Rozwój nowoczesnych technologii powoduje, że coraz częściej korespondencja zza murów adresowana do osadzonych przekazywana jest na nośnikach elektronicznych (pamięć USB, płyty CD). Taki tryb zapoznawania się przez osadzonych z materiałami z postępowania przygotowawczego stosują niektóre sądy, w takiej postaci więźniowie otrzymują listy od bliskich, obrońców i pełnomocników.
Za murem analogowo
Do utrzymywania kontaktów w postaci korespondencji osadzeni mają prawo na podstawie Kodeksu karnego wykonawczego (k.k.w.). W myśl art. 8a § 2 k.k.w. korespondencja z obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem lub radcą prawnym nie podlega cenzurze, nadzorowi oraz zatrzymaniu i powinna być bezzwłocznie przekazywana do adresata.
Więźniowie i aresztanci skarżą się jednak do Rzecznika Praw Obywatelskich, że korespondencja, którą adwokaci lub radcy przekazują im na pendrive'ach czy płytach CD jest im odbierana, a nośniki trafiają do depozytu jako przedmioty, na których posiadanie osadzony nie miał zgody. Za posiadanie przedmiotu niedozwolonego osadzonym wymierzane są także kary dyscyplinarne.
W opinii RPO nie ulega wątpliwości, że informacja utrwalona na nośniku pamięci typu pendrive, czy płycie CD jest korespondencją w myśl definicji zawartej w Prawie pocztowym. Jednak administracja więzienna nie wypracowała jeszcze zasad postępowania z taką korespondencją w taki sposób, by gwarantować poszanowanie praw osadzonych a jednocześnie respektować zasady porządku i bezpieczeństwa w więzieniu czy areszcie.
Strażnik nie wie, co jest w kilobajtach
Stanisław Trociuk podkreśla, że kodeks karny wykonawczy wymienia przedmioty, jakie skazany lub tymczasowo aresztowany może trzymać w celi. Są to dokumenty związane z postępowaniem, którego jest uczestnikiem (zgodnie z Kodeksem karnym dokumentem może być każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne), artykuły żywnościowe i wyroby tytoniowe, środki higieny osobistej, przedmioty osobistego użytku, zegarek, listy oraz fotografie członków rodziny i innych osób bliskich, przedmioty kultu religijnego, materiały piśmienne, notatki osobiste, książki, prasę i gry świetlicowe. Inne przedmioty osadzony może mieć w celi tylko za zgodą dyrektora zakładu karnego (aresztu śledczego), jeśli ich posiadanie nie będzie naruszać zasad porządku i bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie karnym.
