Po ponad roku stosowania, nowe rozwiązania prawne w zakresie zastępczej kary pobawienia wolności za nieuiszczoną grzywnę wymagają oceny ministra sprawiedliwości.

Z takim wnioskiem w ubiegłym tygodniu wystąpiła Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz. W swoim wystąpieniu do ministra sprawiedliwości przypomina, iż w wyniku nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego oraz innych ustaw z 16 września 2011 r. bardzo istotnej zmianie uległy zasady orzekania zastępczej kary pozbawienia wolności za nieuiszczoną grzywnę.

Jak pisze prof. Lipowicz „wprowadzone zmiany wyraźnie łagodzą wymogi potrzebne do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności".

Przypomnijmy, iż na mocy zmienionych przepisów, obowiązek zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności powstaje w wyniku negatywnej oceny możliwości ściągnięcia grzywny w drodze egzekucji oraz niemożliwości lub niecelowości wykonania jej w formie pracy społecznie użytecznej. Nie ma przy tym znaczenia przyczyna niemożności lub niecelowości ściągnięcia grzywny w drodze egzekucji. Wystarczające jest natomiast stwierdzenie faktu niemożności lub niecelowości wykonania grzywny w formie pracy społecznie użytecznej.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich, przy ocenie tych rozwiązań warto uwzględnić społeczne skutki działania nowych przepisów. W tym miejscu powołuje się na opisywaną m.in. na łamach „Rzeczpospolitej" historię  samotnej matki dwojga dzieci z Opola, wobec której nowelizacja doprowadziła do przymusowego wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności za nieuiszczoną grzywnę.