie mogą więc wymierzyć np. kary 18 czy 27 lat więzienia, nawet gdyby właśnie taka była odpowiednia.
Czytaj także: Po tragedii w Gdańsku Ziobro zaostrza kary. Jest projekt zmian w kodeksie karnym
Zmiany zakładają likwidację osobnej kary 25 lat więzienia i wprowadzenie elastycznego wymiaru kar – od miesiąca do 30 lat. Przykład? Za zabójstwo grozi dziś od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie. Po zmianie będzie to od 8 do 30 lat więzienia albo dożywocie. Za spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym dziś grozi od 5 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie. Po zmianie kara wyniesie od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie.
Minister stawia też na bezwzględne dożywocie. Ma ono być orzekane wobec sprawców, którzy są trwale niebezpieczni dla społeczeństwa.
Taką karę sądy będą musiały orzekać również wobec osób, które zostały w przeszłości skazane na dożywocie albo na 20 i więcej lat więzienia, a dopuściły się kolejnego przestępstwa, za które orzeczono wobec nich dożywocie. W tych przypadkach wyrok dożywocia ma mieć charakter bezwzględny – na zawsze pozbawiać możliwości ubiegania się o warunkowe zwolnienie.
Ponadto sądy mogłyby orzekać zakaz warunkowego zwolnienia przy skazaniu na dożywocie, gdy charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla społeczeństwa.
Projekt wydłuża także do 35 lat okres, po którym skazani na dożywocie (nie bezwzględne) mogą ubiegać się o warunkowe zwolnienie. Dziś wniosek taki mogą składać po 25 latach odsiadki.
Wydłużyć się też ma okres przedawnienia karalności zbrodni zabójstwa. Z dzisiejszych 30 lat do 40 lat. Projekt wprowadza też do kodeksu karnego nowe typy przestępstw za czyny, z których część w ogóle nie była dotąd karalna, choć była szkodliwa społecznie. To m.in. przygotowanie do zabójstwa, za które ma grozić od 2 do 15 lat pozbawienia wolności; przyjęcie zlecenia zabójstwa – od 2 do 15 lat więzienia; kradzież zuchwała, np. kieszonkowa lub gdy złodziej wyrywa torebkę na ulicy – od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy. Przestępstwem zagrożonym pięcioma latami wiezienia będzie kradzież tablic rejestracyjnych.
Etap legislacyjny: trafił do Rządowego Centrum Legislacji
Poradnik specjalny: Polski Ład - jak rozliczyć się z fiskusem
