Jak bezpiecznie rozwiązać umowę o pracę?

[b]Czy od dopełnienia przez pracodawcę formalności związanych ze zwolnieniem pracownika zależy przyjęcie takiej osoby do projektu outplacementowego?[/b]

Anna Nowak: Do projektów outplacementowych mogą być przyjmowane osoby, które spełniają określone w danym projekcie wymogi formalne. Na przykład w projektach kierowanych do tych, którzy utracili pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy, kandydat musi wykazać taką przyczynę zwolnienia. Do pracodawcy należy zadbanie o to, aby dokumenty związane z ustaniem zatrudnienia, tj. oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę i świadectwo pracy, nie zawierały błędów lub braków formalnych, które z jednej strony mogłyby wpływać na skuteczność samego rozwiązania umowy o pracę, a z drugiej – dyskwalifikowałyby pracownika z danego projektu outplacementowego.

[b]Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony należy podać pracownikowi przyczynę wypowiedzenia?[/b]

Podanie tej przyczyny jest bezwzględnie obowiązkowe w przypadku wypowiadania umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 30 § 4 kodeksu pracy). W przypadku wypowiadania umowy na czas określony taki obowiązek formalnie nie istnieje. Przyczyna ta nie jest jednak prawnie obojętna, a jej podanie jest bardzo wskazane. Np. zgodnie z tzw. ustawą o zwolnieniach grupowych (z 2003 r.) rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników w każdym przypadku (tj. zarówno przy zwolnieniach grupowych, jak i indywidualnych) wiąże się z obowiązkiem wypłacenia pracownikowi odprawy pieniężnej. Pracownik, któremu nie podano przyczyny wypowiedzenia umowy na czas określony (lub bezpodstawnie podano, że przyczyna dotyczyła pracownika), może wystąpić do sądu z pozwem o ustalenie, że przyczyny dotyczyły pracodawcy, oraz o wypłacenie odprawy. Przyczyna rozwiązania umowy o pracę może mieć również znaczenie np. przy ubieganiu się pracowników o przyjęcie do programów outplacementowych. Z powyższych względów warto zalecać pracodawcom, aby zawsze podawali osobom zwalnianym przyczyny rozwiązania umów, najlepiej w samym wypowiedzeniu umowy o pracę. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych nieporozumień i sporów.

[b]Czy w wypowiedzeniu pracownikowi warunków pracy i płacy należy podać przyczynę uzasadniającą nowe warunki pracy i płacy?[/b]

Przy wypowiedzeniu zmieniającym warunki pracy i płacy obowiązują odpowiednie zasady dotyczące definitywnego wypowiedzenia umowy o pracę. W przypadku wypowiedzenia zmieniającego umowę na czas nieokreślony bezwzględnie należy podać pracownikowi przyczynę tego wypowiedzenia. W przypadku zaś wypowiadania warunków pracy i płacy określonych w umowie na czas określony podanie tej przyczyny jest wysoce wskazane (z przyczyn opisanych powyżej), ale nie jest obowiązkowe.

[b]Czy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę zawartą na czas określony, jeżeli umowa o pracę nie zawiera postanowienia dopuszczającego taką możliwość?[/b]

Co do zasady umowa na czas określony może zostać rozwiązana za wypowiedzeniem, jeżeli zostało to przewidziane w umowie o pracę. Jednak w sytuacjach określonych w ustawie o zwolnieniach grupowych, tj. w razie wypowiadania stosunku pracy przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników, umowa o pracę zawarta na czas określony może być rozwiązana z dwutygodniowym wypowiedzeniem, nawet gdy taka możliwość nie została przewidziana w umowie o pracę (art. 5 ust. 7 ustawy).

[b]Czy w świadectwie pracy należy podawać przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę?[/b]

W świadectwie pracy należy podać jeden z trybów rozwiązania umowy o pracę określonych w art. 30 § 1 kodeksu pracy (np. w drodze jednostronnego oświadczenia z zachowaniem okresu wypowiedzenia). Należy również określić, kto złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy. Jeżeli umowę rozwiązano na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych, to w świadectwie należy podać informację o tym szczególnym trybie. Konkretnych przyczyn rozwiązania umowy o pracę w świadectwie pracy się nie podaje.

[b]Czy rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy może nastąpić w drodze porozumienia stron?[/b]