Spór o VAT jest ważny dla komorników, ale też milionów dłużników. Chodzi bowiem o to, czy opłata egzekucyjna powinna być powiększona o 23 proc. VAT, czy też zawiera w sobie ten podatek. Co więcej, nierozstrzygnięte jest, czy „usługi" komornicze – jeśli w ogóle można tak je nazwać – podlegają VAT. Zwykły skład Sądu Najwyższego, który miał rozstrzygnąć tę kwestię, postanowił przekazać ją szerszemu składowi.

Jak powiedziała w uzasadnieniu Barbara Myszka, sędzia SN, kwestia wymaga rozwagi, gdyż składa się na nią wiele problemów prawa cywilnego i administracyjnego, a rozstrzygnięcie dotyczy dużej grupy zawodowej. Dotyczy także dłużników.

Kto ma płacić

Zakładając, że komornik odprowadza VAT (a tak jest od niedawna w praktyce), od każdych zainkasowanych 100 zł musiałby odprowadzić 18,70 zł podatku, a gdyby przyjąć (i tak przyjmują), że opłata to utarg netto, powinien pobrać od klienta 123 zł. To uderzałoby w dłużnika, zwłaszcza tego, który nie jest VAT-owcem. Sprawą zajmował się SN dwa miesiące temu i w uchwale z 7 lipca 2016 r. (III CZP 34/16) orzekł, że pobierając opłatę egzekucyjną, komornik nie może przekroczyć ustalonych w ustawie o komornikach stawek.

– Podatek ma być liczony metodą „w stu", a nie „od stu", ponieważ ta powodowałaby de facto podwyższenie opłaty egzekucyjnej – powiedziała wtedy Katarzyna Tyczka-Rote, sędzia SN. Zaznaczyła, że uchwała nie przesądza, czy komornicy powinni płacić VAT, jak uważa Ministerstwo Finansów, i czy interpretacja ministra finansów jest trafna. 9 czerwca 2015 r. uznał on, że czynności egzekucyjne są opodatkowane VAT – mimo że od początku wprowadzenia VAT w 1993 r. nie były. Nic dziwnego więc, że interpretacja wywołała takie zamieszanie.

Różne wyroki

Teraz SN wskazał, że lipcowa uchwała była podjęta nieco za wcześnie. Nie jest przesądzona właśnie zasadnicza kwestia, czy w ogóle opłaty egzekucyjne są obciążone VAT. To rozstrzygnięcie należy do sądów administracyjnych. Te zaś zajmują się tą kwestią, ale nie została ona definitywnie rozstrzygnięta.

Wojewódzkie sądy administracyjne w Bydgoszczy, Łodzi, Poznaniu i Rzeszowie wbrew interpretacji ministra finansów uznały, że usługi komorników są zwolnione z VAT. Na przykład WSA w Rzeszowie w wyroku z 30 czerwca 2016 r. (I SA/Rz 373/16) wskazał, że to, iż komornik nie jest podatnikiem VAT, wynika jasno z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT oraz art. 9 ust. 1 unijnej dyrektywy 112.

Inne jednak stanowisko zajęły WSA w Kielcach, Opolu i Gdańsku. Dopiero zatem NSA rozstrzygnie tę podstawową kwestię.

Autopromocja
SZKOLENIE ONLINE

Prawne uwarunkowania prowadzenia e‑sklepu w 2022 roku

WEŹ UDZIAŁ

Profesor Witold Modzelewski, który przed SN reprezentował Krajową Radę Komorniczą, nie ma wątpliwości, że nie ma podstaw do opodatkowania komorników VAT. – Interpretacja ministra finansów nie może zastąpić ustawy, a komornik nie wykonuje czynności samodzielnie i nie świadczy usług, ale publiczne zadania – tłumaczył. – Gdyby jednak uznano, że podlega VAT, to powinien on być naliczany od opłaty egzekucyjnej, która jest kwotą netto, a VAT obciąża ostatecznie konsumenta. Dla komornika powinien być podatkiem neutralnym.