Zawieszony wyrok pomaga wyjść na prostą albo odwleka odsiadkę

Ponad 70 tys. wyroków więzienia jest dziś niewykonywanych, a 35 tys. skazanych przebywa na wolności, mimo  że termin stawienia się w zakładzie karnym dawno minął.

Za kratami tłok

W polskich więzieniach przebywa dzisiaj 83 858 skazanych. Tymczasem mają one 83 486 miejsc.

– Zapełnienie na dziś wynosi  100,4 proc. – podaje Luiza Sałapa, rzeczniczka więziennictwa. Zapewnia jednak, że mimo braku miejsc każdy skazany, który stawi się w więzieniu, zostanie do niego przyjęty. Takich osób jest dziś ponad 35 tys. Więzienia się o nie nie upominają, bo dyrektorzy nie mają do tego prawa. Powinny tym się zająć sądy, ale te zaledwie w co dziesiątej sprawie wysyłają listy gończe.

Sytuacja byłaby jeszcze gorsza, gdyby sądy nie zawieszały ok. 60 proc. wszystkich wyroków (to najwięcej  w Europie)  i częściej wysyłały listy gończe  za skazanymi, którzy nie stawili się w więzieniu. Są przypadki zawieszeń nawet kilkudziesięciu wyroków wydanych na tę samą osobę.   Ponad 700 osób ma na koncie osiem zawieszonych wyroków, a  tysiące  po dwie, trzy kary.

60 proc. wyroków jest dziś zawieszanych przez sądy

– Sędziowie nie mają wyjścia. W więzieniach stale brakuje miejsc, a inne kary są praktycznie martwe – uważa prof. Marian Filar z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.  Nikt jednak, jego zdaniem, nie myśli o tym, co będzie później. – Odwieszony wyrok roku więzienia sprawi, że skazany na koniec i tak trafi za kratki – dodaje.

Wady i zalety

O tym, że wielokrotnie zawieszanym wyrokom   winni są sami sędziowie, mówi „Rz" sędzia Maciej Strączyński. Uważa, że   kiedy pisano kodyfikacje karne, dominował pogląd, iż  kara więzienia powinna być ostatecznością.

– Tak właśnie wyedukowano całe pokolenie dzisiejszych sędziów – dodaje sędzia Strączyński. Przekonuje też, że gdyby zawieszony po raz kolejny wyrok zaskarżył prokurator, sprawa trafiłaby do sądu odwoławczego, a ten, mając zazwyczaj większe doświadczenie,  miałby szansę swoim wyrokiem poprawić orzecznictwo.

– Dzisiaj jest to jakaś antyprobacja.  Skazany, który popełnia kolejne przestępstwo i nie trafia do więzienia, nabiera pogardy do prawa, sądów, a w   efekcie i tak trafi do więzienia. Gdyby dostał krótki wyrok bez zawieszenia i trafił do więzienia, byłaby szansa na to, że się przestraszy – uważa sędzia Strączyński.

Są jednak sędziowie, którzy doceniają zalety kar orzekanych z zawieszeniem.

84 tys. osób przebywa obecnie w zakładach karnych i aresztach śledczych