Ile kosztują nas rządowe kampanie informacyjne bez przetargów?

Miliony złotych na promocję wydawane są bez zastosowania prawa zamówień publicznych.

Publikacja: 28.02.2022 19:48

Ile kosztują nas rządowe kampanie informacyjne bez przetargów?

Foto: PAP/Wojciech Olkuśnik

Setki milionów złotych rocznie wydaje rząd na PR i marketing. W wydatkach przoduje KPRM. Tylko w 2021 r. wydała ponad 98 mln zł. Większość wydatków dotyczyła promocji szczepień. Promowała też Polski Ład. Część umów na akcję przekonującą do szczepień była zawierana w trybie art. 6a ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepis ten warunkuje wyłączenie obowiązku stosowania przepisów prawa zamówień publicznych, kiedy zamówienie jest niezbędne do przeciwdziałania Covid-19.

Spot jak respirator

Bez przetargu zamówienie na 499 916 zł dostała agencja ARTEGENCE sp. z o. o. Red8 Agency zapłacono zaś 859 770 zł bez procedur przetargowych.

– Ochrona zdrowia publicznego wymaga uświadomienia jak największej liczbie osób korzyści ze szczepień przeciwko Covid-19 dla każdej zaszczepionej osoby oraz dla całego społeczeństwa. Powszechne szczepienia społeczeństwa spowodują zakończenie epidemii, a więc ochronę zdrowia społeczeństwa nie tylko w kontekście zachorowań na Covid-19, ale także przesunięcie zasobów służby zdrowia, zaangażowanej obecnie w leczenie pacjentów zakażonych koronawirusem na leczenie innych schorzeń – argumentuje Jarosław Wenderlich, podsekretarz stanu w Kancelarii Premiera w odpowiedzi na interpelację poselską.

Czytaj więcej

Ministerstwa na obsługę prawną wydają miliony

Eksperci uważają to jednak za nadużycie – wynajęcie firmy PR-owskiej trudno uznać za opłacenie usług niezbędnych do przeciwdziałania pandemii.

– Wyłączenie, o którym mowa w art. 6a, będzie w szczególności możliwe w zamówieniach na zakup sprzętu medycznego, wyrobów medycznych czy środków ochrony indywidualnej. Stosowanie tego wyłączenia w postępowaniach dotyczących usług PR i marketingowych, dotyczących kampanii #SzczepimySię może natomiast stanowić zaprzeczenie podstawowej zasady zamówień publicznych, jakim jest zapewnienie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców – ocenia Vanessa Kunikowska, radca prawny z kancelarii Jedliński, Bierecki i Wspólnicy.

Mailowe zapytania

Bez przetargu zlecano także promocję Polskiego Ładu. Podpisano tak umowę z agencją 3Digits sp. z o. o. na przygotowanie koncepcji strategiczno-kreatywnej. Agencji zapłacono 145 687,35 zł.

– Prawo zamówień publicznych stosuje się do udzielania zamówień klasycznych, których wartość jest równa lub przekracza kwotę 130 tys. zł. Wartość umowy jest niższa od kwoty 130 tys. zł netto, zatem ustawa nie ma tu zastosowania i dokonano wyboru agencji poprzez mailowe zapytania ofertowe – wyjaśnia Jarosław Wenderlich.

Ministerstwo Zdrowia na działania informacyjne w zeszłym roku przeznaczyło 46 307 998,35 zł. Do tego dochodzi 6 210 110,22 zł wydanych przez jednostki podległe. Ministerstwo nie odpowiedziało na pytanie, czy stosowało art. 6a ustawy covidowej.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej na działania informacyjne wydało z kolei 4 535 191,39 zł. Również promowało szczepienia, ale nie stosowało art. 6a ustawy covidowej. Prowadziło kampanie informacyjno-edukacyjne, mające na celu poinformowanie społeczeństwa o istotnych działaniach resortu, w tym m.in. „Seniorzy #SzczepimySię", „Rodzina 500+", „Tarcza Antykryzysowa", „Dobry Start", „Rodzinny Kapitał Opiekuńczy", „Emerytura bez podatku".

Blisko 8 mln zł na PR i marketing wydało Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie podało kwoty, którą wydało na PR i marketing.

Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo Edukacji i Nauki nie odpowiedziało jeszcze na interpelację, choć została złożona w listopadzie zeszłego roku, a Ministerstwo Finansów aż cztery razy prosiło o wydłużenie terminu na odpowiedź.

Mistrzem oszczędności okazał się wicepremier Jacek Sasin. Podległe mu Ministerstwo Aktywów Państwowych na promocję w zeszłym roku nie wydało nic. A w 2020 r. przeznaczyło 3,5 tys. zł na wykonanie spotu promocyjnego, dotyczącego reformy nadzoru właścicielskiego.

Tomasz Srokosz, radca prawny Andersen Tax & Legal Srokosz i Wspólnicy sp.k.

Artykuł 6a ustawy covidowej pozwala wyłączyć obowiązek stosowania przepisów prawa zamówień publicznych, kiedy zamówienie jest niezbędne do przeciwdziałania Covid-19, a najważniejsze, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego. Wynajęcie firmy PR-owskiej trudno jednak uznać za przeciwdziałanie pandemii. To nadużycie. Wyjątek wyłączający stosowanie prawa zamówień publicznych powinien dotyczyć firm farmaceutycznych czy przychodni, które mają realny wpływ na ochronę zdrowia. Zasadą jest to, że wszelkie transfery środków publicznych powinny być poprzedzone przetargiem, a wyjątki od tej reguły są wyraźne i precyzyjnie zawężone. Wątpliwości może także budzić zawieranie wielu umów z tym samym podmiotem, których wartość przekracza 130 tys. zł w ciągu roku, ale na nieco inne usługi.

Setki milionów złotych rocznie wydaje rząd na PR i marketing. W wydatkach przoduje KPRM. Tylko w 2021 r. wydała ponad 98 mln zł. Większość wydatków dotyczyła promocji szczepień. Promowała też Polski Ład. Część umów na akcję przekonującą do szczepień była zawierana w trybie art. 6a ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepis ten warunkuje wyłączenie obowiązku stosowania przepisów prawa zamówień publicznych, kiedy zamówienie jest niezbędne do przeciwdziałania Covid-19.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego