Jakie zmiany w prawie w 2024 r.? Wyższe wynagrodzenia i zakaz sprzedaży energetyków

Nowy Rok to nie tylko czas odpoczynku po sylwestrowej zabawie, to także dzień kiedy w życie wchodzi wiele przepisów i zmian w prawie. Warto zapoznać się z prawnymi nowościami przed rozpoczęciem 2024 roku na dobre.

Aktualizacja: 02.01.2024 13:18 Publikacja: 01.01.2024 16:47

Jakie zmiany w prawie w 2024 r.? Wyższe wynagrodzenia i zakaz sprzedaży energetyków

Foto: Adobe Stock

Pracownicy i przedsiębiorcy

Najprawdopodobniej najważniejsza dla zatrudnionych zmiana to podwyżka wynagrodzenia minimalnego — od poniedziałku 1 stycznia wynagrodzenie minimalne wynosi 4242 zł, stawka godzinowa wzrosła do 27,70 zł. Kolejna podwyżka obowiązywać będzie od 1 lipca — wynagrodzenie minimalne osiągnie wówczas poziom 4300 zł, a stawka godzinowa 28,10 zł. 

Na tym nie kończą się „dobre wieści” dla zatrudnionych: wzrost wynagrodzenia minimalnego oznacza wzrost świadczeń związanych z jego wysokością. Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika od stycznia do czerwca wyniesienie 63 630 zł, a od lipca do grudnia – 64 500 zł. Także pracownicy, którzy rozwiązali umowy ze względu na doświadczanie mobbingu w miejscu pracy będą mogli dochodzić odszkodowania w wysokości 4242 zł lub za kilka miesięcy 4300 zł. 

Dobre informacje dla pracowników są inaczej odbierane z perspektywy pracodawców i przedsiębiorców, ponieważ ci będą musieli mierzyć się z wyższymi kwotami składek. Wynika to z faktu iż podstawą składek ZUS jest 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia za pracę na dany rok. Jeśli kwota ta wzrasta, automatycznie rosną także obciążenia dla przedsiębiorców. Przedsiębiorcy niekorzystający z żadnych preferencji zapłacą 1600,32 zł z tytułu samych składek.

Czytaj więcej

Wyższe wynagrodzenia dla pracowników to wyższe składki dla przedsiębiorców

Kolejną zmianą dla pracodawców jest obniżenie „wynagrodzenia” za terminowe odprowadzanie pracowniczych podatków. Wynagrodzenie za punktualność, to tzw. „Premia za dostosowanie systemów księgowych” wprowwadzona wraz z poprawkami w Polskim Ładzie. Do końca 2023 roku wynosiła ona 0,6 proc. kwoty pobranych przez płatnika podatków. Od 1 stycznia 2024 roku wynagrodzenie obowiązuje w kwocie 0,3 proc. tej kwoty. 

Znowu firmy

Przedsiębiorcy będę musiały się także przestawić na e-faktury. Od 1 lipca 2024 roku obowiązkowy stanie się Krajowy System e-Faktur. Obecnie korzystanie z niego jest dobrowolne. Platforma zostałą uruchomiona w Polsce z początkiem 2022 roku, umożliwia wystawianie, otrzymywanie oraz przechowywanie faktur ustrukturyzowanych.

Każda faktura będzie wystawiana w formie elektronicznej, a przedsiębiorca będzie musiał wprowadzić ją do systemu. Dzięki temu skarbówka będzie miała do niej niemal natychmiastowy dostęp. W przypadku pomyłki lub zmiany nie będzie można anulować lub wycofować dokumentu, potrzebna będzie faktura korygująca. 

Czytaj więcej

Co trzeba wiedzieć o KSeF? Ruszyła rządowa akcja informacyjna

Zmiany dla konsumentów

Noworoczne zmiany nie dotkną jednak jedynie przedsiębiorców. 

Od 1 stycznia w życie wszedł głośno komentowany zakaz sprzedaży napojów energetycznym dzieciom i młodzieży do 18 roku życia. Zakaz zgodnie z przepisami dotyczy napojów, w których składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie. Ustawa wprowadziła także zakaz sprzedaży energetyków lub napojów energetycznych na terenie szkół lub innych placówek oświatowych i w automatach. Sprzedaż tego typu napojów będzie zatem wyglądać podobnie jak w przypadku alkoholu czy papierosów — konieczne będzie okazanie dokumentu potwierdzającego wiek klienta. 

Przepisy nakładają także nowe obowiązki dla producentów i importerów napojów, będą musieli umieszczać na produktach odpowiednią adnotację:

„czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i trwały informacją o treści ”Napój energetyzujący„ lub ”Napój energetyczny„.”

Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw

Ze zmianami muszą się liczyć także osoby korzystające z tzw. opcji „na wynos” - z 1 stycznia zaczęła obowiązywać nowelizacja ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw z 14 kwietnia 2023 r. Mówiąc prościej konsumenci, którzy kupują napoje lub jedzenie w jednorazowych opakowaniach z tworzywa sztucznego będą musieli uiścić dodatkową opłatę. Dotyczy to zakupów w restauracji, kawiarni, food trucku, cukierni, cateringu lub w sklepie. 

Za kubek na napoje do paragonu doliczone zostanie 20 gr, a pojemnik lub pudełko kosztować będzie nas kolejne 25 gr. Uzyskane w ten sposób pieniądze trafią do budżetu państwa. 

Czytaj więcej

Kawa lub jedzenie na wynos? Klient ma zapłacić za opakowanie

Natomiast system kaucyjny, który wymusi na sklepach wielkopowierzchniowych zbieranie butelek i puszek zacznie obowiązywać w Polsce w 2025 roku. 2024 r. to czas dla marketów na przygotowanie infrastruktury do obsługi tego systemu.  

Nowe świadczenia i podwyżki

Nowy Rok to także najgłośniejsza zmiana i obietnica kampanii wyborczej prowadzonej przed wyborami do parlamentu - świadczenie 500+ zostało podwyższone do 800+. Podwyżka świadczenia jest automatyczna, beneficjenci nie muszą więc składać żadnych dodatkowych wniosków. Mimo zapowiedzi ZUS, że pierwsze przelewy zostana zrealizowane 2 stycznia, pierwsze wypłaty trafiły już na konta. 

Wraz z 1 stycznia pełnoletnie osoby z niepełnosprawnością mogą złożyć wniosek o świadczenie wspierające. Pomoc ta jest skierowana bezpośrednio dla tych osób, a nie ich opiekunów i to one będą decydować na co przeznaczą otrzymane środki. Dodatek przysługuje  przysługuje bez względu na dochody. Prawo do niego uzależnione jest od uzyskania przez osobę z niepełnosprawnością decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.

Czytaj więcej

800 plus zastąpiło 500 plus. Jest terminarz wypłat

Nowy rok na drogach

Zmiany w prawie nie ominęły również kierowców. Główną zmianą jest wycofanie ze stacji paliw „E5”, które zostanie zastąpione paliwem E10. Jest to benzyna silnikowa 95-oktanowa z zawartością do 10% biokomponentów. Nowe samochody w większości są dostosowane do nowej benzymy, w dokumentach pojazdu lub na klapie wlewu paliwa powinna znajdować się taka informacja. W przypadku starszych modeli konieczna będzie weryfikacja, pomóc ma przy tym wyszukiwarka przygotowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dostępna pod adresem e10.klimat.gov.pl.

Od 14 marca 2024 roku nietrzeźwi kierowcy będą mogli stracić pojazd. Konfiskata będzie dotyczyć tylko własności sprawcy wypadku. W przypadku współwłasności lub pojazdu, który nie należy do sprawcy, sąd orzecze przepadek równowartości pojazdu którego wartość przyjęta jest przez kwotę określoną w polisie ubezpieczeniowej, a w razie jej braku średnią wartość rynkową pojazdu. Konfiskata lub jej odpowiednik może być stosowany wobec nietrzeźwych sprawców wypadków lub katastrof, którzy mieli we krwi poniżej  jednego lub więcej promili alkoholu we krwi.

Czytaj więcej

Zmiany dla kierowców w 2024 r. Wyższe kary, nowe paliwo E10, konfiskata auta

Zmiany na rynku nieruchomości

Rynek nieruchomości raczej nie sprzyja zarówno zawieraniu umów wynajmu jak i sprzedaży. Ceny są wysokie i nie widać przesłanek do tego by miały spaść. Rządowy program „Bezpieczny kredyt 2 %” raczej nie uratował sytuacji, ponieważ po jego wprowadzeniu zanotowano kolejne podwyżki cen. Co więcej część zainteresowanych skorzystaniem z dopłat mogła nie zdążyć ze złożeniem wniosku — pierwotnie termin miał upłynąć 7 stycznia, Jednak w czwartek 28 grudnia 2023 roku Bank Gospodarstwa Krajowego wydał oświadczenie o wstrzymaniu przyjmowania wniosków z dniem 2 stycznia 2024 roku ze względu na wykorzystanie środków przeznaczonych na program. Decyzja była dużym zaskoczeniem dla wszystkich związanych z programem. 

Nie jest to jednak jedyna noworoczna „zmiana” - od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje dodatkowy podatek od czynności cywilnoprawnych, kupujący powyżej pięciu mieszkań zapłaci 6 proc. Wprowadzona danina ma na celu ograniczenie hurtowego wykupu nieruchomości przez fundusze mieszkaniowe. 

Czytaj więcej

Od stycznia będzie dodatkowy podatek dla kupujących mieszkania

Pracownicy i przedsiębiorcy

Najprawdopodobniej najważniejsza dla zatrudnionych zmiana to podwyżka wynagrodzenia minimalnego — od poniedziałku 1 stycznia wynagrodzenie minimalne wynosi 4242 zł, stawka godzinowa wzrosła do 27,70 zł. Kolejna podwyżka obowiązywać będzie od 1 lipca — wynagrodzenie minimalne osiągnie wówczas poziom 4300 zł, a stawka godzinowa 28,10 zł. 

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP