Świadkowie mają być lepiej chronieni

Upowszechnienie przesłuchania w postaci wideokonferencji oraz zasady poufności danych dotyczących miejsca zamieszkania i zatrudnienia – takie rozwiązania mają poprawić ochronę świadków w sprawach karnych.

Publikacja: 02.12.2013 14:08

Świadkowie mają być lepiej chronieni

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Interpelację poselską w sprawie niewystarczającej ochrony świadków składających zeznania w procesach karnych złożyli do Ministra Sprawiedliwości posłowie Platformy Obywatelskiej Józef Lassota i Anna Nemś. Powołują się oni na opinie ekspertów.

Zwracają oni uwagę na fakt, iż świadkowie zeznający w procesach karnych w Polsce nie mogą liczyć na takie gwarancje, jakie przysługiwałyby im w innych krajach unijnych w związku ze złożeniem zeznań obciążających przestępców. Przykładowo w Wielkiej Brytanii, Belgii, na Węgrzech, Słowacji czy we Włoszech świadkom przysługuje prawo do relokacji (zmiany miejsca zamieszkania) czy też zmiany tożsamości lub wyglądu. Tego rodzaju możliwości są w Polsce zarezerwowane jedynie dla świadków koronnych, a więc byłych przestępców decydujących się zeznawać przeciwko swoim mocodawcom lub wspólnikom.

Dalej posłowie zauważają, iż w Polsce świadkowie przestępstw, którzy nie popełnili żadnych czynów niedozwolonych, są zobowiązani do złożenia zeznań i mimo że nie posiadają ochrony należnej świadkom koronnym, nie mogą, w przeciwieństwie do oskarżonych, odmówić składania zeznań.

Zdaniem ekspertów katalog ochrony świadków powinien ulec jak najszybszej zmianie na ich korzyść i musi być adresowany do wszystkich zeznających, a nie tylko zarezerwowany dla świadków koronnych. - Zmiana przepisów w tym zakresie z pewnością wpłynęłaby nie tylko na poprawę bezpieczeństwa świadków, ale również poprawiłaby jakość składanych przez nich zeznań – piszą posłowie.

Udzielający odpowiedzi na interpelację wiceminister Michał Królikowski podkreślił, iż zmiany wprowadzane w ostatnich latach do procedury karnej w większym stopniu skupiają się na prawach i interesach pokrzywdzonych oraz świadków. Za przykład podaje wprowadzenie do Kodeksu postępowania karnego dyrektywy, uwzględniającego w postępowaniu karnym prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego, najczęściej występującego także w charakterze świadka (art. 2 § 1 pkt 3 K.p.k.).

Jednocześnie Królikowski zaznacza, iż pomimo tych pozytywnych zmian wprowadzonych w ostatnich latach z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości, nadal brak jest kompleksowego aktu prawnego mającego na celu ochronę każdego świadka i pokrzywdzonego, w szczególności w wypadku realnego niebezpieczeństwa dla jego życia lub zdrowia z uwagi na obowiązek złożenia zeznań obciążających sprawców przestępstw.

Wiceminister poinformował, iż w resorcie sprawiedliwości podjęto prace nad projektem ustawy o ochronie pokrzywdzonego i świadka. Ma ona określać zasady, warunki, zakres i sposób udzielania, cofania oraz zakończenia ochrony lub pomocy pokrzywdzonemu i świadkowi w postępowaniu karnym i karnoskarbowym.

Podstawowym założeniem projektu jest wprowadzenie instrumentów ochrony i pomocy pokrzywdzonemu i świadkowi w procesie karnym z podziałem na dwie zasadnicze grupy: instrumenty „miękkie", do których nielimitowany dostęp miałby każdy pokrzywdzony i świadek w procesie karnym, oraz instrumenty oparte na regulacjach ustawy o świadku koronnym, które realizowane będą w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub świadka. Ponadto projekt zakłada wprowadzenie wielu szczegółowych rozwiązań procesowych wpływających na bezpieczeństwo świadków w postępowaniu karnym, m.in. upowszechnienie przesłuchania w postaci wideokonferencji oraz zasady poufności danych dotyczących miejsca zamieszkania i zatrudnienia świadka.

Prace nad projektem ustawy znajdują się w fazie wewnątrzresortowej.

Interpelację poselską w sprawie niewystarczającej ochrony świadków składających zeznania w procesach karnych złożyli do Ministra Sprawiedliwości posłowie Platformy Obywatelskiej Józef Lassota i Anna Nemś. Powołują się oni na opinie ekspertów.

Zwracają oni uwagę na fakt, iż świadkowie zeznający w procesach karnych w Polsce nie mogą liczyć na takie gwarancje, jakie przysługiwałyby im w innych krajach unijnych w związku ze złożeniem zeznań obciążających przestępców. Przykładowo w Wielkiej Brytanii, Belgii, na Węgrzech, Słowacji czy we Włoszech świadkom przysługuje prawo do relokacji (zmiany miejsca zamieszkania) czy też zmiany tożsamości lub wyglądu. Tego rodzaju możliwości są w Polsce zarezerwowane jedynie dla świadków koronnych, a więc byłych przestępców decydujących się zeznawać przeciwko swoim mocodawcom lub wspólnikom.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów