„Rzecz o geopolityce”: Islamska Francja? Terroryzm i zamachy. Mercosur testuje Europę

W pierwszej części odcinka rozmawiamy o bezpieczeństwie Francji, roli islamu we francuskim życiu publicznym oraz o tym, jak kolejne ataki terrorystyczne zmieniły debatę polityczną i społeczną w Europie. W drugiej części przyglądamy się trwającym negocjacjom między Unią Europejską a Mercosur i analizujemy, co może oznaczać ich ewentualne porozumienie dla gospodarek po obu stronach Atlantyku.

Francuska walka z terroryzmem

Francja od lat stoi w centrum europejskiej debaty o bezpieczeństwie, islamie i integracji i nie jest to przypadek. To właśnie tam splot historii kolonialnej, masowej imigracji oraz napięć społecznych stworzył warunki, które w ostatnich dekadach uczyniły kraj jednym z głównych celów dżihadystycznej przemocy. Od ataków na redakcję „Charlie Hebdo”, przez zamachy w Paryżu w 2015 r., po kolejne tragedie na jarmarkach bożonarodzeniowych, Francuzi żyją w cieniu zagrożenia, które, jak podkreśla dr Aleksander Olech, stało się „elementem codziennej świadomości bezpieczeństwa, a nie jedynie szokującym wyjątkiem”.

Czytaj więcej

Polityka

10 lat po zamachu w Paryżu: Francja wciąż na celowniku islamistów

Dziesięć lat po zamachach w Paryżu i Saint Denis we Francji wciąż żyje około 20 tysięcy radykalny...

Ekspert zwraca uwagę, że od 2012 r. „zdecydowana większość zamachów we Francji była inspirowana islamizmem”, ale sama religia nie wyjaśnia skali problemu. „Musiałbyś usunąć islam z Francji, żeby pozbyć się zagrożenia, a to niemożliwe i niewłaściwe. Źródło leży w izolowanych społecznościach, braku integracji i w tym, że część młodych ludzi staje się podatna na radykalizację” – tłumaczy. To właśnie te „zamknięte grupy”, jak mówi Olech, tworzą przestrzeń dla ekstremizmu, który dodatkowo podsycają czynniki geopolityczne: zaangażowanie Paryża w misje w Iraku, Afganistanie i Sahelu, napięcia społeczne w wielkich aglomeracjach oraz narastająca polaryzacja związana z konfliktem izraelsko-palestyńskim.

Czytaj więcej

Polityka

Francja: Czy Marine Le Pen znajdzie się w cieniu Jordana Bardelli?

30-letni przywódca Zjednoczenia Narodowego Jordan Bardella po raz pierwszy wygrywa w sondażach ze...

W efekcie Francja stała się krajem, który od dziesięcioleci mierzy się z falami przemocy, ale jednocześnie, jak zaznacza ekspert, „pozostaje kluczowym laboratorium europejskiej polityki bezpieczeństwa, bo na jej doświadczenia patrzy dziś cała Unia”.

Unia pod presją: Mercosur jako strategiczny wybór

W drugiej części programu pochylamy się nad jednym z najbardziej zapalnych tematów unijnej polityki handlowej, negocjacjami umowy UE–Mercosur. Porozumienie to, jak tłumaczy dziennikarka Rzeczpospolitej Aleksandra Ptak-Iglewska, stało się dziś nie tylko osią sporów w polskiej debacie, lecz także testem zdolności Unii do prowadzenia poważnej geopolityki. 

„Unia Europejska potrzebuje teraz przyjaciół. W czasach Trumpa i w czasach Putina oraz w czasach Chin kończą nam się ważni partnerzy” – podkreśla. Z tego powodu Bruksela ponownie zwraca się ku Ameryce Południowej, ogromnemu, 260-milionowemu rynkowi, który już dziś jest dla UE kluczowy pod względem inwestycji zagranicznych i przyszłej sprzedaży produktów wysokoprzetworzonych. 

Foto: Paweł Krupecki

Choć w Polsce dyskusję o Mercosurze często sprowadza się do obaw rolników, Ptak-Iglewska zaznacza, że rzeczywiste proporcje są zupełnie inne. „Rolnictwo w Polsce to niecałe 3 proc. PKB. Tymczasem motoryzacja, która może na Mercosurze zyskać najbardziej, odpowiada za 7–8 proc. unijnego PKB.” – zauważa, przypominając, że europejski przemysł samochodowy rozpaczliwie potrzebuje nowych rynków w obliczu „zalewu Europy przez chińską motoryzację”. Stawką jest więc globalna konkurencyjność, a nie tylko ceny wołowiny. Jednocześnie dodaje, że interesy rolników zostały w negocjacjach w znacznym stopniu zabezpieczone: „Wprowadzono niskie kwoty bezcłowe i środki ochronne, jeśli Europę zaleje tani cukier czy wołowina, można natychmiast wycofać preferencje”.