Rada chce poprawek w kodeksie karnym

Przed przyznaniem obrońcy z urzędu sąd powinien badać finanse oskarżonego – uważa Krajowa Rada Sądownictwa

Publikacja: 02.08.2011 04:50

Rada chce poprawek w kodeksie karnym

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak Michał Walczak

W sprawie przygotowanego w lutym przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego projektu kompleksowej nowelizacji procedury karnej KRS wydała właśnie specjalną opinię. Przyznaje w niej, że kompleksowe i gruntowne zmiany procesu karnego są potrzebą chwili. Chwali też większość rozwiązań proponowanych przez najwybitniejszych karnistów. W niektórych zaleca jednak ostrożność, a nawet zgłasza własne pomysły. Tak jest np. z propozycją zmiany w przepisach o obronie z urzędu.

Komisja Kodyfikacyjna, na której czele stoi prof. Andrzej Zoll, chce, by zasadą było korzystanie przez podejrzanego z obrońcy z urzędu już na etapie postępowania przygotowawczego. Ogólne prawo do wyznaczania obrońcy z urzędu miało być stosowane w postępowaniu przed sądem. Tylko na etapie postępowania przygotowawczego wyznaczenie obrońcy z urzędu ma z kolei zależeć od kondycji finansowej podejrzanego. Przed sądem jednak status finansowy nie miałby żadnego znaczenia. Taki pomysł nie podoba się radzie.

"Nie można jej przyjąć bezkrytycznie" – napisano w opinii do tejże propozycji.

Rada podkreśla, że bez wątpienia większość oskarżonych skorzysta z tego przywileju, a to pociągnie za sobą ogromne koszty, przez co ucierpi budżet.

"Takie rozwiązanie stworzy też pole do nadużyć, a liczenie na wyegzekwowanie od oskarżonych kosztów obrony z urzędu może być utrudnione" – zastrzega KRS.

Proponuje korektę: szersza obrona – tak, ale sprawy obrony z urzędu przed sądem powinny zostać uregulowane tak samo jak na etapie postępowania przygotowawczego. Powinny więc, zdaniem rady, zależeć od sytuacji finansowej podsądnego. Jeśli chce on skorzystać z darmowego adwokata, powinien udowodnić, że nie stać go na jego opłacenie.

KRS ma też pomysł na nowy model postępowania przed sądem.

Komisja chce, by sąd przeprowadzał dowody na wniosek stron. Z urzędu miałby to czynić jedynie w wyjątkowych – szczególnie uzasadnionych – wypadkach. Nowy sposób procedowania ma zwolnić sąd od szukania dowodów winy oskarżonego w sytuacji, gdy oskarżyciel nie kwapi się, by je dostarczyć. Dzięki temu proces miałby toczyć się sprawniej.

Rada nie mówi "nie" takiej propozycji, ale sugeruje, że celowe byłoby wprowadzenie zasady oportunizmu procesowego, według której prokurator oskarża jedynie o to, co zdoła udowodnić.

Kolejna regulacja z projektu daje szansę na umorzenie postępowania w sprawie o występek zagrożony karą trzech lat więzienia, kiedy pokrzywdzony się na to godzi, a szkoda została naprawiona. Taki zapis ma spopularyzować mediację.

KRS ocenia ją bardzo pozytywnie i stawia na popularyzację mediacji poprzez stworzenie dodatkowej możliwości odstąpienia od prowadzenia postępowania, gdy niecelowe jest karanie sprawcy.

W nowej procedurze karnej znaleźć się też ma zajęcie dla referendarzy sądowych.

I ta propozycja także cieszy radę. Czym się zajmą? M.in. wydawaniem postanowień w sprawie kosztów procesu (które to postanowienia jednak nie rozstrzygają ostatecznie, kto ma je ponosić), nadawaniem klauzuli wykonalności, wydawaniem zarządzeń dotyczących biegu sprawy (nieingerujących jednak w jej końcowe rozstrzygnięcie) czy kierowaniem spraw do postępowania mediacyjnego. Dzięki temu, uważa rada, odciążeni sędziowie będą mogli zająć się jedynie orzekaniem.

Zobacz więcej w serwisie:

Prawo dla Ciebie

»

Wymiar sprawiedliwości

W sprawie przygotowanego w lutym przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego projektu kompleksowej nowelizacji procedury karnej KRS wydała właśnie specjalną opinię. Przyznaje w niej, że kompleksowe i gruntowne zmiany procesu karnego są potrzebą chwili. Chwali też większość rozwiązań proponowanych przez najwybitniejszych karnistów. W niektórych zaleca jednak ostrożność, a nawet zgłasza własne pomysły. Tak jest np. z propozycją zmiany w przepisach o obronie z urzędu.

Komisja Kodyfikacyjna, na której czele stoi prof. Andrzej Zoll, chce, by zasadą było korzystanie przez podejrzanego z obrońcy z urzędu już na etapie postępowania przygotowawczego. Ogólne prawo do wyznaczania obrońcy z urzędu miało być stosowane w postępowaniu przed sądem. Tylko na etapie postępowania przygotowawczego wyznaczenie obrońcy z urzędu ma z kolei zależeć od kondycji finansowej podejrzanego. Przed sądem jednak status finansowy nie miałby żadnego znaczenia. Taki pomysł nie podoba się radzie.

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem