Naukowcy dostali za niskie dotacje przez ministerialny algorytm

Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego otwiera Narodowemu Centrum Badań Jądrowych drogę do podwyższenia kwoty dotacji.

Publikacja: 17.06.2014 09:54

Naukowcy dostali za niskie dotacje przez ministerialny algorytm

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

W wyniku wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i NSA powinien zostać zmieniony sposób obliczania dotacji dla instytutów naukowych.

– Obecny system jest niekonstytucyjny, gdyż jedno z jego kryteriów pozostaje w sprzeczności z ustawą zasadach o finansowaniu nauki i wykracza poza delegację z art. 19 ust. 7 – stwierdził NSA, oddalając skargę kasacyjną ministra nauki i szkolnictwa wyższego.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Otwocku, do którego należy jedyny w Polsce reaktor jądrowy Maria, zaskarżyło do sądu decyzję ministra nauki i szkolnictwa wyższego o przyznaniu 13,6 mln zł dotacji podmiotowej na utrzymanie potencjału badawczego w 2012 r. Zdaniem Centrum, kwota powinna być wyższa. W 2011 r., przed włączeniem Instytutu Energii Atomowej Polatom do Instytutu Problemów Jądrowych im. A. Sołtana i połączeniem ich w Narodowe Centrum Badań Jądrowych, oba instytuty otrzymały w 2011 r. łącznie 16,2 mln zł dotacji podmiotowej. W opinii Centrum, wysokość dotacji na 2012 r. została zaniżona o nie mniej niż milion złotych w wyniku zastosowania błędnego wzoru algorytmu do jej obliczenia. Wzór znajduje się w załączniku nr 2 do rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 2010 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę.

W rozporządzeniu nie może być kryterium, o którym nie wspomina ustawa

WSA w Warszawie uwzględnił zarzut i uchylił decyzję ministra. Uznał, że minister nauki i szkolnictwa wyższego ustanowił takie główne kryterium przyznawania dotacji, o którym nie wspomina ustawa o zasadach finansowania nauki. Jest to tzw. współczynnik przeniesienia p, czyli kwota dotacji, otrzymanej w poprzednim roku. Ogranicza on wzrost wysokości dotacji i obniża jej kwotę. Wzór algorytmu nie uwzględnia natomiast kryteriów ustawowych, ani też innych, wymienionych w rozporządzeniu.

Minister zaskarżył ten wyrok do NSA. – Zgodnie z art. 19 ust. 7 ustawy o finansowaniu nauki to minister określa kryteria utrzymania potencjału badawczego jednostki. Instytuty naukowe są finansowane z budżetu. Pieniędzy jest mniej, więc chodzi o to, ażeby przynajmniej utrzymać bazę naukową z poprzedniego roku. Temu ma służyć to kryterium. Nie można przyznać dotacji inaczej niż stosując takie zasady – przekonywała radca prawny Małgorzata Nowicka, reprezentująca ministra. – Współczynnik przeniesienia, nie jest zresztą jedynym, a tylko jednym z elementów wzoru algorytmu, według którego są przyznawane dotacje podmiotowe – tłumaczyła.

Pełnomocnik Centrum, radca prawny Jan Zieliński, zwracał natomiast uwagę, że taki wzór algorytmu uzależnia wysokość dotacji od kryterium pozaustawowego. Minister nie wskazał też, z jakich sformułowań rozporządzenia z 2010 r. wynika, że we wzorze algorytmu może się znaleźć współczynnik przeniesienia.

NSA podzielił ocenę, że ani przepisy ustawy o zasadach finansowania nauki, ani budżetowej i o finansach publicznych nie dają wytycznych do wprowadzenia współczynnika przeniesienia do rozporządzenia wykonawczego.

– Wzór algorytmu w tej postaci nie może się ostać, gdyż jest niezgodny z dyrektywą, zawartą w art. 19 ust. 7 ustawy o zasadach finansowania nauki – powiedziała sędzia Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz. – Przy przyznawaniu dotacji może natomiast funkcjonować współczynnik S, czyli sposób wykorzystania wcześniejszej dotacji oraz § 2a ust. 1 i 2 rozporządzenia dotyczące ustalania kategorii naukowej – tumaczyła.

W wyniku wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i NSA powinien zostać zmieniony sposób obliczania dotacji dla instytutów naukowych.

– Obecny system jest niekonstytucyjny, gdyż jedno z jego kryteriów pozostaje w sprzeczności z ustawą zasadach o finansowaniu nauki i wykracza poza delegację z art. 19 ust. 7 – stwierdził NSA, oddalając skargę kasacyjną ministra nauki i szkolnictwa wyższego.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów