Wchodząca właśnie w życie (9 lutego) nowelizacja procedury karnej została wywołana unijną dyrektywą. Celem jest poprawa przepisów odnoszących się do gwarancji procesowych przysługujących pokrzywdzonym.
W noweli pojawiają się dwa nowe przepisy kodeksu postępowania karnego: art. 49b i art. 52a.
Pierwszy z przepisów (art. 49b) zmierza do ustanowienia zasady domniemania wieku pokrzywdzonego. Chodzi o rozciągnięcie stosowania szczególnych standardów odnoszących się do pokrzywdzonych dzieci (osób poniżej 18. roku życia) na osoby, których wieku nie można ustalić (np. cudzoziemcy, których tożsamość jest nieznana), a ich cechy fizyczne i psychiczne mogą świadczyć o tym, że są osobami niepełnoletnimi.
Czytaj też: Nowelizacja kodeksu postępowania karnego: mniej gwarancji procesowych dla oskarżonego
Drugi z nowych przepisów (art. 52a) służyć ma zebraniu informacji i wysłuchaniu stanowiska pokrzywdzonego w ramach oceny indywidualnej. Indywidualna ocena obejmuje: cechy osobowe pokrzywdzonego, rodzaj, charakter oraz okoliczności przestępstwa, rozmiar doznanej szkody, relację między pokrzywdzonym a sprawcą.
Im wcześniej w toku postępowania zastosowane zostaną ww. środki, tym lepiej zarówno dla samego pokrzywdzonego, jak i skuteczności postępowania karnego.
Uzasadnione jest, aby takie informacje pochodziły od samego pokrzywdzonego, albowiem to on najlepiej odczuwa istnienie potencjalnego niebezpieczeństwa ze strony sprawcy.
Istotne jest też, aby organ prowadzący postępowanie karne wysłuchiwał stanowiska samego pokrzywdzonego odnośnie do zastosowania środka ochrony (brak możliwości odebrania takiego oświadczenia może wynikać np. ze stanu zdrowia pokrzywdzonego), bądź też zastosowanie środka nie będzie obowiązkowe lub organ prowadzący postępowanie nie będzie już działał na wniosek pokrzywdzonego.
Podstawa prawna: ustawa z 16 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 25 stycznia 2021 r., poz. 155)
Konkurs dla startupów i innowacyjnych firm
